მოსწავლე წერას სწავლების პირველ წელს სწავლობს. წერაში კარგი შედეგების მისაღწევად აუცილებელია, მოსწავლეებმა წერონ ხშირად და მიზანმიმართულად. სხვადასხვა სახისა და ტიპის ტექსტების შედგენაზე მუშაობა თავდაპირველად უნდა წარიმართოს მასწავლებლის ხელმძღვანელობით, საყრდენების/მინიშნებების გამოყენებით ან მოდელის მიხედვით.
მკაფიო და გასაგები ინსტრუქციების თანხლებით, მრავალფეროვანი და შინაარსიანი კონტექსტის მქონე წერითი დავალებების შესრულების გზით მოსწავლეები თანდათან იწაფებიან წერაში, იქმნიან გარკვეულ წარმოდგენას წერის პროცესზე, რაც გულისხმობს მოსწავლეთა აქტიურ მონაწილეობას წერის სამივე ეტაპზე: წერის დაწყებამდე, წერის დროს, წერის შემდეგ.
წერის აქტივობებიდან მინდა გამოვყო ილუსტრაციის მიხედვით წერა, რომელსაც ხშირად ვიყენებ გაკვეთილზე და ამ გზით ჩემს მოსწავლეებს ბევრი სირთულე დავაძლევინე. ჩემი მოსწავლეები ფლობენ ამ ტიპის დავალების შესრულებას შვიდსაფეხურიან სტრატეგიას:
პირველი საფეხური – ჩამოწერე სიტყვები, რაც კავშირშია ილუსტრაციასთან და სათაურთან.
მეორე საფეხური – დაწერე შეკითხვები, რაც გიჩნდება ილუსტრაციასთან დაკავშირებით.
მესამე საფეხური – გამოიყენე შენი ფანტაზია, ილუსტრაცია, სათაურის შინაარსი და დასვი მინიმუმ სამი შეკითხვა 1) ტექსტის შესავალი ნაწილისთვის 2) ტექსტის ძირითადი ნაწილისთვის 3) ტექსტის დასასრულისთვის.
მეოთხე საფეხური – უპასუხე ჯერ პირველ შეკითხვას შემდეგ მეორე შეკითხავას, შემდეგ მესამეს ისე, რომ პირველ საფეხურზე გამოყენებული სიტყვები გამოიყენო და სათაურთანაც იყოს კავშირში.
მეხუთე საფეხური – ეცადე შეკითხვებზე პასუხები ამბებად გადააკეთო, მოიგონე წინადადებები და ჯერ პირველი ამბავი დაწერე მერე მეორე მერე მესამე.
მეექვსე საფეხური – მიღებული ამბები ერთმანეთს დაუკავშირე რისთვისაც შეადგინე ახალი წინადადებები და მიღებული ტექსტი გაარედაქტირე.
მეშვიდე საფეხური – მიღებულ ტექსტი დაასრულე ისე რომ სათაურს პასუხობდეს.
ახლა კი მინდა გაგიზიაროთ ჩემს მიერ შექმნილი წერის კმპლექსური დავალება, რომელზე მუშაობაც ძალიან ნაყოფიერი აღმოჩნდა ჩემი მოსწავლეებისთვის.
კომპლექსური დავალება – საინტერესო ამბავი ილუსტრაციის მიხედვით
წერილობით გადმოეცი ამ ილუსტრაციის მიხედვით შენი ფანტაზიით გამოგონებული ამბავი. ისე, რომ არც სათაური დაივიწყო. დააკვირდი, ილუსტრაციას. მასზე გამოსახულ პერსონაჟებს დაამატე შენი გამოგონებულიც. აღწერე პერსონაჟები რას ფიქრობენ, რას გრძნობენ, რა სურვილები აქვთ.მოიფიქრე ამბის დასაწყისი, ამბის განვითარება და დასასრული.
წერისას:
- ილუსტრაციაზე და ფანტაზიაზე დაყრდნობით, წარმოაჩინე – ფაქტები, მოვლენები – ილუსტრირებული და მოგონებული პერსონაჟის ხედვის კუთხიდან (ტექსტი, მკვ. 1, 3);
- გამოიყენე დიალოგები, მრავალფეროვანი სიტყვები და წინადადებები (წერა, მკვ. 2, 4);
- გადმოეცი ამბავი თანამიმდევრულად, დაიცავი აზრობრივი შესაბამისობა ტექსტის ნაწილებს შორის (წერა, მკვ. 3);
- დაიცავი აბზაცები, გამოიყენე სასვენი ნიშნები (წერა, მკვ. 5).
დავალების წარდგენის შემდეგ ისაუბრე:
- რა მინიშნებებსდაეყრდენი ამბის მოგონებისას? (ტექსტი, მკვ. 3);
- რა ხერხები გამოიყენე წერის დაწყებამდე, წერისას (წერა, მკვ. 6)
წინასწარ შევარჩიე ილუსტრაციები, ილუსტრაციებზე გადმოცემულ სიუჟეტებს გავუკეთე ისეთი სათაურები რამაც მოსწავლეთა წარმოსახვით აზროვნებას გარკვეული სტიმული უნდა მისცეს.
ეს კი იმ სამუშაო ფურცლების ვარიანტების ნაწილია, რაც ინდივიდუალურად მოვამზადე მოსწავლეებისთვის და “გავათამაშე” შემთხვევითი განაწილების პრნციპით (მაგიდაზე დავალაგე გადაბრუნებული ვერსიები და მოსწავლეები მოდიოდნენ, იღებდნენ სათითაოდ).
მოსწავლეთა მიერ ინდივიდუალურად შესრულებული ამ დაველებების პრეზენტაციების შემდეგ მოსწავლეთა ნამუშევრები, რომლებიც შესრულდა A3 ზომის ფორმატის ქაღალდზე ავკინძეთ და შევქმენით „დიდი წიგნი“.
მოსწავლეთა ნაწერების შეფასება მოვახდინე სოლო ტაქსონომიის საფუძველზე შექმნილი შეფასების სქემით:
შეფასების სქემა – სოლო ტაქსონომიით
| პრესტრუქტურული დონე | უნისტრუქტურული დონა | მულტისტრუქტურული დონე | მიმართებითი დონე | გაფართოებული დონე |
| 1.ნაშრომში მოსწავლის მოსაზრებები არ არის ან არაადეკვატურია 2.მოსწავლე იყენებს არაადეკვატურ ლექსიკას 3. წერილი სტრუქტურულად არაორგანიზებულია 4. არ არის დაცული პუნქტუაცია.
|
1.ნაშრომში მოსწავლის მოსაზრებები მწირია 2.მოსწავლე იყენებს მწირ ლექსიკას 3. ნაშრომს არ აქვს სტრუქტურული მახასიათებლები. 4. არ არის დაცული პუნქტუაცია.
|
1.ნაშრომში მოსწავლის მოსაზრებები ფრაგმენტულია 2.მოსწავლე იყენებს საჭირო ლექსიკას
3. ნაშრომს მეტ-ნაკლებად აქვს სტრუქტურული მახასიათებლები . 4. ძირითადად დაცული პუნქტუაცია.
|
1.ნაშრომი წარმოდგენილია მოსწავლის იდეები,ილუსტრაციისა და წარმოსახვაზე დაყრდნობითაა გამოთქმული და მკაფიოა.2.მოსწავლე იყენებს საჭირო ლექსიკას და განვრცობილ წინადადებებს 3. მოსწავლე იცავს ჟანრის სტრუქტურას
4. მოსწავლე იცავს პუნქტუაცია.ს
|
1.ნაშრომში წარმოდგენილია მოსწავლის ორიგინალური იდეები, მოსაზრებები, ემოციები რაც ნაკარნახევია ილუსტრაციისგან და მოსწავლის შემოქმედებითი მიდგომისგან 2.მოსწავლე იყენებს საჭირო ლექსიკას, მხატვრულ ხერხებს და განვრცობილ წინადადებებს
3. მოსწავლე იცავს ჟანრის სტრუქტურას და ითვალისწინებს სამიზნე აუდიტორიას 4. მოსწავლე იცავს პუნქტუაციას.
|
განმავითარებელი შეფასება მნიშვნელოვანია, როგორც მოსწავლისათვის ისე მასწავლებლისთვის. ზოგადად შეფასების ეს ფორმა არის საშუალება მოსწავლეთა ნაშრომების ანალიზის შედეგად გამოიკვეთოს თუ რა მიმართულებით უნდა გააგრძელოს მასწავლებელმა მუშაობა.
მოსწავლეთა მიერ შესრულებული ნაშრომების ანალიზის შედეგად შევამჩნიე, რომ მოსწავლეთა ნაწილის ნაწერები სტრუქტურულად არ იყო გამართული. არ იყო დაცული ნაწერის სტრუქტურა, რის გამოც დავგეგმე „ილუსტრაციის მიხედვით ერთობლივი წერის სტრატეგია“ რაც განვახორციელე მომდევნო გაკვეთილებზე. შემდეგ კი მსგავსი დავალებით გადავამოწმე რამდენად მოახერხეს მოსწავლეებმა ხარვეზის გამოსწორება.
| შემჩნევა
|
დაგეგმვა | განხორციელება | გადამოწმება |
| მოსწავლის ნაშრომი სტრუქტურულად არ არის გამართული.
|
შემდეგი გაკვეთილისთვის დავგეგმე აქტივობა ილუსტრაციის მიხედვით – „საშობაო არდადეგები“ (ერთობლივი წერის სტრატეგია) | აქტივობა პირველი – რა ჩანს ილუსტრაციაზე? რა შეიძლება ვივარაუდოთ? კითხვა-პასუხით. აქტივობა მეორე – ეთობლივი წერის ფორმატის შეხსენება.
აქტივობა სამი – ერთობლივად ტექსტის შედგენა (იდეები, შავი ვარიანტი, რედაქტირება) |
მოსწავლეებს ვთხოვე – ერთობლივი წერის შედეგად შექმნილი ნაშრომის სტრუქტურის გათვალისწინებით – შექმნან ნაშრომის ახალი, საკუთარი ვერსია. |
გამოყენებული ლიტერატურა
- ესგ საგნობრივი პროგრამა ქართული (2018-2024)
- https://kargiskola.ge/teachers/resource_books/kitxva/resursi_kitxva.pdf
- https://ganatldi.ge/app/uploads/2019/03/განმავითარებელი-შეფასება-და-დიფერენცირებული-სწავლება.pdf
