დედამიწის დღე არის ყოველდღე – პრობლემაზე ორიენტირებული სამოდელო გაკვეთილი

18 ივნისი, 2019 - 11:04

4916ნახვა

ავტორი
ლელა მანგოშვილი

გლობალურმა განვითარებამ, მრავალი სასიკეთო ცვლილების პარალელურად, დედამიწაზე კატასტროფული შედეგები გამოიღო. გამონაბოლქვით დაზიანებული ატმოსფერო, დაბინძურებული ჰაერი და წყალი. ადამიანები ყოველდღიურად ანადგურებენ დედამიწას და საერთოდ არ ფიქრობენ, რომ ეს მათი ერთადერთი სახლია. ყოველდღიურად ემატება ნაგავი და მომწამლავი ნივთიერებები.

არადა, ჩვენი ჯანმრთელობა და არსებობა მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული იმაზე, თუ როგორ გარემოში გვიწევს ცხოვრება. რამდენ ხანს გაუძლებს დედამიწა ამ ყველაფერს?

განსაკუთრებული აქტუალობა უნდა მივანიჭოთ ამ პრობლემის გააზრებას სწავლების დაწყებით საფეხურზე და მოსწავლეებს სისტემატურად შევთავაზოთ აქტივობები, რომელთა პრაქტიკულად განხორციელება საკუთარი ქვეყნის და ზოგადად, გარემოს მიმართ მზრუნველობით დამოკიდებულებას ჩამოუყალიბებს მათ.

გთავაზობთ პრობლემაზე ორიენტირებულ სამოდელო გაკვეთილის სცენარს, რომელიც მეოთხე კლასის მოსწავლეებისთვის შევქმენი.

საგანი – ქართული ენა

გაკვეთილის თემა: რა აწუხებს დედამიწას?

გაკვეთილის მიზანი:

მოსწავლეებმა შეძლონ ინფორმაციის მიღება – დახარისხება და ჩამოუყალიბდეთ სწორი, მზრუნველობითი დამოკიდებულება საკუთარი ქვეყნის ბუნებრივი გარემოს მიმართ;
მოსწავლეებმა შეძლონ პრობლემის გამოვლენა და მისი გადაჭრის გზების ძიება.

N	აქტივობის აღწერა	გამოყენებული მეთოდი/მეთოდე ბი	კლასის ორგანიზების ფორმა/ ფორმები	სასწავლო რესურსები	დრო (წთ)
1	გაკვეთილის მიზნისა და შეფასების კრიტერიუმების გაცნობა.	საუბარი	მთელი კლასი	პროექტორით საპრეზენტაციო ფორმატში ჩვენება, ან დაფაზე/ფლიპჩარტის ქაღალდზე განთავსება	2
2	გამოწვევა. ა) მასწავლებელი მოსწავლეთა დახმარებით დაფაზე წერს სიტყვა ,,დედამიწას’’ და სთხოვს, ერთი წუთის განმავლობაში დაასახელონ, რა ახსენდებათ ამ სიტყვაზე. ბ) მოსწავლეები წარადგენენ წინასწარ მოძიებულ ინფორმაციას დედამიწის შესახებ და განათავსებენ კლასის ,,გალერეაში’’. გ) რატომ აღვნიშნავთ დედამიწის დღეს? ვიდეობმულის ჩვენება.	ასოციაციური რუკა ,,საინტერესო ფაქტები.’’ ვარაუდების გამოთქმა.	მთელი კლასი	დაფაზე დახაზული ასოციაციური რუკა. მოსწავლეთა მიერ შექმნილი ხელნაწერი, ან ნაბეჭდი ილუსტრირებული ტექსტები. ვიდეობმული https://www.youtube.com/watch?v=QrHF5TEsNik	7

3	ახალი სიტყვების გაცნობა-შესწავლა. ტექსტის კითხვა და მოსწავლეთა მიერ მონიშნული მნიშვნელოვანი ინფორმაციების ურთიერთგაზიარება. განმავითარებელი შეფასება.	ილუსტრირებული ლექსიკონი ჩუმი კითხვა, მონიშვნებით. მცირე დისკუსია	ინდივიდუალური	ილუსტრირებული ლექსიკონი, ,,დედამიწის დღე’’ ამობეჭდილი ტექსტი ფურცლებზე.	12
4	ცოდნის განმტკიცება. განმავითარებელი შეფასება.	ვიქტორინა (კითხვებზე პასუხები)	მთელი კლასი	ელექტრონული თამაში https://learningapps.org/display?v=pqs346zhn19	5
5	ვიდეობმულის ჩვენება ,,რა აწუხებს დედამიწას? ‘’ რა არის ყველაზე დიდი პრობლემა? მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების გამოკვეთა. როგორ დავიცვათ დედამიწა? მოსწავლეები ილუსტრაციების მიხედვით მინიპოსტერებს შექმნიან და წარადგენენ. საკუთარ დამოკიდებულებას გამოხატავენ, როგორ დავიცვათ ჰაერი დაბინძურებისგან, როგორ ვუშველოთ გაჩეხილ ტყეს, როგორ მოვიქცეთ ბუნებაში სადილის დასრულების შემდეგ, როგორ გავუფრთხილდეთ ელექტროენერგიას. განმავითარებელი შეფასება.	მინიპოსტერების შექმნა	წყვილებში	ვიდეობმული https://www.youtube.com/watch?v=Gsq5-W1GQtU ილუსტრაციები ეკრანზე,	10
6	გაკვეთილის შეჯამება. მოსწავლეებმა დაასახელონ: 3 მნიშვნელოვანი რამ, რაც არ უნდა დაავიწყდეთ დედამიწაზე ზრუნვისას; 2 მნიშვნელოვანი რამ, რაც გაიგეს დედამიწის დღესთან დაკავშირებით; 1 რამ, რასაც უსურვებდნენ დედამიწას.	,,3-2-1“	მთელი კლასი		5
7	მოსწავლეების მიერ მეორადი პლასტმასის ბოთლების გამოყენებით ყვავილის ქოთნების, ფანქრების ჩასაწყობის და მეორადი მუყაოს ყუთისგან დამზადებული მაკულატურის ყუთის წარდგენა.	,,ნაგვის მეორე სიცოცხლე’’		პლასტმასით და მუყაოთი შექმნილი ნივთები.	2
8	შეფასება. საშინაო დავალება: დავხატოთ და დავწეროთ პატარა ამბავი ,,დავიცვათ ჩვენი დედამიწა.’’		მთელი კლასი		2

გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევი შედეგები:

ქართ.დაწყ.(I).3. მოსწავლემ უნდა შეძლოს პირადი დამოკიდებულების გამოხატვა ტექსტის თემის, მასში განხილული საკითხების მიმართ;

ქართ.დაწყ.(I).7. მოსწავლემ უნდა შეძლოს სტანდარტით განსაზღვრული სხვადასხვა ტიპის ტექსტების წაკითხვა და გაგება-გააზრება; ტექსტში ვერბალური და არავერბალური ფორმით მოწოდებული ინფორმაციის (მაგ., ილუსტრაციისა და ტექსტის) ურთიერთადაკავშირება.

ქართ.დაწყ.(I).15. მოსწავლემ უნდა შეძლოს წერის ნაცნობი სტრატეგიების გამოყენება მიზნის შესაბამისად.

მოსწავლეებს ვაფასებ ზეპირი განმავითარებელი კომენტარით წინასწარ შემუშავებული კრიტერიუმების მიხედვით, როგორ შეძლეს:

ინფორმაციის მიღება-დახარისხება და გარემოს დაცვისადმი საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა.
პრობლემის გამოვლენა და გადაჭრის გზების ძიება.

გაკვეთილის ფინალი განსაკუთრებით ემოციური აღმოჩნდა, როდესაც მოსწავლეებმა დედამიწას უსურვეს ჯანმრთელობა, კარგად ყოფნა, დიდხანს სიცოცხლე, სუფთა ჰაერი, ბევრი ხე და ყველაზე მნიშვნელოვანი ფრაზა: დედამიწის დღე არის ყოველდღე!

გამოყენებული ლიტერატურა: