პარასკევი, მარტი 29, 2024
29 მარტი, პარასკევი, 2024

როგორ ზრდის ლიტერატურა მეცნიერების მიმართ ინტერესს

„ჩემს მოსწავლებს უკვირთ, რომ მათემატიკისა და მეცნიერების მასწავლებელი ვარ – მე ხომ ასე ძალიან მიყვარს კითხვა, მაშ, რატომ არ ვასწავლი ლიტერატურას?“ – წერს ტიფანი პერი.

სკოლაში საგნების სწავლება პირობითი დაყოფით ხდება, სამყაროში კი ყველაფერი ერთიანია. რეალურ ცხოვრებაში ჩვენ მოვლენებს შემადგენელ ნაწილებად არ ვყოფთ.

დაწყებით კლასებში მათემატიკასა და მეცნიერებასთან ლიტერატურის დაკავშირება შესაძლებელია სამი გზით: 1. მკითხველთა თეატრი; 2. ლიტერატურა ბუნებისა და მათემატიკის გაკვეთილზე; 3. ხმამაღალი კითხვა და ამბების თხრობა.

ლიტერატურული თეატრი – ეს არის ინტეგრირებული მიდგომა, რომელიც აერთიანებს კითხვას, წერას, მსჯელობას, ხელს უწყობს ლიტერატურის მოძიების, ხმამაღალი კითხვის, თანამშრომლობის უნარების განვითარებას. მოსწავლეები ეჩვევიან მოკლე სცენარების წერას და ხატოვნად კითხვას. მაგალითად, შეიძლება გამოვიყენოთ სასამართლო პროცესის სცენარი: „მე ყველაზე მნიშვნელოვანი ვარ“, – როცა მეექვსეკლასელები ადამიანის ორგანიზმის შესწავლას ასრულებენ. თემის შეჯამებასთან ერთად მოსწავლეები გაეცნობიან სასამართლო პროცესის მიმდინარეობას, მის მონაწილეებს, ნაფიცი მსაჯულობის ინსტიტუტს. მოსამართლის როლი შეიძლება შეასრულონ მშობელმა ან მასწავლებელმა.

ბუნების გაკვეთილებზე მოსწავლეთა მოტივაციის ასამაღლებლად ძალიან კარგი საშუალებაა ლექსების, ზღაპრებისა და მოთხრობების გამოყენება. თამარ ადამიას შემეცნებითი ზღაპრები ამ მხრივ ძალიან სასარგებლო რესურსია. მაგალითად, მწერის განვითარების შესწავლისას გამოგვადგება „როგორ დაიბადა პეპელა პელო“, რომელიც ზედმიწევნით აღწერს პეპლის განვითარების ოთხციკლიან პროცესს. მოსწავლეები ზღაპრის მიხედვით დახატავენ წარმოადგენენ ამ პროცესს, იმსჯელებენ პეპლის საცხოვრებელ გარემოზე, პეპლისა და მუხლუხის კვების თავისებურებებზე.

ლექსი „მარტოსული პლანეტის ფიქრები“ მნიშვნელოვან სამეცნიერო დებულებებს შეიცავს. მისი წაკითხვის შემდეგ მოსწავლე გაეცნობა და დაახასიათებს პლანეტებს. ლექსის ანალიზი მას აბსტრაქტული აზროვნების განვითარებაში დაეხმარება. იმსჯელებს, რომელ მეცნიერულ დებულებაზეა საუბარი ამა თუ იმ სტრიქონში და ასე, ბუნებისმეტყველებასაც ჩაუღრმავდება. შესაძლოა, მანაც დაწეროს პატარა ლექსი ან ჩანახატი რომელიმე პლანეტის შესახებ. მთავარია, ჩვენ, მასწავლებლებმა დავარწმუნოთ, რომ ხელოვნებაში შეცდომა არ არსებობს. შესაძლოა, სადმე მძიმე დააკლდეს, ასო გამორჩეს, მაგრამ მისი ნამუშევარი მაინც ძვირფასია.

ხმამაღალი კითხვა და თხრობა მოსწავლეს, უპირველეს ყოვლისა, მეტყველებისა და კითხვის უნარების გაუმჯობესებაში დაეხმარება. ბევრი ასეთი მოთხრობის პოვნა შეიძლება. მაგალითად, მეხუთე ან მეექვსე კლასში სწავლის დაწყებისას, პირველ გაკვეთილზე, მოსწავლეებს ვუკითხავ ამონარიდს ნილს სიმეონის (გიორგი მასხარაშვილის) „თოთხმეტი კრისტალის თეორიიდან“. მთავარ გმირს, უგოს, მეცნიერების ცოდნა ტყვეობიდან თავის დაღწევაში დაეხმარება. ამით მოსწავლეებს მეცნიერების მნიშვნელობაზე მივანიშნებ. ამ მოთხრობაში საუკეთესო იდეებია ინტეგრირებული გაკვეთილის ჩასატარებლად. მჟავები და ტუტეებიც არის განხილული, ენერგიის ალტერნატიული წყაროებიც, მინერალებიც. საინტერესოდ არის აღწერილი ფინეთის ტყეები და მღვიმეები, იქაური სასკოლო ცხოვრება. წიგნი კარგი რესურსია როგორც ფორმალური, ასევე არაფორმალური მიმართულებით მუშაობისას.

 

გამოყენებული ლიტერატურა:

  1. თამარ ადამია, „შემეცნებითი ზღაპრები“, ელფის გამომცემლობა, 2015 წ.
  2. ნილს სიმეონი, „14 კრისტალის თეორია“, ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა

https://edut.to/3PpNAzS

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი