ამასწინათ ანასტასიას, ჩემს ექვსი წლის გოგონას, ელინორ პორტერის „პოლიანა“ წავუკითხე. პატარა ობოლი გოგონას შესახებ საუცხოოდ მოთხრობილმა ამბავმა ისე დამაინტერესა, ყოველ საღამოს კითხვის ძილისწინა რიტუალს ვეღარ დაველოდე და იმ დღესვე დავამთავრე.
„პოლიანას“ წაკითხვის სიამოვნება ბავშვობაში არ მქონია, რადგან ის, დიდი ხანი არ არის, თარგმნეს. ამიერიდან უფრო მეტი მკითხველი გაიცნობს კეთილ და იმედიან პერსონაჟს და, ვფიქრობ, თანამედროვე ბავშვები მას ისევე შეიყვარებენ, როგორც სხვა, უკვე ცნობილი ლიტერატურული გმირები შეიყვარეს.
თერთმეტი წლის პოლიანა ერთადერთ ცოცხალ ნათესავთან – დეიდასთან მიემგზავრება. ლამაზ და მდიდრულად მორთულ სახლში, როგორზეც პოლიანა მანამდე ოცნებობდა, არც ისე კეთილი დამოკიდებულება და სასიამოვნო ატმოსფერო ხვდება. პოლიანა მხიარული და კეთილი გოგონაა, რომელსაც განსაკუთრებული უნარი აქვს, ადამიანებს სიხარული განაცდევინოს. მისი ძლიერი მხარე და ბედნიერების გასაღები საიდუმლო თამაშია, რომელსაც ის ბავშვობიდან თამაშობს. „სიხარულობანა“ – ასე ჰქვია თამაშს, რომელიც გოგონას მოძღვარმა მამამ ასწავლა. თამაშის პრინციპი ასეთია: იმ ამბებში, რომლებიც ჩვენს თავს ხდება, ყოველთვის შესაძლებელია რამე სასიხარულოს პოვნა. პოლიანა სხვებსაც ამას ასწავლის: როცა ჩვენ გარშემო ყველაფერი ძალიან ცუდადაა, როგორ ვიპოვოთ ნუგეში და სიხარული, რომელიც გადაგვარჩენს და სიცოცხლის სურვილს დაგვიბრუნებს. მამამ პოლიანას მთავარი ცხოვრებისეული სიბრძნე გაუზიარა, რომელსაც მარტო დარჩენილი პატარა გოგონა წარმატებით იყენებს.
მშობლობის მთავარი დანიშნულება შვილების გაძლიერებაა. იმ უნარების გაღვივება, რომლებიც მათ რთულ სიტუაციებში დაეხმარება, მაშინ, როცა თავად ვერ შევძლებთ მათ დახმარებას ან ფიზიკურად ვერ ვიქნებით მათ გვერდით – როგორ გადაირჩინონ თავი, როგორ დაუძვრნენ პრობლემების სქელ ღრუბელს, ვის სთხოვონ დახმარება. ამ ყველაფრის სწავლება შესაძლებელია და სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი. როგორ მოვახერხებთ ამას, ეს უკვე ჩვენს – მშობლების ოსტატობაზეა დამოკიდებული.
რა ხდება გოგონების თავს? როგორ გრძნობენ თავს ისინი, როდესაც მარტო აღმოჩნდებიან განსაცდელის პირისპირ? ვის სთხოვენ დახმარებას, როცა უჭირთ? გვიყვებიან პრობლემების შესახებ თუ ჩუმად არიან? ან რატომ არ გვთხოვენ დახმარებას ჩვენ? როგორ მოვიქცეთ, რომ ისინი უფრო ძლიერები, უფრო თავდაჯერებულები, ბედნიერები და ლაღები იყვნენ? როგორ დავიცვათ მათზე უფრო ძლიერებისა და უხეშებისგან? – მშობლობა ასეთ კითხვებზეც მოითხოვს პასუხებს.
თოთხმეტი წლის ნინის ამბავი ყველამ გავიგეთ, ყველა შეგვზარა. მას შემდეგ კვირა არ გავა, რამე ამბავი არ გავიგოთ პატარა გოგონებზე, რომლებზეც იძალადეს, დაჩაგრეს, სცემეს, გული ატკინეს და რომლებსაც არავინ არ ჰყავდათ ისეთი, ვისაც ენდობოდნენ, ვინც მათ ტრაგიკულ ამბებს დაიტევდა, თანაუგრძნობდა… მთელი ამ ხნის განმავლობაში ელიანორ პორტერის პოლიანა მახსენდებოდა, მიუხედავად იმისა, რომ მისი თავგადასავალი არ ჰგავს ჩვენი გოგონების თავგადასავლებს, სადაც ისინი მარტო რჩებიან უდიდესი პრობლემების პირისპირ.
პოლიანას გმირი ჩვენი ტრაგიკული გოგონებისგან იმით განსხვავდება, რომ მშობელმა მას მთავარი ცხოვრებისეული სიბრძნე ასწავლა და მერე, როცა უკვე თვითონ აღარ იყო მის გვერდით, მის გოგონას უკვე მამისგან ნასწავლი სიბრძნე იცავდა, მატებდა ძალას.
ჩვენ რას ვასწავლით ჩვენს გოგონებს? როგორ უნდა მოიქცნენ ისინი, თუ პრობლემების უფსკრულს შეეჩეხებიან? ვაძლევთ იმედს, რომ მათ დასახმარებლად ყველაფერს გავაკეთებთ? გავაძლიერებთ თუ ვკიცხავთ, ვარცხვენთ თუ კიდევ უფრო მეტ ტკივილს ვაყენებთ?
