ექსპერტები მათთვის მეტ გართობასა და გართობას გვთავაზობენ
(ნაწილი პირველი)
ევროპულ ქვეყნებში საზაფხულო სკოლა განათლების მიღების ერთგვარი საშუალებაა, რომელიც მოსწავლეს (სტუდენტს) ზაფხულის პერიოდში როგორც აკადემიურ, ისე არააკადემიურ კურსებს სთავაზობს. როგორც წესი, უნივერსიტეტებში ივნისი-სექტემბრის პერიოდში მეცადინეობები არ მიმდინარეობს. სწორედ ამ დროს, საგანმანათლებლო დაწესებულებები საზოგადოებას საზაფხულო კურსებს სთავაზობს. ჩვეულებრივ, საზაფხულო კურსები ერთიდან რვა კვირამდე გრძელდება და მათზე დასწრება ნებაყოფლობითია. ამ კურსების გავლა არ არის სავალდებულო. ევროპის ქვეყნებში, საზაფხულო სკოლები/კურსები მასპინძელი ქვეყნის ენის შესწავლის საუკეთესო საშუალებას წარმოადგენს. გარდა ამისა, უნივერსიტეტში სწავლის დაწყებამდე საზაფხულო კურსებს ბევრი საერთაშორისო სტუდენტი იღებს. ამ დროს სტუდენტი უკეთ ეცნობა ახალ ქვეყანას, უკეთ გაიცნობს გარემოს და უფრო მომზადებული შეუდგება სწავლას უნივერსიტეტში.
აშშ-ში საზაფხულო სკოლებს ცოტა განსხვავებული დატვირთვა აქვს: ამერიკულ საზაფხულო სკოლებში შესაძლებელია დამატებითი გაკვეთილების აღება ნიშნების მისაღებად ან მათ გასაუმჯობესებლად. უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებებში კი საზაფხულო სკოლის დროს შესაძლებელია სხვადასხვა სპეციალობაში საკრედიტო ქულების დაგროვება.
2020-2021 წელი ძნელი წელი იყო სკოლის მოსწავლეებისათვის. ბევრი მათგანი გაკვეთილს საწოლი ოთახიდან ესწრებოდა და მეგობრებსა და კლასელებს მხოლოდ „ზუმით“ ხედავდა. ზოგ მოსწავლეს ონლაინგაკვეთილის დასწრების საშუალებაც არ ჰქონია, რადგან არ ჰქონდა ზოგს კომპიუტერი, ზოგს კი – ინტერნეტკავშირი ან მყუდრო ადგილი ოჯახში საკლასო მეცადინეობაზე დასასწრებად და მასწავლებლის მოსასმენად.
იმათაც კი, ვინც სკოლაში ფიზიკურად იარა, ადგილზე უამრავი ახალი სტრესული გარემოება დახვდა: დისტანციური სწავლების ახალი მოთხოვნებიდან დაწყებული კოვიდ-19-ით დაინფიცირების საფრთხით დამთავრებული. ბევრისთვის ამ ყველაფერმა საკლასო ოთახი შფოთითა და მღელვარებით აღსავსე ადგილად გადააქცია.
განათლების ექსპერტების ნაწილი განიცდის იმას, რომ ზოგიერთმა მოსწავლემ – განსაკუთრებით აფროამერიკელებმა, სხვა ფერადკანიანმა ბავშვებმა და დაბალშემოსავლიანი ოჯახის შვილებმა ამ წელს პანდემიის გამო არსებული შეზღუდვების გამო სწავლებისთვის განსაზღვრული უამრავი საათი დაკარგეს. სწავლის შემცირებულმა საათებმა შესაძლოა, გააუარესოს მათი ცოდნის ხარისხი და გაზარდოს სწავლებაში არსებული ის უთანასწორობა, რომელიც მათ მდგომარეობას კიდევ უფრო გააუარესებს.
მოსწავლეთა დასახმარებლად ბევრმა სასკოლო ოლქმა გადაწყვიტა, დაეგეგმა საზაფხულო სკოლები და ნაწილობრივ მაინც შეევსო წლის განმავლობაში „დაკარგული“ სასწავლო საათების რაოდენობა. თუმცა ერთი რამ საყურადღებოა: ამერიკაში საზაფხულო სკოლები მაღალი რეპუტაციით არ გამოირჩევიან. ბ-ნი დენ ვაისბერგმა (საგანმანათლებლო არამომგებიანი ორგანიზაციის, TNTP-ის ხელმძღვანელმა) ცოტა ხნის წინ „ნიუ-იორკ თაიმსისათვის“ მიცემულ ინტერვიუში განაცხადა, რომ, მაგალითად, საზაფხულო სკოლების დამხმარე კურსი მათემატიკაში მეხუთე კლასელებს დამატებით პრობლემებს უქმნის და კიდევ უფრო ართულებს მათ ცხოვრებას.
გარდა ამისა, აფროამერიკელი ან სხვა ფერადკანიანი ბავშვების გაგზავნა საზაფხულო სკოლაში, მაშინ, როდესაც მათი კლასელების დიდი ნაწილი საზაფხულო არდადეგებზეა, არასამართლიანია. ქ-ნი ქეთრინ ავგუსტინი, Rand Corporation-ის (ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი კვლევითი ცენტრი აშშ-ში) მთავარი მკვლევარი განათლების საკითხებში, განმარტავს, „რატომ არ უნდა იჯდეს ზოგი ბავშვი მათემატიკის გაკვეთილზე მთელი დღე, სკოლის კედლებში ზაფხულში, როდესაც მათი, უფრო მდიდარი ოჯახებიდან მოსული კლასელები საზაფხულო ბანაკებში თამაშში ატარებენ დროს?“.
ეს განსაკუთრებით ყურადსაღებია, როდესაც ბავშვებმა სკოლაში ასეთი რთული და ტრავმული წელი გაიარეს. მათ უბრალოდ შესვენება, არდადეგები და ემოციური მხარდაჭერა ისევე სჭირდებათ, როგორც სწავლაში დახმარება.
ექსპერტების უმეტესობა ამბობს, რომ ყოველთვის არსებობს გზა, რომელიც დააბალანსებს ამ ბავშვების საჭიროებებსა და მათთვის აუცილებელ სწავლებას მიმდინარე ზაფხულში. თუმცა ამ წონასწორობის შესაქმნელად სასკოლო ოლქებს დასჭირდებათ, შეცვალონ საზაფხულო სკოლებისთვის მოფიქრებული გეგმები, ახლა და სამომავლოდაც – სკოლებმა სასკოლო ოთახების ფანჯრებს იქითაც უნდა გაიხედონ და შექმნან ადგილი იმისათვის, რაც ყველა ბავშვს უყვარს: გართობისათვის!
რაში გვჭირდება საზაფხულო არდადეგები?
ხშირად გაიგონებთ, რომ „საზაფხულო არდადეგები“ ამერიკის ძველი, ფერმერული წარსულის გადმონაშთია. ეს არ არის სიმართლე, უფრო სწორად, ეს მთლად სიმართლე არ გახლავთ.
მიუხედავად გავრცელებული წარმოდგენისა, რომ ბავშვებს ზაფხულში იმიტომ დაუდგინეს არდადეგები, რომ მოსავლის აღებაში მშობლებს დაეხმარონ, არასწორია. საზაფხულო არდადეგების წესი ქალაქებში დაიწყო, გვესაუბრება ბ-ნი კენეთ გოლდი, PBS-ის (აშშ-ს ყველაზე მსხვილი საჯარო სატელევიზიო არხი) განათლების ისტორიის სპეციალისტი.
კონდიციონერების შექმნამდე საქალაქო სკოლებში, სადაც ზაფხულის თვეებში გაუსაძლისი სიცხე იდგა, შეძლებულ მშობლებს თავიანთი შვილები ზაფხულის საკურორტო, გრილ ადგილებში მიყავდათ ხოლმე. ამიტომაც, მე-19 საუკუნეში მთელი აშშ-ის მასშტაბით მოხდა სასკოლო კალენდრის სტანდარტიზაცია, რომლის მეშვეობითაც არდადეგები ზაფხულის თვეებს დაამთხვიეს. ამ დროს მშობლების ნაწილს ბავშვები ისედაც მიჰყავდათ სხვაგან. თანაც ამ დროს სკოლები საკმაოდ არაკომფორტული ადგილი გახლდათ, განსაკუთრებით ქალაქებსა და სამხრეთის შტატებში.
„ამ ახალმა წესმა მნიშვნელოვნად შეცვალა ქალაქების ეკონომიკური ცხოვრებაც – ამ დროს, მდიდარი ხალხი ქალაქებს ტოვებდა და დასასვენებლად მიემგზავრებოდა“, – გვეუბნება ბ-ნი გოლდი.
დღეს, აშშ-ის სკოლები (თუმცა არა ყველა მათგანი) ძირითადად აღჭურვილნი არიან ჰაერის კონდიციონერებით. მაგრამ ზაფხულის პერიოდი ბავშვებისთვის არდადეგებად დარჩა. „ფიზიკური აქტივობა, გარეთ, ჰაერზე და ბუნებაში ყოფნა, თავისუფალი თამაში (უფროსების ზედამხედველობის გარეშე) ბავშვების კრეატიულობისთვის ასპარეზს ქმნის და მათ ახალი ცოდნითა და უნარებით ამდიდრებს მათ. ამ დროს ბავშვები ისეთი აქტივობებით არიან დაკავებულნი, რომლებიც სასკოლო ცხოვრების დროს არ აქვთ – სწორედ ამის გამოა ზაფხული მნიშვნელოვანი“, – გვეუბნება ქ-ნი დენიზ პოუპი, სტენფორდის უნივერსიტეტის განათლების სკოლის უფროსი ლექტორი, არამომგებიანი ორგანიზაციის, Challenge Success-ის დამფუძნებელი.
აღსანიშნავია, რომ მოსწავლეებისათვის ზაფხულობით არდადეგებისა და თავისუფალი დროის მიცემას მოწინააღმდეგეებიც ჰყავს. „ზაფხულის არდადეგები ცუდია ბავშვებისთვის და ამერიკის ეკონომიკის მომავლისათვის“, – აცხადებს ქ-ნი ბრიჯიტ ანსელი, ვაშინგტონის კვლევითი ორგანიზაციის, Center for Equitable Growth-ის ასისტენტ-მკვლევარი. ის 2014 წლის „პოლიტიკოში“ (Politico – აშშ-ს გავლენიანი ჟურნალი პოლიტიკისა და განვითარების საკითხებზე, ლ.ა.). წერდა: „ჩვენ ეს [არდადეგები] უნდა დავასრულოთ, ან სულ მცირე, იმ ბავშვებს, რომლებსაც ეს არ შეუძლია, უნდა შევთავაზოთ საზაფხულო, მასტიმულირებელი საზაფხულო პროგრამები“.
ამ განცხადებას საფუძვლად უდევს არგუმენტი, რომ „ბავშვები ივიწყებენ ყველაფერს, რაც მათ სასკოლო წლის განმავლობაში ისწავლეს“. ეს არის პროცესი, რომელსაც ხანდახან „საზაფხულო დაცურებას/Summer Slide“-საც უწოდებენ.
„ზოგიერთმა კვლევამ გვიჩვენა, რომ ზაფხულის არდადეგებზე, ბავშვები დაახლოებით ერთი თვის ნასწავლ მასალას ივიწყებენ“, – ამბობს ქ-ნი ანსელი, – ეს უფრო მცირეშემოსავლიანი ოჯახებიდან მოსულ მოსწავლეებშია გამოხატული. ამის გამო განათლების პოლიტიკაზე მომუშავე სპეციალისტები – განათლების ყოფილი სახელმწიფო მდივნის, არნე დანკანის ჩათვლით – უფრო გრძელი სასწავლო წლის დაწესებას უჭერენ მხარს. მათი აზრით, სასწავლო წლის ხანგრძლივობა 248 დღე უნდა იყოს (ეს ადრე სტანდარტი იყო ქ. ნიუ-იორკში).
უნდა აღინიშნოს ეს მხოლოდ მოსწავლეებს არ ეხება. ბავშვებისგან განსხვავებით, მშობლების უმეტესობას არ აქვს ზაფხულის შვებულება, რაც იმას ნიშნავს, რომ მათ ზაფხულის დღეებში ესაჭიროებათ ალტერნატიული მოვლა ბავშვებისათვის (ბავშვთა ბანაკები, სახლები ან პანსიონები), სანამ მშობლები სამსახურში არიან. უფრო მდიდარ ოჯახებს შეუძლიათ, ბავშვები საზაფხულო ბანაკებში გაამგზავრონ ან რაიმე მსგავს პროგრამაში ჩაწერონ, მაგრამ ბევრისათვის ეს არ არის ხელმისაწვდომი (ბანაკი, საშუალოდ $76 აშშ დოლარი ღირს, ხოლო ხანგრძლივი პროგრამების ფასი, სადაც ბავშვები ღამით ბანაკში რჩებიან, Care.com-ის თანახმად, $176 აშშ დოლარამდე იწევს). დაბალი შემოსავლის მქონე ოჯახების დიდი ნაწილი რთულ მდგომარეობაში ხვდება, როდესაც სამუშაო საათების დროს ბავშვების სადმე გამწესება უწევს, სადაც მათ ყურადღებას მიაქცევენ. ეს კი შესამჩნევად ამცირებს მათ შემოსავლებს ზაფხულის განმავლობაში.
„ასეთი გახლდათ „საზაფხულო პრობლემები“ პანდემიის დადგომამდე. დღეს კი, პანდემიის პერიოდში და მის შემდეგ, მდგომარეობა უფრო გართულდა “, – ამბობს ბ-ნი გოლდი.
(პირველი ნაწილის დასასრული)
მოამზადა ლევან ალფაიძემ
სტატია მომზადებულია ანნა ნორტის წერილის მიხედვით, 13.05.21
წყარო: https://www.vox.com/22425250/summer-school-2021-covid-pandemic-kids-education
