ბოლო დროს თბილისში მრავალი ბავშვთა საფეხბურთო სკოლა და აკადემია გაიხსნა, თუმცა ქართული ფეხბურთის განვითარებას ეს დიდად არ დასტყობია. გარდა ამისა, საქართველოს საჯარო სკოლების უმეტესობაში სპორტის გაკვეთილებზე ფეხბურთი უპირატეს სახეობად ითვლება, თუმცა სპორტის ექსპერტები აღიარებენ, რომ სწავლების დონე და ხარისხი თანამედროვე მოთხოვნებს ნამდვილად ვერ პასუხობს.
სპორტის ექსპერტ ილია ნანონაშვილს მიაჩნია, რომ ქართული ბავშვთა ფეხბურთი ესპანეთის მაგალითზე უნდა განვითარდეს. ბატონი ილიას აზრით, გამორჩეულად ნიჭიერ ბავშვებს სპეციალური სტიპენდიაც უნდა დაენიშნოთ.
– ბატონო ილია, როგორ შეაფასებდით საქართველოში ბავშვთა ფეხბურთის დღევანდელ მდგომარეობას?
– უარყოფითად. მასობრიობა დღეს უფროა, ვიდრე 90-იან წლებში, მაგრამ რატომღაც არ ამახვილებენ ყურადღებას იმაზე, რომ ბავშვს (უფრო სწორად, მის მშობელს) მეტისმეტად დიდი თანხის გადახდა უწევს. გარდა ყოველთვიური გადასახადისა, დაახლოებით 500-600 ლარი ჯდება თითო ბავშვის შეკრებაზე გაშვება – ურეკში, საგურამოში, წყნეთში… დაგვეთანხმებით, მრავალი ოჯახისთვის ეს თანხა საკმაოდ დიდია. შეკრება სავალდებულო არ არი, მაგრამ აქ ვაწყდებით საკითხის მეორე მხარეს: მწვრთნელი იმათ უფრო ენდობა, ვინც შეკრებაზე წაიყვანა და შეკრებაგაუვლელი ბავშვი უკეთესიც რომ იყოს, უპირატესობას მაინც იმას მიანიჭებს, რომელიც შეკრებაზე წაჰყვა და, ასე ვთქვათ, სარჩო აშოვნინა.
რა ქნას სკოლამ? როგორ შეამციროს ან გააუქმოს გადასახადები? მწვრთნელი უფასოდ ხომ არ ავარჯიშებს ბავშვს? არადა, ბევრი კარგი მწვრთნელია ბავშვთა ფეხბურთში…
მაგრამ უცოდინარიც რომ ბევრია… 14 წლამდე შედეგი არ უნდა იყოს პრიორიტეტული; ამ ასაკის ბავშვმა ბავშვობა უნდა იგრძნოს, ფეხბურთზე მისული უნდა გაერთოს, ზოგან კი თრგუნავენ, წაგებისთვის „საცობში” ატარებენ. არის მაგალითები, როცა ასაკგადასულ ბავშვებს ათამაშებენ. რისთვის? იმისთვის, რომ მოიგონ. მოგება ავტორიტეტს აუმაღლებს მწვრთნელს, უფრო მეტი მივა მასთან სავარჯიშოდ და, შესაბამისად, შემოსავალიც მეტი ექნება. მას სულაც არ ადარდებს ხარისხი. მთავარია რაოდენობა.
რამ აიძულა მწვრთნელს ასე მოქცევა? სისტემამ! აბა, მაკონტროლებელი ჰყავდეს, თუ ასე მოიქცეოდა…
– თქვენი აზრით, როგორ შეიძლება მოგვარდეს პრობლემა?
– გამოსავალი არსებობს. უმაღლესი და პირველი ლიგის კლუბებს მაინც დაევალოთ თავიანთ ბავშვთა სკოლებში გადასახადების გაუქმება. ნებისმიერი კლუბი ჩემპიონატში მონაწილეობისთვის საწევროს იხდის. დაუმატონ ამ საწევროს 15-20 ათასი ლარი და დაავალონ კლუბის ხელმძღვანელებს, ეს თანხა ბავშვთა მწვრთნელებს ხელფასად დაენიშნოთ. ეს დიდი შეღავათი იქნება. სულ იმას რომ გავიძახით, რამდენი ტალანტი იკარგებაო, ეს ტალანტები უმთავრესად სწორედ უსახსრობის გამო იკარგებიან.
ეს ყველა სკოლას არ ეხება. ზოგან სულაც უფასოდ ემზადებიან ბავშვები, ხოლო გამორჩეულები სტიპენდიასაც კი იღებენ.
– როგორ შეაფასებდით ქართულ საჯარო სკოლებში სპორტის სწავლების ხარისხს?
– ეს უკვე ინდივიდუალური საკითხია. გააჩნია ფიზკულტურის მასწავლებლის ცოდნასა და მონდომებას. მთავარია, სკოლის დირექტორი იყოს მოწადინებული. თუ მას ეს საკითხი არ აღელვებს, მასწავლებელი მარტო ვერაფერს გააწყობს. ასე იყო კომუნისტური რეჟიმის ბოლო წლებშიც – სკოლაში დავდიოდი და ჩემს თავზე გამომიცდია. ფიზკულტურის გაკვეთილი ჩემთვის არარაობა იყო და ამის გამო ძალიან მწყდებოდა გული. თუმცა მაშინაც იყო სკოლები, სადაც ეს გაკვეთილი უფრო ხალისიანად და მიზანმიმართულად ტარდებოდა…
– რომელი ქვეყნის მაგალითი მიგაჩნიათ სანიმუშოდ ჩვენს ქვეყანაში ბავშვთა ფეხბურთის განვითარების კუთხით?
– ესპანური მეთოდი, რომელსაც საფეხბურთო კლუბი “საბურთალო” მისდევს. ქართული ფეხბურთი ყოველთვის ტექნიკურ თამაშთან ასოცირდებოდა, მაგრამ იყო პერიოდი, როდესაც აქცენტი დაისვა კუნთმაგარ ჭაბუკებზე და ტექნიკამ უკანა პლანზე გადაიწია. ვფიქრობ, ეს დიდი შეცდომა იყო და გარკვეულწილად ამის ბრალიცაა, რომ შედეგებმა იკლო. ყველა თავის კოზირს იყენებს და ჩვენც ასე უნდა მოვიქცეთ. მით უმეტეს, რომ დღეს ასეთი ფეხბურთია მომგებიანი – აზროვნებაზე, ტექნიკასა და იმპროვიზაციაზე გათვლილი.
საქართველოში ნიჭი არ მოკვდება, უბრალოდ, მეტი ფინანსებია საჭირო მისი განვითარებისთვის. მწვრთნელი, როცა ხელფასი ექნება, ხარისხზე იფიქრებს და არა რაოდენობაზე.
