თანამედროვე სამყაროში უწყვეტად მოედინება ინფორმაციის ნაკადი. გვიწევს, ავტომატურ რეჟიმში გავფილტროთ ინფორმაცია და დროის უმოკლეს მონაკვეთში გადავწყვიტოთ – რა წავიკითხოთ, რას ვუყუროთ, რომელ მოვლენაზე გავამახვილოთ ყურადღება და ა.შ.. ამის გათვალისწინებით თქვენი ყურადღების მიპყრობის ძალიან მცირე შანსი მაქვს.
დღევანდელ სტატიაში მინდა, გესაუბროთ კონკრეტულ ფილმზე, რომელმაც დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა მოსწავლეებზე და არამარტო. „ბიჭი, რომელმაც ქარი მოათვინიერა“ არის ბრიტანული BBC“სა და კომპანია Netflix-ის 2019 წლის ერთობლივი პროდუქტი.
სასკოლო ცხოვრება მასწავლებლებისა და მოსწავლეების ურთიერთობა, განათლების მიმართულებით არსებული პრობლემები ისეთი თემებია, რომლებიც მუდმივად საინტერესოა და რომლებსაც უამრავი ფილმი ეძღვნება. რეჟისორები სხვადასხვა კუთხით წარმოგვიჩენენ ხოლმე ამ მიმართულებით არსებულ პრობლემებსა თუ გამოწვევებს. თუმცა ზემოთ ხსენებული ფილმი, ვფიქრობ, განსხვავებულია დანარჩენთაგან, რადგან არ აკეთებს აქცენტს ერთ კონკრეტულ პრობლემაზე, იძლევა არაერთი პრობლემის სხვადასხვა კუთხით დანახვის საშუალებას. რეჟისორი გვთავაზობს გამოწვევების შესაძლებლობებად ქცევის არაერთ მაგალითს. რაც მთავარია, ფილმი გადაღებულია რეალურ ამბავზე დაყრდნობით.
მისი, როგორც რესურსის გამოყენება შესაძლებელია რამდენიმე საგანში. მაგალითად:
- ფიზიკის მასწავლებელს შეუძლია, ამ ფილმით, ადვილად აჩვენოს მოსწავლეებს, როგორ ხდება ელექტროენერგიის გამომუშავება;
- გეოგრაფიის მასწავლებელი ყურადღებას გაამახვილებს გეოგრაფიულ მდებარეობაზე, ამინდისა და კლიმატის მნიშვნელობაზე, ენერგიის ალტერნატიულ წყაროებზე;
- სამოქალაქო განათლების მასწავლებლებს შეუძლიათ, ყურადღება გაამახვილონ მშობლებისა და შვილების ურთიერთობაზე, მოქალაქეობრივი პასუხისმგებლობის გაცნობიერებაზე, სიტყვის თავისუფლების შეზღუდვაზე, ბავშვთა შრომისა და სწავლის ხელმისაწვდომობის მიმართულებით არსებულ პრობლემებზე.
ფილმში მოვლენები ვითარდება XXI საუკუნის დასაწყისში, აფრიკის ერთ-ერთ უღარიბეს ქვეყანა – მალავიში. სრული სიუჟეტის განხილვისგან თავს შევიკავებ. უილიამი 13 წლის ბიჭია. მისი ოჯახის შემოსავლის უმთავრეს წყაროს სოფლის მეურნეობა წარმოადგენს. წლიდან წლამდე თავის გასატანი მოსავლის ოდენობა კი მთლიანად კლიმატზეა დამოკიდებული. უილიამის განსაკუთრებული გონებრივი შესაძლებლობები ფილმის დასაწყისშივე მოგხვდებათ თვალში. ის ცდილობს შეაკეთოს გაფუჭებული რადიო, რათა მამამისმა და თანასოფლელებმა მოისმინონ ამინდის პროგნოზი… გარდა ამისა, რადიოების შეკეთება ერთგვარი შემოსავლის წყაროცაა მისთვის.
უილიამისთვის ოჯახის შემდეგ განათლება ყველაზე დიდი ღირებულებაა. ის დარწმუნებულია, რომ მხოლოდ სწავლას შეუძლია, შეცვალოს გარშემომყოფთა ცხოვრება უკეთესობისკენ. თუმცა ამ გზაზე ხვდება ყველაზე დიდი დაბრკოლება…
მიუხედავად თავისი მცირე ასაკისა, ის გრძნობს ოჯახის მიმართ განსაკუთრებულ პასუხისმგებლობას, წარმოუდგენელ ნებისყოფას იჩენს და არ ერიდება რისკებს, მათი შიმშილისგან გადასარჩენად.
ფილმი პედაგოგიურ პრაქტიკაში
ფილმის ყურებისთანავე გადავწყვიტე, მიზნობრივად გამომეყენებინა იგი და ამ პროცესში ჩავრთე VII-VIII კლასის მოსწავლეები (სწორედ ამ კლასებში ისწავლება სეზონური ქარები და ენერგიის ალტერნატიული წყაროები) და მეათე კლასი, სადაც ვასწავლი სამოქალაქო განათლებას.
VII-VIII კლასის მოსწავლეებს ვთხოვე, გაეანალიზებინათ ფილმი გეოგრაფიულ ჭრილში. აქ გამოვყავი:
| კლიმატი და გარემოს დაცვა; | გეოგრაფიული მდებარეობა და მისით გამოწვეული სირთულეები; | ქარი, როგორც ენერგიის ალტერნატიული წყარო; | მეურნეობის დარგები. |
X კლასის მოსწავლეებმა ფილმი უფრო გლობალურ ასპექტში განიხილეს. კერძოდ:
| სწავლის ხელმისაწვდომობა; | ეკონომიკური პრობლემები; | დემოკრატია; | ურთიერთობები ოჯახში. |
გარდა ამისა, მოსწავლეებმა დაამზადეს პოსტერები და დაწერეს ბლოგპოსტები, რომლებშიც უფრო ფართოდ გაშალეს ფილმში მოსმენილი მნიშვნელოვანი გზავნილები. აღმოჩნდა, რომ მათ უფრო მეტი დაინახეს, ვიდრე მე წინასწარ ვვარაუდობდი, მაგალითად, უილიამისა და მისი ძაღლი მეგობრობა. გამომდინარე იქიდან, რომ ისინი სრულყოფილად ვერ ფლობენ ქართულ ენას, ნამუშევრები გავასწორე მხოლოდ ტექნიკური კუთხით, ხოლო სტილი, აზრი და შინაარსი თავიდან ბოლომდე შენარჩუნებულია. გიზიარებთ რამდენიმე ყურადსაღებ მონაკვეთს მათი ბლოგრბიდან, ხოლო მათი მოსაზრებები, ემოციები და დამოკიდებულებები შეგიძლიათ იხილოთ მითითებულ ლინკზე.
„დედა ყოველთვის მასწავლის – „რაც შეგიძლია ყველაფერი გააკეთე, რომ სხვებს გამოადგე“! ამ ფილმის ყურების შემდეგ თავს უბედურად ვგრძნობ. არ ვიცი რატომ?! მაგრამ მრცხვენია, რომ არაფრის გაკეთება არ შემიძლია!..“
„ზოგიერთ საზოგადოებაში წინააღმდეგობას ვერ იტანენ. ამის გამო უზღუდავენ სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებას. უილიამის სოფელს ჰყავდა ჭკვიანი წინამძღოლი. მან ქვეყნის პრეზიდენტს სიმართლე უთხრა, სახალხოდ ისაუბრა მათ გასაჭირზე. ამის გამო მას მიკროფონი წაართვეს, სცემეს… საბოლოოდ ის გარდაიცვალა“.
„უფულობა – აქ გამოკვეთილი პრობლემის ცენტრს სწორედ მძიმე სოციალური ფონი წარმოადგენს. ხალხი უსახსრობის გამო შიმშილობს. მთავარ პერსონაჟს სწორედ უფულობის გამო უკრძალავენ სკოლაში სიარულს. ასეთი ფონი ბრბოს ფსიქოლოგიის გაღვივებას უწყობს ხელს. ხალხს გამოსავალი არ აქვს და ქურდობას იწყებს…“.
https://temursukashvili.blogspot.com/2019/04/blog-post.html
სტატიაში შემოთავაზებული მიმართულებები, რა თქმა უნდა, არ არის უალტერნატივო. ის შეიძლება შეცვალოთ და გამოიყენოთ თქვენი შეხედულებისამებრ და მოარგოთ იმ კონკრეტულ გარემოს, სადაც გიწევთ მუშაობა.
საბედნიეროდ, მალავიში არსებული მძიმე სოციო-ეკონომიკური მდგომარეობა არ არის იდენტური ჩვენ ქვეყანაში არსებული პრობლემებისა, თუმცა საქართველოშიც გვხვდება დაბრკოლებები და მნიშვნელოვანია, მოსწავლეები დავაფიქროთ და ვასწავლოთ, თავად როგორ ეძებონ გამოსავალი, დავეხმაროთ იმის გათვითცნობიერებაში, რომ საზოგადოების მნიშვნელოვან ფიგურებს წარმოადგენენ და ძალუძთ, დიდი თუ მცირე წვლილი შეიტანონ გამოწვევების დაძლევაში.
კომენტარებში, სოციალური ქსელით სიამოვნებით მოვისმენ თქვენს გამოცდილებას.
ფილმის ლინკი:
