ხუთშაბათი, მარტი 28, 2024
28 მარტი, ხუთშაბათი, 2024

ბავშვებზე დაკვირვების დრო – ახალი აღმოჩენები

სანამ შვილები არ გამიჩნდა, მეგონა, ბავშვებთან ურთიერთობა არ გამომდიოდა.  შეიძლება ითქვას, ნაკლები თანაგანცდა  მქონდა, მათთან ურთიერთობას ვერიდებოდი და ცოტა ,,მეშინოდა”კიდეც მათი. მაშინაც ისე ვუყურებდი, როგორც დიდ ადამიანებს და მხოლოდ ლოყაზე ხელის მოცაცუნება არ კმაროდა.  კიდევ, რაღაც უნდა მეთქვა მათთვის, უნდა დავხარჯულიყავი ამ ურთიერთობისთვის და ეს საკმაოდ საპასუხისმგებლო საქმიანობად მეჩვენებოდა. მაშინ, რატომღაც მეგონა, რომ ბავშვები ამას ვერ ხვდებოდნენ, მე კი ჩემი დამოკიდებულებები უხერხულ განცდებს მიჩენდა.  საკუთარი შვილების  გაჩენის შემდეგ, სხვა უცნობი მხარეებიც აღმოვაჩინე ჩემს ხასიათში და ბავშვებზე  დაკვირვება ჩვეულებრივ საქმიანობად მექცა.

პირველ რიგში: ისინი ჩვენგან ჩვეულებრივ ურთიერთობას ითხოვენ და სურთ, ისე მოვექცეთ, როგორ დიდ ადამიანებს; ველაპარაკოთ თანასწორივით, ველაპარაკოთ მძიმეწონიანი და პატიოსანი არგუმენტებით და არ გადავამლაშოთ; ვიყოთ თანმიმდევრული და ამასთან ერთად მშვიდი. ვერ ვიხსენებ, ვერცერთ ისეთ შემთხვევას, როდესაც  ნორმალურ მიდგომას უკვალოდ ჩაევლოს, როდესაც მცირე ტიპის კონფლიქტები ჩნდებოდა ყოველდღიურ ურთიერთობებში. პირისპირ, სხვა დამსწრე პირებისგან გამოცალკევების შემდეგ და ბავშვებთან  გულდასმით და გულწრფელ საუბრებში ბევრი რამ ირკვევა. მათ სჭირდებათ იმის ახსნა, რა არ მოგვეწონა მათ ქცევაში, რა გვეწყინა და რა იყო გულსატკენი. ამის შემდეგ, შეიძლება ბევრჯერ იყვნენ არათანმიმდევრულნი ქცევაში და ვერ მოიქცნენ ისე ,,კარგად”, ჩვენ რომ მოგვეწონებოდა, მაგრამ მათ ყოველთვის აქვთ მცდელობა, რაღაც შეცვალონ  და ეს მცდელობა უნდა დავუფასოთ.

ჩემი ორი შვილი ერთმანეთს არ ჰგავს. მათი ხასიათის შტრიხები ერთმანეთისგან ძალიან განსხვავდება. მათში ორი რამ შევნიშნე, უფროსი თავდაჯერებულად და ყველანაირი მტკიცების გარეშე გამოხატავს საკუთარ აზრს და შესაძლებლობებს. ამბობს, რომ ეს თეთრია ან შავი, ხოლო უმცროსი მუდმივად მტკიცების რეჟიმშია, ის ამბობს, რომ შეიძლება ეს შავია, მაგრამ შესაძლებელია თეთრი გახდეს. ის ამბობს რომ თავადაც ყველაფერს შეძლებს, ხიდიდან წყალში ისიც გადახტება, ცურვას ისიც ისწავლის, წყალში ყვინთვასაც არ მოერიდება, სტვენა მასაც შეუძლია და ციხესიმაგრის ხატვა მასაც უფროსივით გამოდის. მას შეუძლია დაგვაჯეროს, რომ რასაც მოინდომებს ყველაფერს შეძლებს და დაბრკოლებები არაფრით შეაშინებს. მაგრამ, თუ ცოტათი წაიბორძიკა და ჩვენც  საყვედურით გავხედავთ, თვალები  ცრემლით ევსება. ვერც ჩვენ გვპტიობს საყვედურნარევ მზერას და ვერც საკუთარ თავს პატიობს შეცდომას.

როდესაც, ბავშვების  ხასიათს და დამოკიდებულებებს გავაანალიზებთ, სხვადასხვა სამოქმედო სტრატეგია დაგვჭირდება. ორ განსხვავებულ არსებას თამაშიც განსხვავებული  უნდა, საუბარი და მიდგომებებიც მათი ხასიათის შესაბამისი. არ გპატიობენ წამოცდენებსაც და მუდმივად ითხოვენ ძალიან დიდ მოთმინებას.  ყოველი დღე ჩემთვის სიმშვიდის შენარჩუნების თუ ბეწვის ხიდზე სიარულის მცდელობაა. ისინი, ხომ მთელი დღე არ იღლებიან, უზომოდ ცნობისმოყვარეები არიან და გათენებიდან დაღამებამდე თამაშს ითხოვენ, უამრავ შეკითხვას სვამენ, მუდმივად ყურადღების ცენტრში ყოფნა სურთ  და  მათი სურვილებიც უსაზღვროა.

როდესაც, ბავშვებზე დაკვირვებას ვიწყებთ, მათში ბევრ საინტერესო ცვლილებას აღმოვაჩენთ. ეს ცვლილებები კი განსაკუთრებით თავს იჩენს ახალ გარემოში, სადაც ახალი შესაძლებლობების გამოცდისთვის ხელსაყრელი პირობებია. სადაც, მართლაც თვალსა და ხელს შუა ამჩნევ, როგორ იზრდებიან ისინი მენტალურადაც და ფიზიკურადაც. როგორ მოსწონთ საკუთარი შესაძლებლობების გამოცდა და რა საოცარი კმაყოფილებით აჯამებენ ერთი თვის განმავლობაში მიღებულ შედეგებს.  იკვლევენ, რა ისწავლეს და რა შეძლეს. ამ ყველაფერს ისინი, უფროსებივით მიზანდასახული აზარტით მიჰყვებიან და სწავლის, ძიების და კვლევის ეს თავისებური  პროცესი, მათ ბედნიერს ხდის. სწორედ, ასეთ დროს ვფიქრობ, რომ ბავშვებს, რომლებსაც საკუთარი შესაძლებლობების ძიება ასე აღაფრთოვანებთ, რა პირობები დახვდება სკოლაში. ექნებათ თუ არა ნოყიერი ნიადაგი იმისთვის, რომ საკუთარი თავი და შესაძლებლობები გამოსცადონ საგანმანათლებლო გარემოში. ექნებათ თუ არა მასწავლებლებს მათზე დასაკვირვებლად დრო და განწყობა…

ჩემი ექვსი წლის შვილი, რომელიც სექტემბერში სკოლაში მიდის და რომელიც სწორედ  ასეთი დაჯამებების დიდოსტატია, ივლისის  ბოლოს კმაყოფილი სახით  ითვლიდა თითებზე იმ მიღწევებს,  რაც სხვა, არაქალაქურ გარემოში შეისწავლა. ,,დავძლიე სიმაღლის შიში, დავძლიე სიღრმის შიში, დავძლიე ცურვის შიში. ვისწავლე სტვენა, წყალზე ზურგით წოლა, წყალში ყვინთვით ცურვა, საცურაო რგოლის გარეშე ცურვა. ვისწავლე ყველის ამოყვანა და გავიჩინე კიდევ ოთხი საუკეთესო მეგობარი”- ასეთი იყო მისი არასრული ჩამონათვალი საზაფხულო მიღწევების და ალბათ, არასოდეს ყოფილა ისეთი ბედნიერი და კმაყოფილი, როგორიც ცხელი  ივლისის თვეში.

ბავშვებს  არაფერი ისე არ სიამოვნებთ, როგორც საკუთარი შესაძლებლობების გააზრება და მათი გამოყენება. არც მშობლებს და არც მასწავლებლებს არ უნდა გამოგვეპაროს მათი უჩინარი უნარები და ისინი მუდმივად უნდა იყვნენ ჩვენი დაკვირვების ობიექტივში, რათა ჩვენც შევძლოთ დახმარება და ცოტაოდენი გზის გაკვალვა მათთვის, საკუთარი შესაძლებლობების ძიებისა და გამოცდის  პროცესში.

 

 

 

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი