გასვლის დროა

კარანტინი რომ დასრულდა და მთავრობამ სასაფლაოების შესასველებთან გამაგრებული დაცვა მოხსნა, მე და ვახო ბებია-ბაბუის საფლავის დასალაგებლად წავედით მუხათგვერდში. ციცაბო ადგილია. ბებიაჩემი სულ იმაზე წუხდა, რომ მოვკვდები აქ როგორ უნდა ჩამომიტანოთო. სიცოცხლე თქვი, თორემ სიკვდილის შემდეგ ყველგან ჩაგიტანენ. რუსიკოც ჩავიტანეთ. თან, თავსხმა წვიმაში.

დრო იყო ბევრნი დავდიოდით ბაბუას საფლავზე. ახლა დავცოტავდით. ეგეთია ცხოვრება. ერთ ფილმში ამბობენ, დიდი ოჯახები ძველ ცივილიზაციებს ჰგვანან, სუსტდებიან და ქრებიანო. აღარც ბებიაჩემია, აღარც დედა. ახლა სხვადასხვა სასაფლაოზე ცხოვრობენ. მოკლედ, გრძელი ამბავია.

ინფექცია რომ დაიბადა, მგონი გასული წლის ნოემბრის ბოლო იყო თუ დეკემბრის დასაწყისი, ქართველები მშვიდად ვიყავით. არ გვეხებოდა, არ ვეხებოდით. შორით ვაკვირდებოდით, როგორ იკრებდა ძალებს ჩინეთში და ერთი-ორს ვიცნობ, გულის კუნჭულებში უხაროდა კიდეც. მალავდა კია. საინფორმაციო გამოშვებებს თამამად ვუსმენდით. ზვიად რატიანის ლექსის არ იყოს, ტელევიზორებს მაღალ ხმაზე ვაგუგუნებდით. მერე ინფექციამ ზოგან ვიზით და ზოგან უვიზოდ შეაღწია, ღრიჭოები იპოვა და ჩვენთანაც შემოჟონა. გავცვივდით, სუპერმარკეტები ტუალეტის ქაღალდისგან დავაცარიელეთ, აფთიაქები სპირტისგან, ბანკომატები კი – ფულისგან. დავაცარიელეთ იმიტომ, რომ გულები  იმედებით აგვევსო. იმედებით ავსებისას კი ხან ერთ ხავსს მოვეჭიდეთ, ხან მეორეს. ჯერ „ბე ცე ჟეს“ აცრა გვიცავსო, ხან ჭაჭა ერევაო, მერე ნიკოტინი სძულს და მოწევას მივეძალოთო.  პლაქვენილი ვსვით ურეცეპტოდ, ლიმონით დავიხვრიტეთ კუჭები.

ბოლოს, როცა მედიცინამ ჩვენ მიერ შეთხზულ თეორიებს სათითაოდ გამოუსვა ცელი კისერში, თავის დამშვიდების უნივერსალურ მეთოდს მივაგენით და საყოველთაოდ შევთანხმდით, რომ სინამდვილეში სადარდებელი არც არაფერია, რადგანაც ვირუსი კი მძვინვარებს, მაგრამ ის მხოლოდ მოხუცებს კლავს.

„რისი გეშინია, შეჩემა, კორონა მარტო ბებრებს და ინვალიდებს ბრიდავს“ – მითხრა ძველმა ნაცნობმა და საკოცნელად გამოიწია. გაგანია კარანტინი იყო, ქუჩაში შემხვდა. წლებია არ მენახა. მე მაღაზიაში მივდიოდი, ის ძველებურად, სწრაფი ნაბიჯით მიდიოდა, ალბათ არსად. ჩემი ნაცნობი რომ საზომი არ არის, ცხადზე უცხადესია. ჩემი ნაცნობი ვის დაკარგვია, როცა ამბიონზე შემომდგარმა მიტროპოლიტმა იობმა უქადაგა თავის სამწყსოს, კორონავირუსის შედეგად უფრო მოხუცები იღუპებიან, როცა ისინი უკვე უნდა გავიდნენ ამ ქვეყნიდანო.

ასეთი დამამცირებელია ის წითელი ზღვარი, რომელსაც ამა ქვეყნის ძლიერები, ჯან-ღონით სავსეები, მხარბეჭიანები და ფეხმარდები აწესებენ ადამიანებისთვის, ვისაც სამ-ოთხი კაბა-შარვლით მეტი გამოუცვლია, გაღიმებისას სახე ეჭმუჭნება და ბანკომატს კრძალვითა და ცახცახით მოიხმარს. სინამდვილე კი ისაა, რომ ინფექციის აფეთქებამ, პანდემიამ, კარანტინმა, ტუალეტის ქაღალდის დეფიციტმა, თვითგადარჩენისა თუ საკუთარი უკანალის გადარჩენის ინსტიქტმა ფეხქვეშ გამოგვაცალა საყრდენი – იმის ცოდნა, რომ ადამიანს დაბადების თარიღი აქვს,  გამოშვების წელი – არა. და, თუკი მას ავტომანქანად აღიქვამ,  გარბენს, ძრავისა და აკუმულატორის რესურსს უთვლი და მის ვარგისიანობას სავალი ნაწილის ვარგისიანობითა თუ პოლირებული ზედაპირით აფასებ, შენდაუნებურად იცლები ჰუმანურობისგან. ამ საყოველთაო აურზაურმა მიგვავიწყა, (ან, იმედი მაქვს ჩვენ დროებით მიაძინა) იმის განცდა, რომ ადამიანი ცოცხალია მანამ, სანამ უყვარს, განიცდის და უხარია. ხოლო გასვლის დრო მხოლოდ მაშინ დგება, როცა გავა.

პაოლო სორენტინოს ერთი გმირი ჰყავს – ჯეპ გამბარდელა, ნიჭიერი და ზარმაცი კაცი, რომელიც თავს იტალიური ბომონდის მეფობით ირთობს, სინამდვილეში კი ამქვეყნად ყველაზე მოწყენილი ვინმეა. წლებშია ისიც და ამ წლებს ღიპზე შემოკრული კორსეტით მალავს. ჯეპ გამბარდელა ამბობს, ყმაწვილკაცობაში ჩემი მეგობრები ამ კითხვაზე ერთსა და იმავე პასუხს სცემდნენ – მუ…ლიო, მე კი ვპასუხობდი, იმ სახლის სურნელი, სადაც მოხუცები ცხოვრობენო. კითხვა კი ასეთი იყოო: რა გიყვარს ცხოვრებაში ყველაზე მეტადო. მე ყოველთვის ჯეპ გამბარდელას მხარეს ვიყავი.

თანამედროვე ამერიკული კინოს კლასიკოსს, ალექსანდრ პეინს შესანიშნავი კინოსურათი აქვს – „ნებრასკა“ ჰქვია. ამ ფილმის მთავარი გმირები გზას მიუყვებიან. ერთი მათგანი მოხუცი კაცია, რომელსაც მავანი იტყოდა, მაგისი გასვლის დროაო. მეორე კი მისი ვაჟი. მოხუცს აუკვიატებია, მილიონი მოვიგეო და პრიზის ასაღებად მიიწევს. შვილი, იმის მიუხედავად, რომ მოგების აბსურდულობაში დარწმუნებულია, მამას ხათრს არ უტეხავს და მის მიზანს თანაუგრძნობს. მერე კი იწყება ამბები და თან რა ამბები – ფათერაკები, აღსარებები, ახსნები, გულის ტკენები და გულის გადაშლები. ამ ნაძერწ ისტორიაში რეჟისორი ანაზდად გაპარებს აზრს, რომ შესაძლოა მამასთან ერთად ათწლეულები ცხოვრობდე, თუმცა არ იცნობდე და გაიცნო მაშინ, როცა ამას ყველაზე ნაკლებად ელოდები და მიხვდე, რომ ის არასდროს ყოფილა ისე ცოცხალი, როგორც იმ მომენტში, როცა, ერთი შეხედვით, „მისი გასვლის დროა“.

…მე და ვახომ საფლავი ბალახისგან გავწმინდეთ, ბებიაჩემის საყვარელი „ფანტას“ ბოთლი გავხსენით, რომელიც ზაფხულის სიცხეს გვარიანად გაეხურებინა და ქვაზე ჩამოვსხედით. ვისხედით ასე და ქალაქს გავყურებდით. თან, თბილ „ფანტას“ ვწრუპავდით.

• როგორ გგონია, რუსიკო ნაწყენია? – ვკითხე.

ვახომ პასუხზე არ იჩქარა. მივხვდი, მართლა მართლა.

• ალბათ.

არც მე ვიჩქარე საუბრის გაგრძელება. ალბათ იმიტომ, რომ ვეთანხმებოდი.

• შავი მიწა დავამატებინოთ?
• დავამატებინოთ.

ბებიაჩემი 2017 წლის 25 სექტემბერს წავიდა. მაშინ ახალი კორონავირუსული ინფექცია ჯერ არ არსებობდა, თუმცა ადამიანები მაშინაც უთვლიდნენ ერთმანეთს წლებს და უვლებდნენ საზღვრებს – ვისი გასვლის ჟამი დამდგარიყო და ვისი – არა. რუსიკო მეოთხმოცეში გადამდგარი გავიდა, თუმცა სიცოცხლის ბოლო წუთამდე უყვარდა და განიცდიდა.