არსებობს დაავადებები, რომელთა სახელის ხსენებაც შიშის ზარს გვცემს. ავადმყოფის პატრონი თავიდან შფოთავს, კედლებს აწყდება, თუმცა ამ დაავადებისგან განკურნების შანსი მედიცინის განვითარებასთან ერთად თანდათან იზრდება. ლეიკემია ის დაავადებაა, რომელიც უჯრედებში მიტოზის კონტროლის დარღვევას მოსდევს. ეს უცნაური სახელი უჯრედების გაყოფის ერთ-ერთ ფორმას აღნიშნავს. მეცხრე და მეათე კლასის მოსწავლეებმა კარგად უნდა იცოდნენ რა ხდება ამ დროს. ამიტომ მისი სწავლება, ლეიკემიით დაავადებული ადამიანის ცხოვრების გარკვეული პერიოდის აღწერის მაგალითზე, ინტერესის აღძვრის კარგი გზაა.
წერილს თან ერთვის ორი საპრეზენტაციო მასალა, პირველი, რომელიც ბიოლოგიის მასწავლებელმა შეიძლება გამოიყენოს მერვე კლასში სისხლის უჯრედების სწავლებისას. მეორე, მეცხრე და მეათე კლასში – მიტოზისა და ღეროვანი უჯრედების შესახებ საკითხის სწავლებისას.
მწვავე ლეიკემია ავთვისებიან სიმსივნეთა 3%-ს შეადგენს. მსოფლიო მასშტაბით ყოველ 100 000 მოსახლეზე 5 შემთხვევა აღინიშნება, მათგან 75% მოზრდილებზე მოდის. საქართველოში კი მოზრდილებში ყოველ 100 000 მოსახლეზე 2,64 შემთხვევა მოდის. მისი ქრონიკული ფორმა იმავე რაოდენობის მოსახლეობაზე 1,27-ს შეადგენს.
შესავალი: სიმპტომები და პირველი შფოთვა
ცხრა წლის ლაზარე აქტიური ბიჭია, უყვარს ფეხბურთი და ეზოში თამაში. რამდენიმე კვირის განმავლობაში მშობლებმა შენიშნეს, რომ ბავშვს იმდენი ენერგია აღარ ჰქონდა. ხშირად დაღლილობას უჩიოდა, კანი გაუფერმკრთალდა, მკლავებზე და წვივებზე უჩვეულო ლურჯი ლაქები განუვითარდა. პერიოდული ცხელება და ცხვირიდან სისხლდენაც დაეწყო. ლაზარეს მშობლებმა შვილის პედიატრთან წაყვანა გადაწყვიტეს.
ვიზიტი ექიმთან: ექიმმა ფიზიკური მდგომარეობა შეაფასა. შენიშნა გადიდებული ლიმფური ჯირკვლები და ელენთა. უფრო მძიმე დაავადებაზე ეჭვის მიტანის გამო, დაუნიშნა ანალიზები, მათ შორის სისხლის საერთო ანალიზი. გამოვლინდა ერითროციტების დაბალი დონე, რაც ანემიაზე მიუთითებდა და ლეიკოციტების არანორმალურად მაღალი მაჩვენებელი. ანალიზების საფუძველზე ლაზარე პედიატრ-ონკოლოგთან გაგზავნა. ონკოლოგი ექიმია, რომელიც სიმსივნეებს იკვლევს და მკურნალობს. უფრო საფუძვლიანმა კვლევებმა გამოავლინა მწვავე ლიმფობლასტური ლეიკემია, ბავშვებში გავრცელებული ლეიკემიის ყველაზე გავრცელებული ფორმა.
სურათზე მარჯვენა მხარეს პაციენტის სისხლის საერთო ანალიზის შედეგია:
რა არის ლეიკემია
ლეიკემია სისხლისა და ძვლის ტვინის დაზიანებით გამოწვეული სიმსივნის ფორმაა. ამ დროს ძვლის ტვინი წარმოქმნის უზარმაზარი რაოდენობის სისხლის თეთრ უჯრედებს. ისინი უკონტროლოდ მრავლდებიან და გამოდევნიან ჯანმრთელ უჯრედებს. საბოლოოდ ორგანიზმში სისხლი ვეღარ მიიტანს საკმარისი რაოდენობის ჟანგბადს უჯრედებამდე, ვეღარ ებრძვის ინფექციის გამომწვევებს და ფერხდება სისხლის შედედების პროცესი.
ლეიკემიის სხვადასხვა ტიპები არსებობს, მწვავე ლიმფობლასტული ლეიკემია ძირითადად მოუმწიფებელ ლეიკოციტებს აზიანებს. მიუხედავდ იმისა, რომ ზუსტი მიზეზი უცნობია, გენეტიკამ და გარემო პირობებმა შესაძლებელია რისკ-ფაქტორის როლი შეასრულონ.
ექიმებმა შეიმუშავეს მკურნალობის გეგმა: ის სამ ძირითად ეტაპს მოიცავდა.
1: ქემოთერაპია – შლის დაზიანებულ უჯრედებს.
- უფრო ძლიერი მედიკამენტებით ფარული სიმსივნური უჯრედების განადგურება.
- შენარჩუნების ფაზა, უფრო სუსტი მედიკამენტებით მკურნალობა ორი წლის განმავლობაში.
მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში ლაზარე დამატებიტ მხარდაჭერას მიიღებდა ოჯახის წევრებისგან, სკოლის საზოგადოებისგან. ამ დროს ენერგიის დაზოგვით თავიდან იქნებოდა აცილებული ინფექციები, სხვა დაავადებები.
დასკვნა
ლაზარეს ბრძოლა ლეიკემიასთან მოითხოვდა გამძლეობასა და თავდადებას, ოჯახისა და სამედიცინო გუნდის მხრიდან. პედიატრიული ონკოლოგიის მიღწევების წყალობით, ლაზარე სრულად გამოჯანმრთელდა.
მკურნალობის დასრულების შემდეგ ლაზარე საყვარელ საქმიანობას დაუბრუნდა, შეძლო ეცხოვრა სრულფასოვნად, აქტიური ცხოვრებით, რაც სხვისთვის, მსგავსი სირთულეების წინაშე მყოფებისთვის, შთაგონების წყაროდ იქცა.
უპასუხე შეკითხვებს:
- რომელმა სიმპტომებმა მიიქციეს მშობლების ყურადღბა?
- რისი ექიმია პედიატრი?
- 3. რა სახის ფიზიკური გამოვლინებები აღენიშნებოდა ბიჭს?
- რა არის ანემია?
- როგორ შეიცვალა სისხლში ლეიკოციტების რაოდენობა?
- რისი ექიმია ონკოლოგი
- რა დიაგნოზი დაუსვეს ლაზარეს?
- რა განსხვავებაა ჯანმრთელი ადამიანისა და ლაზარეს სისხლის შედგენილობას შორის?
- რა არის ლეიკემია?
- რა გავლენას ახდენს ლლეიკემია ორგანიზმზე?
- რას ეფუძნება ქიმიოთერაპია?
- რატომ უნდა გაგრძელდეს თერაპია, მას შემდეგაც, რაც სისხლის ანალიზში სიმსივნე აღარ გამოჩნდება?
- რა მაჩვენებელი ნარჩუნდება თერაპიის პროცესში?
- რას ნიშნავს რეციდივი?
- ოჯახის წევრებისგან და ახლობლებისგან რა სახის დახმარება სჭირდება სიმსივნით დაავადებულ ადამიანს?
წყარო: https://www.biologycorner.com/2025/01/18/case-study-ethans-journey-with-leukemia/
