ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

გაჩერებებით კითხვა და წარმოსახვითი უნარის განვითარება

ქართულის, როგორც მეორე ენის სწავლება საკმაოდ სპეციფიკურია. არსებული სახელმძღვანელო დასახვეწია, რადგან მასში მოცემული თემები და საკითხები ვერ აკმაყოფილებს მოსწავლეთა ინტერესებს და ხშირად უკარგავს მათ მოტივაციას. სასწავლო პროცესის გამრავალფეროვნების, ინტერაქტიული პროცესის შექმნისა და მოსწავლეზე ორიენტირებული სწავლების მიზნით სხვადასხვა ეტაპზე მიზნობრივად ვიყენებ დამატებით რესურსს. ამ მხრივ ძალიან საინტერესოა „საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტის“ ფარგლებში შექმნილი პორტალი kargiskola.ge

ჩემი პედაგოგიური პრაქტიკა დამყარებულია არასტრესულ გარემოში სწავლებაზე. ყოველთვის ვფიქრობ, როგორ დავგეგმო გაკვეთილი ისე, რომ სასწავლო პროცესი მოსწავლეებისთვის არ იყოს მოსაწყენი, ერთფეროვანი, მომაბეზრებელი. შესაბამისად, მიწევს სხვადასხვა მეთოდისა და აქტივობის ძებნა/მოფიქრება, მოსწავლეთა შესაძლებლობის გათვალისწინებით მათი საგაკვეთილო პროცესზე მორგება.

მინდა, გაგიზიაროთ ერთი აქტივობა, რომელმაც ხელი შეუწყო კითხვის, წერისა და მეტყველების უნარების განვითარებას არაქართულენოვანი სექტორის VIII კლასში.

პირველი ეტაპი – გაჩერებებით კითხვა

kargiskola.ge-ის პორტალზე არაქართულენოვანი სკოლებისთვის ატვირთულია საინტერესო ტექსტები. ძებნის ველში უნდა მიუთითოთ კლასი და შესაბამისი ტიპი. მაგალითად: თხრობითი ან საინფორმაციო შემეცნებითი ტექსტი.

მოსწავლეებს შევთავაზე ტექსტი „ძმები“. იმისთვის, რომ კითხვის პროცესი ყოფილიყო საინტერესო და დამაინტრიგებელი, ტექსტი რამდენიმე ნაწილად დავყავი. გამოწვევის ფაზაზე, სათაურის მიხედვით გამოვთქვით ვარაუდები. მოსწავლეებმა უპასუხეს შეკითხვებს:

  • ვის შესახებ იქნებოდა ტექსტი?
  • ვის ჰყავს დედმამიშვილი?
  • ვინ იქნებიან პერსონაჟები?
  • სათაურის მიხედვით, როგორ განვითარდებოდა მოვლენები…

პასუხების მიღების შემდეგ წავიკითხეთ დასაწყისი. სასურველია მოსწავლეთა პასუხები დაფიქსირდეს რაიმე ფორმით, მაგალითად, ვარაუდების სქემაში.

    რა მოხდება? რატომ ფიქრობ ასე? რა მოხდა სინამდვილეში?
სათაურის წაკითხვის შემდეგ ტექსტში მთავარი გმირები იქნებიან ძმები.

 

სათაურიდან გამომდინარე. ჩემი ვარაუდი გამართლდა.
I   მონაკვეთის წაკითხვის შემდეგ      
II მონაკვეთის წაკითხვის შემდეგ      
III მონაკვეთის წაკითხვის შემდეგ      

კითხვის დასრულების შემდეგ შევთავაზე სტანდარტული კითხვები, რომლებიც ყოველი ნაწილის წაკითხვის შემდეგ მეორდებოდა.

  • რა იყო საინტერესო ამ ნაწილში?
  • როგორ დაახასიათებთ პერსონაჟებს?
  • როგორ განვითარდება მოვლენები?

მნიშვნელოვანია დანაწევრებული ტექსტის მოსწავლეებისთვის ნაწილ-ნაწილ მიწოდება. მათ ერთი სული აქვთ, გაიგონ, რა მოხდება შემდეგ ეპიზოდში.

შეჯამება/გააზრების ფაზაზე შევაფასეთ ის პერსონაჟები, რომლებიც ფიგურირებდნენ ტექსტში და ჩამოვწერეთ, რა იყო ტექსტის მთავარი მოტივი/სათქმელი.

მეორე ეტაპი – წარმოსახვითი უნარის განვითარება

მოსწავლეებს მოსწონთ, როცა ვთავაზობ არჩევნის საშუალებას. ხშირად თვითონ ირჩევენ სასწავლო პროცესის განვითარების შესაძლო გზებს. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, მათგან წამოვიდა იდეა, რომ მოეფიქრებინათ დიალოგები პერსონაჟებს შორის.  რა თქმა უნდა, მე მხარი დავუჭირე და წავახალისე მათი ინიციატივა. ნელ-ნელა მოსწავლეები გადაიქცნენ შემოქმედებად, მე კი  გავხდი პროცესის ფასილიტატორი, რომელიც მხოლოდ რჩევებისა და რეკომენდაციების გაცემით შემოიფარგლებოდა.

ოთხ ჯგუფად დაყოფილმა კლასმა გამოყო ოთხი მომენტი. პირველმა ჯგუფმა ჯემალის ისტორიაზე იმუშავა, მეორე ჯგუფმა მოიფიქრა დიალოგი, რომელიც შესაძლოა წარმართულიყო ბებიასა და ჯემალს შორის, მესამე ჯგუფმა მოიფიქრა რკინიგზის სადგურში ტაქსის მძღოლისა და ჯემალს შორის წარმართული დიალოგი, ხოლო მეოთხე ჯგუფმა გააცოცხლა ტექსტის ბოლო ნაწილში, საავადმყოფოში მისული ჯემალის, იუბილარი ძმისა და გაკვირვებული მშობლების მონაკვეთი.

ეს იყო ცოცხალი, შემოქმედებითი კუთხით დატვირთული პროცესი, რამაც ხელი შეუწყო ახალი ლექსიკური ერთეულების განმტკიცებასა და წერითი უნარის გამომუშავებას.

მესამე ეტაპი  – როლური თამაში

ბოლო ნაწილი იყო ყველაზე მხიარული, რადგან საქმეში როლური თამაში ჩაერთო. გადავწყვიტეთ, გაგვეცოცხლებინა უკვე მათ მიერ მოფიქრებული დიალოგები. მოსწავლეებმა გაინაწილეს როლები და გაითამაშეს ეპიზოდები.

დიდ გამარჯვებად მიმაჩნია, როცა მოსწავლეებს ჩემთან ერთად უხარიათ გაკვეთილის დაწყება და გულდაწყვეტილები არიან ზარის დარეკვისას. ამის მიღწევა მონდომების შემთხვევაში და მსგავსი მიდგომით ნამდვილად შესაძლებელია. შეაფასეთ მოსწავლეების მზაობა, ენობრივი კომპეტენცია და ამის მიხედვით დაგეგმეთ სწავლება. აქვე აღვნიშნავ, რომ ამ აქტივობის გამოყენება ეფექტური იქნება ნებისმიერი სხვა უცხო ენის სწავლების პროცესში. მოიძიეთ შესაბამისი ტექსტი და სცადეთ.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი