პარასკევი, მარტი 29, 2024
29 მარტი, პარასკევი, 2024

კონსტრუქტივისტული თეორია

შვეიცარიელი ფსიქოლოგი ჟან პიაჟე და რუსი მეცნიერი ლევ ვიგოტსკი, რომლებიც კონსტრუქტივისტული
თეორიის ფუძემდებლებად მიაზრებიან,
მიიჩნევენ, რომ მოსწავლე თვითონ აგებს ცოდნაგონებაშიმასწავლებელი მხოლოდ ეხმარება. ამდენად, კონსტრუქტივისტულაზროვნების განვითრება მოზარდისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

მასწავლებელს შეუძლია, ასწავლოს მოწაფეს გზ, მაგრამ მის გავლაზე პასუხისმგებლობა უკვე თავად მოწაფეს ეკისრება.

ბლოგორიონისგანმარტებით, სწავლის
თეორიებს, რომლებიც სწავლას განსაზღვრავ
როგორც გამოცდილებისგან ცოდნის აგებას, სწავლის კონსტრუქტივისტული თეორიები ეწოდება.

ეს თეორიები ყურადღებას
ამახვილებ
სწავლის პროცესის სოციალურ ხასიათზე.

ვიგოტსკი სწავლის სწორედ სოციალურ ხასიათს უსვამდა ხაზს. ბავშვები სწავლობენ მოზრდილ ადამიანებთან და უფრო კომპეტენტურ
თანატოლებთან კომუნიკაციის შედეგად.

კონსტრუქტივისტულ აზროვნებაში ძალიან მნიშვნელოვანია სკაფოლდინგი.

მასწავლებელი კულტურული აგენტის – დესპანის როლს ასრულებს(ვიგოტსკი). თავდაპირველად მან მნიშვნელოვანი დახმარება უნდა გაუწიოს მოსწავლეს, მერე კი თანდათანობით შეამციროს მხარდაჭერა და ბავშვს დავალების დამოუკიდებლად შესრულები შესაძლებლობა მისცეს.

ბრუნერის კოგნიტური ზრდის თეორიის თანახმად, ადამიანის ინტელექტუალური განვითარება მოიცავს
მეთოდურ წინსვლას გონების გამოყენებ
ის კუთხით. მეთოდური წინსვლა გაუმჯობესებულ ენობრივ უნარებსა და სისტემატურ სწავლებაზედამოკიდებული.

ბრუნერი განასხვავებს ადამიანის აზროვნების პროცესის 3 ფორმას. ეს ფორმები ადამიანის ზრდასთან ერთად მოსდევს ერთმანეთს: მოქმედებითი გამოხატვა,
წარმოსახვითი გამოხატვა და სიმბოლური გამოხატვა (იყენებს სიმბოლურ
სისტემებს ცოდნის დასაშიფრად)

ამასთან, ბრუნერი გამოყოფს აღმოჩენით სწავლას, რაც კონსტრუქტივისტული
თეორიის ერთ
ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტია. აღმოჩენა
წარმოადგენს ინდუქციური აზროვნების ფორმას.

მეცნიერის მტკიცებით, ცოდნის ორგანიზების გზებია:

. ცნებები – მსგავსი საგნებისა და მოვლენების დაჯგუფება. ლოგიკური
აზროვნების ბირთვია ცნებების დაუფლება.

. სქემები (მჭიდროდ ორგანიზებული ფაქტების ერთობლიობა)
და სცენარები (როცა სქემა მოიცავს მოვლენათა სისტემურ თანმიმდევრობას,
მას სცენარი ეწოდება.)

ბავშვები სქემებსა და სცენარებს იყენებენ ჩვენ მიერ გამოტოვებული ინფორმაციის აღადგენად.

. თეორიები – ადამიანები, განსაკუთრებით კი ბავშვები, აგებენ შეხედულებათა სისტემებს ანუ თეორიებს სამყაროს
სხვადასხვა ასპექტის შესახებ.

. მსოფლმხედველობა – ზოგადი შეხედულებები და ვარაუდები რეალობის
შესახებ.

პიაჟესა და ვიგოტსკის თეორიების თანახმად, მოსწავლე სწავლის პროცესის
აქტიური მონაწილეა და არა ინფორმაციის პასიური მიმღები.

აქტივობები დაფუძებულია ყოველდღიურად წარმოჩენილ საჭიროებებთან
დაკავშირებულ მასალაზე.

მასალა თავდაპირველად განიხილება, როგორც ერთი მთლიანი და მერეღა ხდება მისი შემადგენელი ნაწილების გაანალიზება.

მასწავლებელი გაკვეთილს მოსწავლეთა კითხვებზე აგებს.

მასწავლებელი ქმნის სასწავლო გარემოს, სადაც მოსწავლეს შეუძლია ინფორმაციის დამოუკიდებლად აღმოჩენა.

მასწავლებელი მოსწავლეს აძლევს საკუთარი აზრიგამოთქმის საშუალებას, რის საფუძვეელზეც ასკვნის,
როგორ მიმდინარეობს სასწავლო პროცესი.

შეფასება განიხილება როგორც სწავლებისა და
სწავლის პროცესის ნაწილი და ხორციელდება პორტფოლიოების გამოყენებითა და მოსწავლეებზე
უშუალო დაკვირვების გზით.

ახალი იდეების არსებულ ცოდნასთან დაკავშირება სწავლებისადმი კონსტრუქტივისტული მიდგომის შემადგენელი
ნაწილია.

. მოდელირება ამ მიდგომის
დროს მასწავლებელი ხსნის რთულ ამოცანას და ნაბიჯ
ნაბიჯ უჩვენებს მოსწავლეებს ამოცანის ამოხსნისგზას, თან უხსნის, რატომ აირჩია ეს გზა და ყურადღებას ამახვილებს საკვანძო მომენტებზე.

. „ხარაჩოს მეთოდი” მასწავლებელი ისეთ დავალებებს აძლევს მოსწავლეებს, რომელთა შესრულებაცმათ დამოუკიდებლად გაუძნელდებათ. მასწავლებელი ეხმარება,
დახმარების წილს თანდათან ამცირებს და საბოლოოდ მოსწავლე თავად ახერხებს დავალებისთვის
თავის გართმევას.

. არტიკულაცია მოსწავლეთა
წახალისება, მცირე ჯგუფებში მუშაობა
იდეალურია საკუთარი აზრის
გამოხატვისა და ჩამოყალიბებისთვის. ვერბალიზაცია მნიშვნელოვანი პროცესია კონსტრუქტივისტული
მიდგომის დროს.

. რეფლექსია (მეტაკოგნაცია) ამ დროს მოსწავლეები თავად ახდენენ საკუთარი სწავლის პროცესის ანალიზს. ადარებენ თავიანთ შეხედულებებს, ნაშრომებს სხვა მოსწავლეების ან „ექსპერტების”
ნაშრომებს. ამ გზით
მათ კრიტიკული
აზროვნება უვითარდებათ.

. თანამშრომლობა ეს კომპონენტი უკავშირდება სოციალურ მხარეს, თანამშრომლობით გარემოს.
მოსწავლეები ერთმანეთთან ურთიერთობით იძენენ ცოდნას.

. არჩევანი კონსტრუქტივისტული
მეთოდი მოსწავლეებს ხშირად აძლევს არჩევანის საშუალებას
, მათ თავისუფლად შეუძლიათ გამოხატონ აზრი იმ საკითხსა თუ პროექტზე,
რომელზეც მუშაობენ. ეს მიდგომა ზრდის მოტივაციასაც.

. მოქნილობა კონსტრუქტივისტული
მიდგომის თანახმად, გაკვეთილი არ არის წინასწარ მკაცრად განსაზღვრული და დაგეგმილი
პროცესი, რომელიც ზუსტად ისე უნდა განხორციელდეს, როგორც დაიგეგმა. გაკვეთილის მიმდინარეობიდან
გამომდინარე, მასწავლებელი ცვლის გაკვეთილის გეგმას, საფეხურებს, ავლენს მოქნილობას.

. ადაპტაციის უნარი მასწავლებელს უნდა შეეძლოს სასწავლო მიზნებისა და ამოცანების
ადაპტირება მოსწავლეთა შესაძლებლობებთან.

. მრავალმხრივი რეალობა ეს მიდგომა ეხმარება მოსწავლეებს იმის გაგებაში,რომ ზოგჯერ განსაზღვრული პასუხი არ არსებობს.
ეს მათ კრიტიკულ აზროვნებას
აჩვევს.

მოამზადა თამარ კაციტაძემ


კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი