1979 წელს ნობელის პრემია მშვიდობის დარგში მიანიჭეს კალკუტელ მონაზონს, სიყვარულის მისიის ორდენის დამაარსებელ პატარა მოხუც ქალს, რომელსაც მსოფლიო დედა ტერეზას სახელით იცნობდა. ცერემონიალზე მას იგივე სარი ეცვა, რაც ორდენის დაარსების დღეს. საპრემიო თანხა, ბუნებრივია, ორდენს გადასცა და მოითხოვა, ფული, რომელიც იმ დღეს ბანკეტისთვის უნდა დახარჯულიყო, “მისი ხალხისთვის” მიეცათ.
დედა ტერეზა მსოფლიომ ადამიანების სიყვარულით გაიცნო. მისი სამოქმედო არეალი პლანეტის ცხელი წერტილები იყო: ჩრდილოეთ ირლანდია, სამხრეთ აფრიკა, ლიბანი… 1982 წელს, ბეირუთის ალყის დროს, მან დაიყოლია ისრაელელი ჯარისკაცები და პალესტინელი პარტიზანები, შეეწყვიტათ სროლა, რათა ფრონტის ჰოსპიტალში დარჩენილი 37 ბავშვი სამშვიდობოს გამოეყვანა.
“მომეცი ნება, ვიქადაგო სიყვარული არა სიტყვით, არამედ ჩემი ცხოვრების მაგალითით, გატაცების ძალით, ჩემთასაქმეთა შთაგონების ძალით, იმ სიყვარულის მთელი სიღრმის ჩვენებით, გულს რომ მიდაღავს”, _ ასეთი იყო მისი ლოცვა და დილის ოთხიდან დაღამებამდე მართლაც მუხლჩაუხრელად შრომობდა გადამდები ენთუზიაზმით, სიყვარულითა და რწმენით,რომ ადამიანი სიკეთისთვისაა გაჩენილი და რომ ბედნიერება სწორედ სხვებისთვის სიხარულის მინიჭებაა. “ჩემთვის ყოველი ადამიანი უნიკალურია, ყოველი მათგანი მნიშვნელოვანია”, _ ამბობდა ის და სიხარულით აკეთებდა იმას, რისთვისაც სხვები თვალის არიდებას ამჯობინებდნენ _ “უსარგებლო ადამიანებს” ამხნევებდა.
იგი 1910 წლის 26 აგვისტოს დაიბადა სკოპიეში, კათოლიკე ალბანელთა ოჯახში. სახელად აგნეს გონჟა დაარქვეს. ის მუდამ მღელვარედ იხსენებდა მომენტს, როდესაც პირველად იგრძნო სამონასტრო ცხოვრებისადმი მისწრაფება, როდესაც სურვილი გაუჩნდა, თავი უფლის სამსახურისთვის მიეძღვნა. ეს 12 წლის ასაკში მოხდა. 18 წლისამ კი გადაწყვეტილება მიიღო. 1928 წლის აგვისტოში იგი მისიონერი გახდა და ჩაეწერა ირლანდიურ ორდენში, რომელიც ინდოეთის დაწყებითი სკოლებისთვის მასწავლებლებს ამზადებდა. მონაზვნის შესამოსელთან ერთად დუბლინში მან ახალი სახელიც მიიღო _ მარია ტერეზა. 1929 წელს კი კალკუტაში გაემგზავრა, საიდანაც ყველაფერი დაიწყო…
1946 წლის სექტემბრის ერთ დღეს კათოლიკე მონაზომა მატარებლით მგზავრობისას უეცრად იგრძნო, რომ კათოლიკური სავანის საიმედო კედლებიდან ჯურღმულებში უნდა გადაენაცვლა… მან დააარსა მოძრავი კლინიკები კეთროვანთა დასახმარებლად; 50 ათასმა ღატაკმა მისი ორდენის ძალისხმევით საკვები მიიღო; დაარსდა პირველი კლინიკა შიდსით დაავადებულთათვის, ავადმყოფთა თავშესაფრები ჰარლემში… დედა ტერეზა ყველგან იყო, მსოფლიო კი გაკვირვებით აღნიშნავდა, რომ ინფარქტი, მალარია თუ სხვა სნეულებები მას ვერ აბრკოლებდა; პირიქით _ ყოველი ავადმყოფობის შემდეგ მისი საქმიანობა უფრო მეტად ფართოვდებოდა.
როცა სიკვდილის წინ ჰკითხეს, ჰქონდა თუ არა უქმეები ან დღესასწაულები, მან უპასუხა: “ჩემთვის ყოველი დღე დღესასწაული იყო!”
ერთხელერთჟურნალისტს,რომელიც თვალს ადევნებდა, როგორ უვლიდნენ დედა ტერეზადა მისი მისიონერი დებიკეთროვნებს,აღმოხდა: “მე ამას მილიონ დოლარადაც კი არ გავაკეთებდი!” “მილიონად არც მე გავაკეთებდი, _ უპასუხა მონაზონმა, _ მე ამას მხოლოდ ქრისტეს სიყვარულით ვაკეთებ!”
ნაგავსაყრელთან, ერთ მიტოვებულ სახლში, მან მიუსაფარი ბავშვებისთვის სკოლა გახსნა და ამით ჩაუყარა საფუძველი სიყვარულის მისიის ორდენის ბავშვთა სახლებს. ეს ბავშვები არავის სჭირდებოდა _ ისინი სანაგვე ურნებში ნაპოვნი ახალშობილები, ხეიბრები და ობლები იყვნენ.
დედა ტერეზამ საკუთარ თავზე აიღო მომაკვდავთა დახმარებაც. პირველი მომაკვდავი ხიდქვეშა ნაგავსაყრელიდან წამოყვანილი ქალი იყო. ვირთხებს ის სანახევროდ შეეჭამათ, მაგრამ ჯერ კიდევ სუნთქავდა. მისი მიღება არც ერთმა საავადმყოფომ არ მოისურვა. მაშინ დედა ტერეზამ გადაწყვიტა, თვითონ მოევლო და მშვიდად სიკვდილი ეცლია.
მონაზვნის ამბავმა, მომაკვდავ უსახლკაროებს რომ უვლიდა, ქალაქის ხელმძღვანელობამდეც მიაღწია. მუნიციპალიტეტმა მას ძველი ტაძრის მიტოვებული შენობა გადასცა. უზარმაზარ დარბაზში, სადაც ოდესღაც მსხვეპლშეწირვა იმართებოდა, მომაკვდავი ღატაკები განათავსეს. ასე შეიქმნა “მომაკვდავთა სახლი”, სადაც ღატაკებს სიცოცხლის უკანასკნელ დღეებს მზრუნველობითა და სიყვარულით უმსუბუქებდნენ.
დედა ტერეზას საქმიანობით შეძრული ქველმოქმედები მთელი მსოფლიოდან ცდილობდნენ მისიის დახმარებას. მათ იცოდნენ, რომ ფული ტანჯულთა და უმწეოთა სასარგებლოდ იხარჯებოდა.
დედა ტერეზას ეუბნებოდნენ: “თქვენმიზეზებსკი არა, შედეგებს ებრძვით; ეს წყალში გადაყრილი ფულია. თქვენი ძალისხმევა ამაოდიხარჯება. ეს პრობლემები სახელმწიფო დონეზე უნდა მოგვარდეს”, _ მაგრამ ის ყურს არავის უგდებდა, მხოლოდ ქრისტეს სწავლებას მისდევდა. ერთ-ერთიინფარქტის შემდეგმან დღიურში მან ასეთი რამ ჩაწერა: “რა არის ჩემთვის იესო ქრისტე? _ სიტყვაა, რომელიც უნდა წარმოთქვა, სინათლეა, სიყვარულია, მშვიდობაა… მშიერია, რომელიც უნდა დააპურო, მწყურვალია, უსახლკაროა, ავადმყოფი და მარტოსული, კეთროვანი და მათხოვარი, მოკვეთილი, მიგდებული, ბრმა, ხეიბარი, პატიმარი”, _ და ბოლოს უცნაური რამ დასძინა: “იესო _ ეს გამოფიტული, გულქვა ადამიანია, რომელსაც გული როგორმე უნდა შეუმსუბუქო”.
მაგრამ თავშესაფრები და საავადმყოფოები მოგვიანებით აიგო; თავდაპირველად ის მარტოდმარტო იყო, შემწე არავინ ჰყავდა და ხშირად მშიერიც კი იძინებდა. სამიოდე წლის შემდეგ მას პირველი მიმდევრები გაუჩნდა, 1950 წელს კი პაპმა პიუს XII-მ სიყვარულის მისიონერთა ორდენი ოფიციალურად ცნო.
მისიონერი დების მთელი ავლადიდება სარი, სანდლები და თხელი საბანი იყო; სამაგიეროდ, მათი ცხოვრება გახლდათ მდიდარი მოთმინებისა და გულმოწყალების სასწაულებით. ეს იყო უსასრულო ვარჯიში სიყვარულში, რომელიც დილის ოთხ საათზე იწყებოდა ფრანჩესკო ასიზელის ლოცვით: “უფალო, მომეცი ძალა, დავამშვიდო, გარნა ვერ დამამშვიდონ, გავუგო, გარნა ვერ გამიგონ, მიყვარდეს, გარნა არ ვუყვარდე, რამეთუ როდესაც გავცემთ, მაშინ ვიღებთ და როდესაც შევუნდობთ, შენდობას ვიმსახურებთ”.
სიყვარულის მისიის ორდენი, რომელიც 12-მა ადამიანმა შექმნა, დღეს რამდენიმე ასეულ ათას თანამშრომელს ითვლის, რომლებიც მსოფლიოს ასზე მეტ ქვეყანაში იღვწიან, მართავენ საავადმყოფოებს, ბავშვთა სახლებს, შიდსით დაავადებულთა კლინიკებს, ლეპროზორიუმებს.
დედა ტერეზა 1997 წლის 5 სექტემბერს, 87 წლისა გარდაიცვალა. მისი დაკრძალვის ცერემონიალს კალკუტიდან მსოფლიოს წამყვანი ტელეარხები აშუქებდნენ. მისი ნეშტი იმ საზიდარზე იდო, რომლითაც თავის დროზე მაჰათმა განდი გაასვენეს. პატარა, ნაოჭებად ქცეული მოხუცი მონაზონი მსოფლიოსთვის უძვირფასეს განძად იქცა, რომელიც ხალხს სიყვარულს შთააგონებდა.
სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე მას ჟურნალისტმა ჰკითხა: “გეშინიათ სიკვდილის?” _ რაზეც დედა ტერეზამ უპასუხა: “არა, რას ამბობთ, სიკვდილი ხომ შინ დაბრუნებაა; განა თქვენ გეშინიათ, როცა შინ, ახლობლებთან ბრუნდებით?! მე მოუთმენლად ველი სიკვდილს, რადგან იქ შევხვდები იესო ქრისტეს და ყველა იმ ადამიანს, ვისაც კი ამქვეყნიური ცხოვრების ჟამს სიყვარულს ვჩუქნიდი. ეს მართლაც საოცარი შეხვედრა იქნება, ასე არ არის?” _ და ამას რომ ამბობდა, სახე სიხარულით ჰქონდა გასხივოსნებული.
სიცოცხლის მანიფესტი
ამ მანიფესტს ნახავთ ყველგან,სადაც კი დედა ტერეზას ფეხი დაუდგამს.ესსასწაულმოქმედი, იმედის მომცემი, ლოცვასავით სიტყვებია,ეს არის მისი ანდერძი ყოველი ჩვენგანისადმი.
სიცოცხლე შესაძლებლობაა _ გამოიყენე.
სიცოცხლე სილამაზეა _ აღფრთოვანდი.
სიცოცხლე ნეტარებაა _ დააგემოვნე.
სიცოცხლე ოცნებაა _ აიხდინე.
სიცოცხლე გამოწვევაა _ მიიღე.
სიცოცხლე მოვალეობაა _ შეასრულე.
სიცოცხლე თამაშია _ გახდიმისიმოთამაშე.
სიცოცხლე სიმდიდრეა _ ნუ გაფლანგავ.
სიცოცხლე ქონებაა _ მოუფრთხილდი.
სიცოცხლე სიყვარულია _ ბოლომდე დატკბი მისით.
სიცოცხლე საიდუმლოა _ შეიცანი.
სიცოცხლე აღთქმაა _ შეასრულე.
სიცოცხლე ჭირ-ვარამია _ დაძლიე.
სიცოცხლე სიმღერაა _ იმღერეიგიბოლომდე.
სიცოცხლე ბრძოლაა _ გახდი მებრძოლი.
სიცოცხლე თვალუწვდენელი უფსკრულია _ უშიშრად გადადგი ნაბიჯი მისკენ.
სიცოცხლე წარმატებაა _ დაიჭირე წამი.
სიცოცხლე სილამაზეა _ ნუ დაღუპავმას.
სიცოცხლე _ ეს შენი სიცოცხლეა, იბრძოლე მისთვის!
