სასწავლო პროცესის პოზიტიური დასაწყისი მოსწავლის მხარდაჭერის უმთავრესი ინსტრუმენტია და სკოლაში შესვლის პირველი დღეებიდანვე ტრანზიციის ხელშეწყობის პროცესად განიხილება. ამ თვალსაზრისით განსაკუთრებით დიდი ყურადღება უნდა დაეთმოს ბავშვებისთვის სკოლის დაწყების პირველი დღეების დაგეგმვას. სკოლამ უნდა გაითვალისწინოს, რომ პირველკლასელების დახვედრის სტანდარტული პროცედურა შესაძლოა, ყველა ბავშვის ინდივიდუალურ საჭიროებებს არ ეხმიანებოდეს.
სკოლის თითოეულ წარმომადგენელს კარგად უნდა ჰქონდეს გაცნობიერებული, რომ ბავშვისთვის შეიძლება სტრესული იყოს ხალხმრავალი და ზედმეტად ხმაურიანი გარემო, პომპეზური და ხანგრძლივი მისალმების ღონისძიება, მშობლის გარეშე უცხო ადამიანების გარემოცვაში აღმოჩენა და სხვა, იმის მიუხედავად, რომ სკოლის დაწყებას წინ შესაძლოა ბავშვის მოსამზადებელი აქტივობები უსწრებდა.
სამართლიანად არის მიჩნეული[1], რომ ტრანზიციის პროგრამით განსაზღვრული იყოს პირველი დღის ღონისძიებები და პირველი სასწავლო დღეების ფარგლებში ბავშვებისა და მშობლებისთვის გასაწევი მხარდაჭერა. ტრანზიციის პროგრამა უნდა ითვალისწინებდეს ისეთ ასპექტებს, როგორიცაა:
- როგორ არგებს სკოლა პირველ დღეს ბავშვის ინდივიდუალურ საჭიროებებს (როდესაც განსაკუთრებული საჭიროება იკვეთება);
- როგორ რეაგირებს სკოლა, თუ ბავშვი პირველ დღეს/დღეებში სტრესს განიცდის;
- როგორ რეაგირებს სკოლა, როცა ბავშვს უჭირს გაკვეთილზე/გაკვეთილებზე მშობლის გარეშე დარჩენა;
- როგორ უწყობს ხელს სკოლა ბავშვს, როცა მას თანატოლებთან ურთიერთობის დამყარება უჭირს;
- რა ღონისძიებებს ატარებს ის მშობელთან თანამშრომლობითი ურთიერთობის დასამყარებლად სკოლის დაწყების პირველივე დღეებიდან.
სკოლაში პირველი დღის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან აქტივობას წარმოადგენს ბავშვების მიერ ერთმანეთის გაცნობა. ცალკეულ პედაგოგსა თუ სკოლას შესაძლოა მოსწავლეების მიერ ერთმანეთის გაცნობის განსხვავებული ფორმატი ჰქონდეს შემუშავებული, თუმცა, აუცილებელია, რომ თანატოლების გაცნობისა და საკუთარი თავის წარდგენის აქტივობა მაქსიმალურად ითვალისწინებდეს კლასში მყოფი ბავშვების ინდივიდუალურ საჭიროებებს.
სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე იმ ბავშვების შემთხვევაში, რომელთაც სხვადასხვა მიზეზით კომუნიკაციისა და საკუთარი თავის წარდგენის სირთულე აქვთ, თანატოლებისთვის ბავშვის გაცნობის ეფექტური საშუალება შეიძლება იყოს საკომუნიკაციო პასპორტი, რომელიც მარტივი, პოზიტიური და ყველასათვის მისაწვდომი ფორმით შეჯამებულად ასახავს ინფორმაციას ბავშვის შესახებ, მის ხედვებს, ინტერესებს, ძლიერ მხარეებს, საჭიროებებს, ბავშვთან კომუნიკაციის დამყარების ყველაზე ეფექტურ გზებს და სხვა. საკომუნიკაციო პასპორტი ბავშვის შესახებ ინფორმაციასთან ერთად შესაძლოა მოიცავდეს შესაბამის ვიზუალურ მასალასაც. ამრიგად, ეს არის სასარგებლო, ინფორმაციული და სახალისო დოკუმენტი, რომელიც შეიძლება მომზადდეს მშობლის მიერ ბავშვის ჩართულობით.
საკომუნიკაციო პასპორტის მომზადება დამრიგებელმა მშობელთან სასწავლო წლის დაწყებამდე უნდა შეათანხმოს და სკოლის პირველ დღეს ბავშვს მისი საშუალებით კლასისთვის თავის გაცნობაში დაეხმაროს.
მაია წულაძის მიერ მომზადებულ გზამკვლევში, „მზად ვარ პირველკლასელების დასახვედრად“, რომელიც არის ბავშვების სკოლაში ტრანზიციის მხარდაჭერის სახელმძღვანელო, სხვა მნიშვნელოვან ინფორმაციასთან ერთად მკაფიოდ და ნათლად არის გაწერილი საკომუნიკაციო პასპორტის არსი, მიზანი და შევსების ინსტრუქციები.
აღნიშნული მასალის გაზიარება მნიშვნელოვნად გვესახება ფართო სასკოლო საზოგადოების მეტი ინფორმირებულობისათვის. გზამკვლევის თანახმად:
[1] წერილში გაზიარებულია მაია წულაძის მიერ მომზადებულ გზამკვლევში, „მზად ვარ პირველკლასელების დასახვედრად“ არსებული მასალა. https://inclusion.ge/res/docs/2022031015125583574.pdf გვ 31.
