დღეს ისტორია სკოლებში არაპოპულარული საგანია. იგი რუტინულ, უინტერესო საგნად გადაიქცა, სადაც მასწავლებლის მთავარი ორიენტირი – მასალის მოსწრება, მოსწავლის მთავარი მიზანი კი ამ ფაქტების დასწავლა-დამახსოვრება-დაზეპირებაა. ამ პრობლემას, ცხადია, ძალიან ბევრი მიზეზი აქვს. ერთ-ერთი ამ მიზეზთაგანი ისტორიისადმი სწორედ ესგ სახელმძღვანელოები, კატი და ეროვნული სასწავლო ცენტრის ჯაჭვური დამოკიდებულებაა. ეს დამოკიდებულება კიდევ ერთხელ ავლენს ჩვენი საზოგადოების ხარვეზს, რომ ისტორია ფაქტოლოგიაა, რომ ჯერ კიდევ ვერ გამოვედით საბჭოთა მენტალობიდან, რომ ისევ არსებობენ „ექსპერტები”, რომლებიც თვლიან, რომ „მოსწავლემ ეს უნდა იცოდეს”!
სტატუს ქვო ასეთია: ისტორიის სწავლებაზე გვაქვს იგივე აზრი, რაც საბჭოთა ეპოქაში გვქონდა – ის არ არის საგანი, რომელიც უნდა გაიაზრო. ის იქცა რუტინულ, უინტერესო საგნად, რომელიც მოსწავლემ უნდა დაიზეპიროს და დაისწავლოს. პედაგოგისთვის კი მთავარია ფაქტოლოგიის აღწერა, მასალის მოსწრება და პროგრამაში ჩატევა. შესაბამისად, ჯილდოვდება მოსწავლე, ვისაც განსაკუთრებული ზეპირობის უნარი გააჩნია, რომელმაც ზედმიწევნით იცის ყველა თარიღი, რომელსაც კარგი მეხსიერება აქვს და ერთნაირი ინტერესით და დინამიკით შეუძლია ყოველი ახალი მასალის „დაფარვა”, თუმცა არ აინტერესებს სიღრმე, ეპოქალური გააზრება, კრიტიკული ანალიზი (რადგან არ იცის და არც არავინ ასწავლის ამას); იჩაგრება მოსწავლე, რომელიც წერს ესეებს, არგუმენტირებულად მსჯელობს (არგუმენტირებულში იგგულისხმება მსჯელობათა სისტემას), ავლებს პარალელებს, აკეთებს დასკვნებს, გვთავაზობს სხვადასხვა (თუნდაც არაპოპულარულ, მაგრამ დასაბუთებულ) პერსპექტივებს, შეუძლია ანალიტიკური მსჯელობა, ბევრს კითხულობს (ცხადია, ასეთი მოსწავლეებიც არიან, მერე რა, რომ ძალიან ცოტანი?!) ანუ მოკლედ რომ ვთქვათ, იჩაგრება მოაზროვნე მოსწავლე. (საბოლოო ჯამში ასეთი მოსწავლე, ცხადია, არ დაიჩაგრება, თუმცა ის უთუოდ დაიჩაგრება ეროვნულ გამოცდებსა და კატზე).
იქნებ უპრატესობა აზროვნებას მივანიჭოთ. იქნებ ისტორიის საგანი მომხიბვლელი გავხადოთ. იქნებ სლოგანი – მთავარია რაოდენობა და არა ხარისხი ბოლოსდაბოლოს დავთმოთ. იქნებ ვაქციოთ ისტორიის საგანი სკოლებში საინტერესო და მიმზიდველ საგნად, სადაც მოსწავლე ფაქტებიდან აზროვნებაზე გადაინაცვლებს. დაბოლოს, იქნებ იარსებოს ერთმა პოლიტიკამ და არა რამდენიმე „დამკვეთმა” პროგრამამ.
პროექტი კომპიუტერების ოთახში
გთავაზობთ გაკვეთილ-პროექტს, რომელიც მასწავლებელს შეუძლია გრძელვადიან პროექტად აქციოს. გაკვეთილი მხოლოდ მაღალი კლასის მოსწავლეებისათვის არის გათვალისწინებული. ამ გაკვეთილში მთავარია, იკვლევდნენ მოსწავლეები. ისინი მკვლევრებად უნდა ვაქციოთ (თუნდაც მცირე ხნით მივცეთ საშუალება გადაუხვიონ ეროვნული გამოცდების პროგრამას, “კატებს”, „ეროვნულ ფაქტოლოგიას” და მივაახლოვოთ საკითხის სიღრმისეულ წვდომას).
ვრცლად
