სიტყვა ნინძა – ორი იეროგლიფით იწერება და პირდაპირ თარგმანში საიდუმლოდ შეღწევას, აგენტს, ქურდობას ნიშნავს. ნაქურდალში კი გასაიდუმლოებული დოკუმენტები იგულისხმება. ეს სახელი XX საუკუნეში გაჩნდა, მანამდე კი მის მაგივრად, ჯერ კიდევ \|| საუკუნიდან მოყოლებული, იხმარებოდა სახელი „სინობი-ნო მანო”, რომელიც იგივე იეროგლიფებით იწერებოდა და „საიდუმლოდ მოქმედ ადამიანს” ნიშნავდა.
იაპონელი ისტორიკოსები აღნიშნავენ, რომ ნინძიუციუს განსაკუთრებული ხელოვნება \|| საუკუნის ბოლოსათვის ჩამოყალიბდა. \||| საუკუნის ნინძიუციუს სახელმძღვანელოს სახელგანთქმული ავტორი და იგას პროვინციის ნინძების ორგანიზაციის წარმომადგენელი ფუძიბაიასი იასუტაკე, აგენტურ ხელოვნებას ორ ძირითად ნაწილად ჰყოფს: ენინი (ნათელი ხელოვნება) და ინინი (ბნელი ხელოვნება). ენინი – ეს არის სტრატეგიისა და ტაქტიკის დონე.
იგი მოიცავდა აგენტური ორგანიზაციების ქსელების მეთოდებს. კეთდებოდა ინფორმაციის ანალიზი, რომლის საფუძველზეც, სიტუაციის პროგნოზირებისა და სხვადასხვა ფაქტების გათვალისწინების შემდეგ, სტრატეგიული გეგმები მუშავდებოდა. საიდუმლო დოკუმენტების ხელში ჩაგდების კონკრეტულ საქმეს უკვე ინინი ასრულებდა. თავიანთი მიზნის მისაღწევად ისინი სხვადასხვა ხერხებს იყენებდნენ, რომლებიც შემუშავებული იყო გუშაგების ყურადღების გასაფანტავად. ასევე მათ გააჩნდათ მოსასმენი და სათვალთვალო მოწყობილობა, მდევრებისაგან თავის დაღწევის ხერხები და სხვა.
გარდა ამისა, ნინძების მოსამზადებლად უამრავი დამხმარე დისციპლინა გამოიყენებოდა: ჰენსო-ძიუციუ (გადაცმის ხელოვნება), მონომანე-ძიუციუ (ხმით მიბაძვის ხელოვნება), სუიეი-ძიუციუ (ცურვა), ჰაიატაკე ნო-ძიუციუ (მარათონული სირბილი) და ასე შემდეგ.
დავალებების ეფექტურად შესრულებისთვის ნინძები სხვადასხვა სპეციალურ ინსტრუმენტს იყენებდნენ: კედელზე საცოცავი მოწყობილობა, ცურვის სხვადასხვანაირი საშუალებები და უამრავი მოსაპარი ხელსაწყო. მათ ასევე გააჩნდათ ცეცხლგამჩენი შენაერთები, ასაფეთქებელი საშუალებები და ცეცხლსასროლი იარაღები.
ამგვარად ნინძიუციუ წარმოადგენდა სტრატეგიული შპიონაჟისა და სამხედრო დაზვერვის მთლიან სისტემას, რომელიც იაპონიაში \| საუკუნის დასასრულიდან \||| საუკუნის პირველ ნახევრამდე ჩამოყალიბდა.
პირველი პროფესიონალი აგენტის მოღვაწეობა || საუკუნის დასასრულიდან იწყება. ისტორიული წყაროების მიხედვით, პირველი ნინძა იყო ოტომო-ნო საიძინი (ზოგიერთი წყაროს მიხედვით ოტომო-ნო საინუ). იგი ამომავალი მზის ქვეყნის ერთ-ერთ ყველაზე გამოჩენილ მოღვაწეს, პრინც სეტოკუ ტაისის (574-622 წწ) ემსახურებოდა.
ისტორიული წყაროებიდან ჩანს, რომ ოტომო-ნო საიძინი არა სამხედრო, არამედ პოლიტიკური და პოლიციური აგენტი იყო. მას არაჩვეულებრივი მეხსიერება ჰქონდა და შეეძლო გარშემო მყოფთაგან შეუმჩნევლად ყველა დეტალი გამოეკვლია. დამხმარე ადამიანთა დიდი არმიით იგი ერთგვარი დამაკავშირებელი ხიდი იყო ხალხის ფართო მასებსა და სასახლის არისტოკრატიას შორის, რომელთაც საკმაოდ სუსტი წარმოდგენა ჰქონდათ უბრალო ხალხის ცხოვრებაზე. შეგროვებულ ინფორმაციას, რომელიც შეეხებოდა ქურდობებს, მკვლელობებს, სახელმწიფო პოლიტიკის მიმართ უკმაყოფილების გამოვლინებასა და ასე შემდეგ, საიძინი იმპერატორს აწვდიდა, რომელიც შემდეგ ამ ინფორმაციას ანალიზს უკეთებდა და შესაბამის გადაწყვეტილებებს იღებდა. გარშემომყოფებს კი საიძინის პროფესიონალიზმი აოცებდათ.
იაპონიის მეორე სახელმწიფო მოხელე, რომელიც აგენტებს იყენებდა, იყო იმპერატორი ტემუ (673-686), რომელსაც ვინმე ტაკოა ემსახურებოდა. ოტომო-ნო საიძინისაგან განსხვავებით, ტაკოა სამხედრო აგენტი იყო და დივერსიული საქმიანობით გაითქვა სახელი. მან სრულყოფილებამდე მიიყვანა ტექნიკა, რომელიც მტრის ზურგში დივერსიული აქტების დახმარებით მოწინააღმდეგის ყურადღების გადატანას ისახავდა მიზნად. ღამით მოწინააღმდეგის ციხესიმაგრეში შეპარული ტაკოა ხანძარს აჩენდა. სანამ მტერი გონს მოვიდოდა, ჯარების ძირითადი ნაწილები შეუმჩნევლად ეპარებოდა მოწინააღმდეგეს და მოულოდნელ დარტყმას აყენებდა მას.
ლეგენდები
ისტორიული წყაროების გარდა, ხალხში სხვა ლეგენდებიცაა გავრცელებული, რომლებიც ძირითადად ნინძიუციუს სკოლების შექმნასთანაა დაკავშირებული. ერთ-ერთი მათგანის მიხედვით, ნინძიუციუს სკოლის ტოგარუკე რიუს შექმნა ტოგარუკე დეისუკეს სახელს უკავშირდება. რომელმაც თავის მხრივ ნინძიუციუ კაგარუკე დოსისაგან შეისწავლა. ერთხელ იმპერატორ ხოგენის ეპოქის ერთ-ერთ ზაფხულში (1156-1159 წწ), 16 წლის კენესადა სიმა კონსანტა მინამოტო, რომელიც მოგვიანებით ცნობილი გახდა, როგორც კაგარუკე რიუს მეორე დიდი ოსტატი, ესეს პროვინციის ძლევამოსილ კლანთან ერთად მინამოტო ესინაკას არმიას შეუერთდა და სასახლის წინააღმდეგ ამბოხებული ფუძივარა ხიდეხირას 3 ათასი მხედრის წინააღმდეგ იბრძოდა. კაგაკურე დოსიმ ბრძოლის ველზე სიკვდილისაგან იხსნა მძიმედ დაჭრილი სიმა და იგას მთებს შეაფარეს თავი. ამბობენ, რომ სიმა კაგარუკე დოსის ხელმძღვანელობით სწორედ იგას მთებში დაეუფლა ნინძუციუს საბრძოლო ხელოვნებას.
მეორე ლეგენდა მოგვითხრობს ნინძაზე, სახელად იკაი, რომელიც კორაიში (თანამედროვე კორეა) \ საუკუნის დასასრულსა და \| საუკუნის დასაწყისში ცხოვრობდა. იგი მეფე ძინსოსა და კიტანასა და იკას არმიებს შორის მომხდარ ომში დამარცხებული ძინძოს მხარეს აღმოჩნდა. იაპონიაში გაქცეული იკაი ისეზე გადმოვიდა და იგას პროვინციაში გამოქვაბულში ცხოვრობდა. დღემდე მოღწეულ ჩანაწერებში მოთხრობილია, რომ იკაი იყო მხედართმთავარი, რომელიც კარგად ფლობდა ტიტე კაგურეტას (ტიტე ძიუცეზე დაფუძნებული საიდუმლო მოქმედების ტექნიკა) და „კიაის” შეძახილით მას რამდენიმე მეტრის სიმაღლეზე შეეძლო ახტომა. ამ ლეგენდის მიხედვით იკაი იყო პირველი, ვინც ნინძიუციუ იაპონიაში შეიტანა.
არის მეორე კანდიდატი, რომელიც ნინძიუციუს დამაარსებლად ითვლება, იმპერატორ ძირიაკუს ეპოქაში (1065-1068 წწ). ფუძივარა ტიკადო ტაკაოს მთაზე, სოფელ ტანეოს მახლობლად გამოქვაბულში ცხოვრობდა, რადგან იმპერატორის სასახლეში მას უარი უთხრეს იმ რანგზე, რომლისათვისაც იღვწოდა და რომელსაც, მისი აზრით, იმსახურებდა. ამბობენ, რომ ეს გამოქვაბული იკაიმ გააკეთა, როდესაც რამდენიმე წლით ადრე კორეიდან გაიქცა.
ჩანაწერებიდან ჩანს, რომ ნინძიუციუს ისტორიის მანძილზე მისი 73 სკოლა არსებობდა. მათ შორის მთავარი სკოლები იყო: ნეგისი რიუ, სირაი რიუ, სინტო რიუ და ხაკიინ რიუ, რომელთაგან, როგორც ამბობენ, წარმოიშვა სკოლები: ტაგარუკე რიუ, კესიუ რიუ, მიამოტო რიუ, გენძცუ რიუ, რიუმონ რიუ, ტენტონ ხაპო რიუ და გოტონ ძიუპონ რიუ. იმპერატორ ტოკოგავას მმართველობის წყალობით იგა რიუ და კოგა რიუ ყველაზე დიდხანს არსებობდნენ და კარგი რეპუტაციაც ჰქონდათ.
ნინძიუციუს კიდევ ერთი სკოლის – საკუუნ რიუს შემქმნელად გარიუ დოძი ითვლება, რომელიც მოგვიანებით საკუუნ დოძიმ დროში გააუმჯობესა. ამბობენ, რომ საკუუნ რიუში ოთხი დემონი იყო გაერთიანებული: სიბნელის დემონი, ცეცხლის დემონი, მიწის დემონი და ქარის დემონი. იმპერატორ ოხოს ეპოქაში, ძირიაკუს ეპოქიდან დაახლოებით 100 წლის შემდეგ, კაკუუნ დოძის მოსწავლემ კაგაკურე დოძიმ ნინძიუციუს გამოცდილება ტოგაკურე დეისაკეს გადასცა, მან კი, თავის მხრივ, სიმა კოსანტაზე იზრუნა. ჩანაწერებში მოყვანილია ფაქტები, რომ ერთ-ერთ ბრძოლაში დამარცხებული სარდლის კიმო ესინავას არმიის გადარჩენილი ხალხის ნაწილებმა იგას პროვინციის მთებს შეაფარეს თავი. მოგვიანებით იმპერატორების ენგენისა (1136-1139 წწ) და სეხეის (1346-1369 წწ) ეპოქის დროს ბევრმა გაქცეულმა როგორც სამხრეთის, ასევე ჩრდილოეთის დინასტიიდან, იგასა და კოგას პროვინციის მთებს შეაფარა თავი. ზოგიერთები ამტკიცებენ, რომ სწორედ ამ პერიოდს უკავშირდება იგასა და კოგა რიუს ნინძიუციუს სკოლების დაარსება.
კოგას ნინძიუციუს სკოლის ჩანაწერების მიხედვით, იმპერატორ ტენკეს ეპოქის დროს (938-966 წწ), სინანოს პროვინციის მმართველის სუვა საემონა მინამოტო სიგეერის მესამე შვილმა მოტიძუკი საბურო კენეიემ, თავი გამოიჩინა ტაირა ნო მასაკადოს ბუნტის ჩახშობის დროს. ამის გამო მას ჩრდილო-აღმოსავლეთის პროვინცია ოსიში შემავალი კოგა გუნის გუბერნატორის პოსტი უბოძეს, რის შემდეგადაც მან სახელი მოტიძუკი საბურო კენეიე კოგა ოუმი კენეიეთი შეიცვალა. მის შვილს, ოუმი კამი ეიტაკას ლიტერატურული და სამხედრო განათლება ჰქონდა. ამბობენ, რომ ნინძიუციუს იგი ბუდისტი ბერისაგან სწავლობდა, რომელსაც ტაცუმაკი ხოსი ერქვა. ბერი გენძიუციუს ოსტატი იყო და კოგას პროვინციაში ცხოვრობდა. ზოგიერთები ამტკიცებენ, რომ სწორედ აქედან წამოვიდა კოგა რიუს ნინძიუციუს სკოლის დაარსების ისტორია.
