ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

„ხარაჩო“ – ანიმაციის/ფილმის ერთობლივად ყურება შეკითხვებით

აგერ უკვე მეორე კვირაა, დიდიან-პატარიანად უჩვეულო მდგომარეობაში აღმოვჩნდით – შინ გამოკეტილნი. ვინ იცის, სამსახურებისკენ მიმავალთ რამდენჯერ გვინატრია სახლში მოსვენებულად ყოფნა, არაფრის კეთება. მაგრამ როცა შინ დარჩენა იძულებითია და, ამასთან, არც ვიცით, როდემდე მოგვიწევს, თითო წუთი საათად გვეჩვენება.

ბავშვები და მასწავლებლები ორმაგად უცნაურად ვგრძნობთ თავს. რაც უნდა ვიწუწუნოთ დატვირთულ რეჟიმსა თუ სხვა რუტინებზე, სასკოლო ცხოვრება, თავისი უსწრაფესი, მომთხოვნი, ყიჟინა ტემპორიტმით, ჩვენი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია და ერთ მშვენიერ დღეს ასე, მოსხლეტით, მის გარეშე დარჩენა არცთუ სახალისო ყოფილა.

თავის მხრივ, სოციალურ ქსელებსა თუ პირად საუბრებში მშობლებიც დაბნეულნი კითხულობენ ორკვირიანი კარანტინის თავზე, ახლა რა(ღა) გავაკეთოთ, რომ დავაინტერესოთ ეს ბავშვებიო.

სახლურ მოწყენილობას რომ თავი დავანებოთ, ჩვენც, ბავშვებიცა და მშობლებიც ახალი გამოწვევის წინაშე აღმოვჩნდით – დისტანციური სწავლება – სოციალურ ქსელში მასწავლებელთა ჯგუფებში ეს სიტყვები სულ უფრო ხშირად გვხვდება.

ეს სტატია მიზნად არ ისახავს დისტანციურ სწავლებაზე ინფორმაციის მოწოდებას. მისი მიზანია დაეხმაროს მასწავლებლებსა და მშობლებს ბავშვებთან დროის საინტერესოდ გატარებაში – პირისპირ თუ დისტანციურად. და ამისათვის ხელახლა აღმოაჩენინოს ერთი კარგად ნაცნობი რესურსი – ანიმაციის ერთად ყურება.

ანიმაცია/ფილმი, როგორც შემეცნებით-გასართობი რესურსი, ალბათ არცერთი მასწავლებლისა თუ მშობლისთვის არ არის უცხო. ჩვენ ვხედავთ, რომ ბავშვები ხშირად უყურებენ სხვადასხვა ანიმაციას და კმაყოფილნიც ვართ – რაღაც ახალს იგებენ, ერთობიან, წყნარად სხედან, ბოლოს და ბოლოს.

ეს ძალიანაც კარგია, თუმცა მთავარია არ  გამოგვრჩეს ერთი მნიშვნელოვანი რამ – როგორც ნებისმიერი სხვა რესურსი, ანიმაციაც შეიძლება ძალიან სასარგებლო და ნაყოფიერ მასალად იქცეს მისი სწორად გამოყენების შემთხვევაში და პირიქით, სრულიად უსარგებლო, მეტიც, მავნე იარაღადაც იქცეს გაუაზრებელი სარგებლობით.

ყველამ კარგად ვიცით, რომ ბავშვებს რაღაც ახლის შემეცნებისათვის სჭირდებათ ხარაჩოები, რომლებიც ჩვენ, უფროსებმა უნდა გავდოთ და ამით მათ სიახლეებისკენ სწრაფვას, აღმოჩენებს, ახალი ცოდნის, უნარებისა თუ დამოკიდებულებების ჩამოყალიბებას ხელი მნიშვნელოვნად შევუწყოთ. „ხარაჩოების გადება“ ყოველთვის მარტივი არ არის და ჩვენგან, უფროსებისგან, ხშირად ძალისხმევას, ნებისყოფასა და ენთუზიაზმს მოითხოვს. თუკი უფროსები ხშირად გავიაზრებთ, რა მნიშვნელოვანია ჩვენი „ხარაჩოები“ პატარა ადამიანებისთვის, სწორედ ეს შეგვმატებს ენერგიასა და ახალ-ახალ იდეებს მათ „გასადებად“.

მაშ ასე, „ხარაჩო“ – ანიმაციის/ფილმის ერთობლივად ყურება შეკითხვებით

კონკრეტულ ანიმაციაზე გადასვლამდე მოკლედ შევეხოთ იმ ზოგად რეკომენდაციებს, რომელთა გათვალისწინებაც დაგვეხმარება ერთად სანახავი მასალის შერჩევისას.

  1. შეეცადეთ შეარჩიოთ იმგვარი ანიმაცია/ფილმი, რომელიც ეხება ამა თუ იმ ღირებულებას, ფასეულობას (მაგ., სამოქალაქო პასუხისმგებლობა, ემპათია, თავისუფლება, მეგობრობა და სხვ.). ძალდაუტანებლად,“ჩვეულებრივ“ ფორმატში ამგვარ საკითხებზე მსჯელობა, როგორც წესი, ორმაგად ნაყოფიერია.
  2. არ შეარჩიოთ ძალიან გრძელი ანიმაცია/ფილმი, რადგან ბავშვებს უჭირთ დიდხანს ერთ საკითხზე კონცენტრირება, რაც უნდა საინტერესო იყოს იგი მათთვის (დიდებსაც გვიჭირს ხშირად).
  3. გაითვალისწინეთ, რომ ერთად ყურება არ ნიშნავს „ჩაგირთავ და მეც აქ ვიჯდები“-ს. პატარა ადამიანებს ზუსტად ისეთივე მოლოდინები აქვთ თქვენთან ერთად რაიმეს ყურებისას, როგორიც თქვენ, მეგობრებთან ერთად საყვარელი სერიალისა თუ ფეხბურთის მატჩის ყურებისას. მაშასადამე, თქვენი ჩართულობა, ემოციის გამოხატვა, რეაქციები, უკუკავშირი, დროული რეპლიკები ძალიან მნიშვნელოვანია. თუკი ატყობთ, რომ განწყობა, დრო, მოტივაცია არ გაქვთ, ბავშვთან ერთად უყუროთ ანიმაციას/ფილმს და გულგრილად ჯდომას აპირებთ, სჯობს სხვა დროისთვის გადადოთ, რადგან ინდიფერენტულობა ბავშვებისთვის მოსაწყენიცაა და გადამდებიც.
  4. თუკი ვგეგმავთ ანიმაციის/ფილმის, როგორც „ხარაჩოს“ გამოყენებას, არ დაგვავიწყდეს, ე.წ. სამფაზიანი მოდელის გამოყენება „-მდე“, „დროს“ და „შემდეგ“ აქტივობებით. იგულისხმება, რომ ანიმაციის/ფილმის ყურებამდე შევამზადოთ ბავშვები, გავააქტიუროთ მათი წინარე ცოდნა/მოლოდინები/ვარაუდები მის სათაურთან/თემატიკასთან დაკავშირებით; ყურებისას გავაკეთოთ ლოგიკური პაუზები, დავუსვათ/დავასმევინოთ შეკითხვები/გამოვათქმევინოთ ვარაუდები/დავამყარებინოთ კავშირები; ყურების შემდეგ გამოვათქმევინოთ/გამოვთქვათ მოსაზრებები, დამოკიდებულებები პერსონაჟების, შინაარსის, მთავარი იდეის, რეჟისურის, მხატვრობის მიმართ, შევავსოთ სხვადასხვა სააზროვნო სქემა (მაგ., მოთხრობის რუკა, პერსონაჟის რუკა, შთაბეჭდილებების ფურცელი და სხვ., შევეცადოთ, ახლად შეძენილი ცოდნა და დამოკიდებულებები დავუკავშიროთ უკვე არსებულს და ამის შედეგად შევქმნათ რაიმე პროდუქტი, რომელიც ბავშვების ყოველდღიურ ცხოვრებას უკავშირდება (მაკეტი / ბუკლეტი / მინი-ვიდეო / დიორამა / წერილი / დღიური / აფიშა / რეკლამა / განცხადება / სიმულაციური ფბ პოსტი/ ბლოგი / სხვ.).

 

მნიშვნელოვანია!

  • რეფლექსიის ფაზა ძალიან ღირებულია და სათანადო დრო და ყურადღება უნდა დავუთმოთ.
  • დიახ, თქვენ უნდა იყოთ მსჯელობისთვის კალაპოტის მიმცემი, მაგრამ მოქნილი ფასილიტატორი და არა პასიური მსმენელი/მომთხოვნი და ცოდნის გადამმოწმებელი მასწავლებელი ან მშობელი. გავითვალისწინოთ, რომ თუკი ბავშვებს ჩვენთან ერთად რაიმეს ყურება უხარიათ, სწორედ იმიტომ, რომ ჩვენგან ცოცხალ შთაბეჭდილებებს, თანასწორობის ხაზგამსმელი ტონითა და დამოკიდებულებით გაზიარებულ რჩევებსა და გამოცდილებებს, ერთად ხუმრობას, გაკვირვებას, ინტერესს ანუ, ერთი სიტყვით რომ ვთქვათ, სწორად და მოქნილად გაწვდილ „ხარაჩოებს“ ელიან.

 

სახელწოდება: ლორაქსი

ლინკი: https://www.adjaranet.com/movies/5757/The-Lorax?lang=GEO&quality=SD

თემატიკა: ეკოწიგნიერება

 

ანიმაციის ყურებამდე

წინარე ცოდნის გააქტიურება. მოლოდინებისა და დამოკიდებულების გაჩენა.

  • რით შეიძლება საფრთხე შეუქმნას ადამიანმა გარემოს? ჩამოთვალე.
  • როგორ აისახება ჩვენი ქმედება გარემოზე? ჩამოთვალე.

 

ანიმაციის ყურების დროს

ქვემოთ მოცემულია ძირითადი შეკითხვები, რომლებიც შეგვიძლია დავსვათ ანიმაციის ყურებისას. ცხადია, ყველა მათგანის გამოყენება სავალდებულო არაა. რასაკვირველია, შეკითხვები შეგიძლიათ შეცვალოთ ბავშვის ინტერესებისა და შესაძლებლობების, ყურების პროცესის დინამიკის მიხედვით.

მნიშვნელოვანია, თქვენ მიერ შეთავაზებულ კითხვებში ჭარბობდეს „რატომ“ და „როგორ“ ტიპის შეკითხვები, რომლებიც ნაწარმოების იდეის, მთავარი სათქმელის, პერსონაჟთა ხასიათის, მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების ამოცნობაზე იქნება ორიენტირებული.

რასაკვირველია, ეს პროცესი არ უნდა ატარებდეს „დაკითხვის“ ხასიათს და ბავშვსაც უნდა მივცეთ საშუალება, მეტიც, წავახალისოთ, მოგვმართოს შეკითხვებით.

მნიშვნელოვანია, გავითვალისწინოთ, რომ თუკი ანიმაციის ერთად ყურება არის ცოცხალი, იმპროვიზებული აქტივობა, შეიძლება რაღაც შეკითხვებზე პასუხები თავადაც არ გვქონდეს და/ან სავსებით არ ვეთანხმებოდეთ ერთმანეთს. ეს, ცხადია, მეტ ინტერესსა და ხალისს სძენს პროცესს.

 

  1. 6:18 – თუკი ხელოვნური ხეები აქვთ, რატომ ამბობს გოგონა, ოდრი, „ყველაზე მეტად ის მინდა, რომ ჩემს ეზოში ნამდვილი, ცოცხალი ხე გაიზარდოსო?
  2. 8:57 – როგორი ტიპია ბებია? (თვისება + არგუმენტი)

რატომ ეხმარება ის ტედს?

  1. 9:14 – შენი აზრით, რისთვის სჭირდება ვანსლერს მაინცდამაინც ეს ნივთები?
  2. 11:47 – რას ყიდის ო’ჰერი? რატომ იყიდება ამ ქალაქში მისი პროდუქცია კარგად?
  3. 12:07 – რატომ არ უნდა ო’ჰერის, რომ ტედი ქალაქიდან გავიდეს?
  4. 13:10 – შენი აზრით, ვინ არის გამოსახული პოსტერზე? რატომ ფიქრობ ასე?
  5. 15:20 – რომელ პერსონაჟს გაგონებს გარეგნულად ვანსლერი? (გრინჩს ჰგავს). რით?
  6. 15:38 – რატომ არ უნდა ვანსლერს, რომ მის სანახავად ვინმე მივიდეს?
  7. 16:24 – ვანსლერი: „ეს ჩემ გამო მოხდა. ჩემი გამოგონების გამო“ – რა გამოიგონა ვანსლერმა, შენი აზრით?
  8. 23:11 – რატომ ჩნდება ლორაქსი სწორედ ამგვარად? (ვიდრე გამოჩნდება, როგორია გარეგნულად) – როგორი ტიპი იქნება გარეგნულად?
  9. 27:59 – რატომ არ უყვება ვანსლერი ტედს ამბავს პირველივე ჯერზე ბოლომდე?
  10. 29:12 – როგორ იშოვა ტედმა ხე ოდრისთვის საჩუქებლად?
  11. 32:42 – რას იზამს ტედი ო’ჰერის მუქარის შემდეგ? მაინც წავა ვანსლერთან თუ არა? რატომ ფიქრობ ასე?
  12. 33:37 – „გოგოსთვის გინდა, არა?“ – როგორ გამოიცნო ვანსლერმა, რომ ტედს ხე გოგოსთვის უნდოდა?
  13. 34:33 – რა არის ტნიდი? გაიხსენე, რა ჰქვია ქალაქს, რომელშიც ტედი ცხოვრობს? (ტნიდვილი). შენი აზრით, რატომ?
  14. 38:19 – რატომ ცდილობენ ტედის გადარჩენას ტყის მცხოვრებლები?
  15. 44:12 – რატომ დამეგობრდნენ ტედი და ტყის მცხოვრებლები?
  16. 48:53 – რატომ იქცევიან უცნაურად ვანსისთან ჩამოსული მისი ოჯახის წევრები?

ლორაქსი რატომ არ აჩერებს მათ ძალადობით? ბოროტი ხერხებით?

  1. 53:54 – იწყება სიმღერა ინგლისურად „how bad can I be” – შეგვიძლია გამოვიყენოთ ინგლისურის სასწავლადაც – თარგმნა. მუსიკის კომპონენტის გასააქტიურებლადაც – ერთად მღერა.
  2. რა შინაარსი აქვს სიმღერას? რატომ ვარ ცუდი? ეს ბიზნესია, ეს ნიშნავს ბევრ ფულიან ადამიანს.

(აქცენტი სინდისის ქენჯნაზე)

  1. 56:32 – როგორ ფიქრობ, რა მოხდება? რატომ ფიქრობთ ასე?
  2. 58:04 – რატომ აგდებს ვანსი ლორაქსს? ის ხომ ვერ შეუშლის ხელს ბიზნესში?
  3. 58:43 – ხომ არ შეგვხვდა ეს გამოსახულება მანამდეც? როდის?
  4. 59:04 – ვინ არის ეს პერსონაჟი?
  5. რამ გაუჩინა მას თავისი ბიზნესის იდეა?
  6. 59:22 – როგორი პერსონაჟია ვანსის დედა? (თვისება + არგუმენტი)
  7. 1:02:01 – როგორ ფიქრობ, რა მოხდება? რატომ ფიქრობ ასე?
  8. 1:05:58 – რატომ დაუჯერა ო’ჰერმა გაბრაზებულ ტედის დედას და წავიდა მათი სახლიდან?
  9. 1:06:16 – სად გაქრა მარცვალი?
  10. 1:08:12 – როგორ ფიქრობ, რა მოხდება? რატომ ფიქრობ ასე?
  11. 1:10:39 – რით ჰგავს/განსხვავდება ტედის ბებო თქვენი ბებოებისგან?
  12. 1:12:35 – რისი მინიშნება უნდა რეჟისორს ო’ჰერის ქანდაკებისთვის თავის მოძრობით?
  13. 1:12:47 – როგორი რეაქცია აქვთ ამაზე მოქალაქეებს? რატომ?
  14. 1:13:48 – „ამ პროცესს ფოტოსინთეზი ჰქვია“- ამბობს ოდრი. – რა არის ფოტოსინთეზი?

ბუნებასთან ინტეგრირება.

  1. 1:14:09 – რატომ ვერ ხვდებიან მოქალაქეები, რომ ხეები საჭიროა?
  2. 1:14:58 – რატომ გადაანგრევს ტედი ქალაქის გალავანს ტრაქტორით?
  3. 1:16:09 – მოქალაქეების სიმღერა „let it grow”. სიმღერის შინაარსია, რომ მოქალაქეები გადადიან ტედის მხარეზე. ეს სიმღერაც შეიძლება ინგლ./მუს. ინტეგრირებით წარიმართოს.
  4. 1:18:45 – რატომ გამოაჩენს სახეს ვანსი? გამომტვრეული ფანჯარა რას ნიშნავს? რატომ იხდის მადლობას?
  5. 1:19:48 – ჩიტის გამოჩენით რაზე მიგვანიშნებს ავტორი?

შეიძლება პარალელიც – ვენეციის არხებში ცოცხალი არსებების კვლავ გამოჩენა.

ანიმაციის ყურების შემდეგ

შეჯამების აქტივობების ვარიანტები:

  1. მოთხრობის რუკა

  1. დაამყარე კავშირი

 

 

  1. 5 კითხვა
  2. 4.კომიქსი 
    1. მიზეზი – შედეგი (მოვარგოთ ანიმაციაში ნაჩვენებ მნიშვნელოვან მოვლენებსა და მათ გამომწვევ მიზეზებს)

 

  1. პერსონაჟის რუკა – ტედი/ვანსი

  1. პერსონაჟის რუკა

 

  1. შთაბეჭდილება
  2. 5-სტრიქონიანი ლექსი (ვარიაცია – ბრილიანტი)

  1. 3-2-1
  2. აფიშა
  3. ანოტაცია

 

მსხვილი, ე.წ. კომპლექსური დავალება

როგორ შეიძლება წინ აღვუდგეთ გარემოს დაზიანებას ადამიანების მიერ?

შეუძლიათ თუ არა ბავშვებს რამე?

ჩამოვწეროთ.

დავამზადოთ ბუკლეტი/მინი-ვიდეო გზავნილებით.

ან მანამდე დავამუშაოთ ეკოთემატიკაზე სხვა ტექსტური და/ან ვიდეომასალა და შემდეგ დავამზადოთ.

 

სტატიაში მითითებული სქემების ნახვა შესაძლებელია საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტის (G-PriEd) პორტალზე:

https://kargiskola.ge/teachers/resource_books/kitxva/resursi_kitxva_danarti.pdf

 

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი