ისტორიული მოვლენის
ანალიზი სტატისტიკური მონაცემების მიხედვით
XIX საუკუნესა და XX საუკუნის პირველ ნახევარში ისტორიული
მეცნიერება ძირითადად წარსული პოლიტიკური მოვლენების ანალიზს ემსახურებოდა. კვლევის
მეთოდები მონოდისციპლინური იყო და ნარატიული მასალისა და ისტორიული დოკუმენტების შესწავლაზე
გახლდათ დაფუძნებული. თანამედროვე ისტორიული მეცნიერება და კვლევა თვისებრივად განსხვავდება
წარსული გამოცდილებისგან. ისტორიის საგანს წარსული ცხოვრების პრაქტიკულად ყველა ასპექტი
წარმოადგენს. რაც შეეხება თანამედროვე კვლევის მეთოდებს, ისინი მულტიდისციპლინურია
და სხვადასხვა მეცნიერების მიღწევებს იყენებს.
ამ მხრივ საინტერესოა ისტორიული კვლევისას სტატისტიკური
მონაცემების გამოყენება. ეს მეთოდი თავისუფლად შეიძლება დაინერგოს ჩვენს საგანმანათლებლო
სივრცეში. მით უმეტეს, რომ თანამედროვე სახელმძღვანელოები ამის შესაძლებლობას იძლევა.
გთავაზობთ II მსოფლიო ომის ზოგიერთ სტატისტიკურ მონაცემს,
რომელთა ანალიზიც ამ ისტორიული მოვლენის უკეთ გაგებაში დაგვეხმარება.
II მსოფლიო ომის ანალიზისთვის საჭიროა დავსვათ ისეთი
შეკითხვები, რომლებზე პასუხის გაცემაც განსაზღვრული დასკვნის გამოტანის საშუალებას
მოგვცემს. ამისთვის გთავაზობთ ცხრილის სახით წარმოდგენილ სტატისტიკურ მონაცემებსა და
თანდართულ შეკითხვებს.
II მსოფლიო ომი
ცხრილი №1
მოკავშირე ქვეყნები და მათი ფინანსური ხარჯი
|
ქვეყანა |
ომში წლები |
მსხვერპლი |
მსხვერპლი |
ხარჯი |
მსხვერპლი მოსახლეობის |
|
კანადა |
1939 – 1945 |
39, 000 |
0 |
16 |
0, 3 % |
|
საფრანგეთი |
1939 – 1940 |
340, 000 |
470, 000 |
9 |
1, 9 % |
|
დიდი ბრიტანეთი |
1939 – 1945 |
326, 000 |
62, 000 |
120 |
0, 8 % |
|
პოლონეთი |
1939 |
850, 000 |
6, 000, 000 |
2 |
17, 2 % |
|
სსრკ |
1941 – 1945 |
13, 600, 000 |
7, 700, 000 |
192 |
10, 4 % |
|
აშშ |
1941 – 1945 |
295, 000 |
0 |
360 |
0, 4 % |
|
ჩინეთი |
1941 – 1945 |
1, 324, 000 |
10, 000, 000 |
– |
2. 0 % |
|
იუგოსლავია |
1941 |
300, 000 |
1, 400, 000 |
– |
10, 9 % |
|
საბერძნეთი |
1940 – 1941 |
350, 000 |
400, 000 |
– |
7, 2 % |
|
ჰოლანდია |
1940 |
14, 000 |
236, 000 |
– |
– |
|
ბელგია |
1940 |
10, 000 |
75, 000 |
– |
1. 1 % |
|
ინდოეთი |
1939 – 1945 |
36, 000 |
0 |
– |
0, 01 % |
|
ავსტრალია |
1939 – 1945 |
29, 000 |
0 |
– |
0, 2 % |
|
ახალი ზელანდია |
1939 – 1945 |
12, 000 |
0 |
– |
0, 6 % |
|
სამხრეთი აფრიკა |
1939 – 1945 |
9, 000 |
0 |
– |
– |
|
ნორვეგია |
1940 |
5, 000 |
0 |
– |
0, 3 % |
|
დანია |
1940 |
4, 000 |
0 |
– |
– |
|
მთლიანად |
|
25, 943, 000 |
26, 413, 000 |
6490, |
|
ცხრილი №2
მსხვერპლი და ფინანსური ხარჯი ფაშისტური ბლოკის ქვეყნებში
|
ქვეყანა |
ომში |
მსხვერპლი |
მსხვერპლი |
ხარჯი |
% |
|
გერმანია |
1939 – 1945 |
3, 250, 000 |
3, 810, 000 |
272 |
9, 5 % |
|
იტალია |
1940 – 1943 |
330, 000 |
80, 000 |
94 |
0, 9 % |
|
იაპონია |
1941 – 1945 |
1, 506, 000 |
300, 000 |
56 |
2, 7 % |
|
ფინეთი |
1941 – 1945 |
79, 000 |
0 |
– |
2, 2 % |
|
რუმინეთი |
1939 – 1945 |
520, 000 |
465, 000 |
– |
3, 4 % |
|
მთლიანად |
|
6, 396, 000 |
4, 855, 000 |
422 |
|
მასწავლებელთა
საყურადღებოდ:
გთავაზობთ იმ
ტიპის კითხვებს, რომლებზე პასუხის გაცემაც მხოლოდ ცხრილებში მოცემულ მონაცემებზე დაყრდნობითაა
შესაძლებელი. განზრახ არ ვსვამთ ისეთ კითხვებს, რომლებზე პასუხიც დამატებითი მასალის
ცოდნას მოითხოვს. ამ სტატიის გაცნობის შემდეგ მასწავლებლებს შეუძლიათ, ჩვენ მიერ შეთავაზებულ
კითხვებს დაამატონ საკუთარიც, ძირითადად – ღია.
კითხვები:
1. ჩამოწერეთ რიგითობის მიხედვით ომში მონაწილე ქვეყნები, რომლებიც ყველაზე
მეტი და ყველაზე ნაკლები ხნის განმავლობაში მონაწილეობდნენ საომარ მოქმედებებში.
პასუხი:
ა) 7 წელი (1939-1945)
– კანადა, დიდი ბრიტანეთი, ინდოეთი, ავსტრალია, ახალი ზელანდია, სამხრეთი აფრიკა, გერმანია,
რუმინეთი;
ბ) 5 წელი (1941-1945) – სსრკ, აშშ, ჩინეთი, იაპონია,
ფინეთი;
გ) 4 წელი (1940-1943) – იტალია;
დ) 2 წელი (1939-1940 და 1940-1941) – საფრანგეთი, საბერძნეთი;
ე) 1 წელი (1939; 1940; 1941) – პოლონეთი, ნორვეგია,
ჰოლანდია, ბელგია, იუგოსლავია, დანია.
2. ომის მონაწილე
რომელმა სამმა ქვეყანამ დაკარგა ყველაზე მეტი სამხედრო მოსამსახურე?
პასუხი:
ა)
სსრკ-მა – 13, 600, 000; ბ)
გერმანიამ – 3, 250, 000; გ)
იაპონიამ – 1, 506, 000.
3. ომის მონაწილე რომელმა სამმა ქვეყანამ
დაკარგა ყველაზე მეტი მშვიდობიანი მოქალაქე?
პასუხი:
ა) ჩინეთმა – 10 მლნ; ბ) სსრკ-მა – 7, 7 მლნ; გ) პოლონეთმა
– 6 მლნ.
4. ომის მონაწილე რომელ სამ ქვეყანას ჰქონდა
ყველაზე მეტი დანაკარგი?
პასუხი:
ა) სსრკ-ს – 21.3 მლნ; ბ) ჩინეთს – 11,3 მლნ ; გ) გერმანია
– 7.06 მლნ.
5.ომის მონაწილე
რომელ სამ ქვეყანას ჰქონდა ყველაზე მეტი პროცენტული დანაკარგი?
პასუხი:
ა) პოლონეთს – 17,2%; ბ) იუგოსლავიას – 10,9%; გ) სსრკ-ს
– 10,4%.
6.ომის მონაწილე რომელ სამ ქვეყანას ჰქონდა ყველაზე
მეტი ხარჯი?
პასუხი:
ა) აშშ-ს – 360 მლრდ დოლარი; ბ) გერმანიას – 272 მლრდ
დოლარი; გ) სსრკ-ს – 192 მლრდ დოლარი.
