„ინდიგო – არის ის, ვისაც უნდა სამყარო უკეთესი გახადოს;
ვისაც აქვს იდეები და იცის, როგორ გააკეთოს ეს.
თუ მეტყვიან, შენ ბავშვი ხარ და გულუბრყვილო ხარ, მე ვეტყვი: აი, სწორედ იმიტომ რომ ბავშვი ვარ, მე არ მაწუხებს აზრები: „ვერაფერს ვერ იზამ, ასეთია სამყარო…“
არა, ჩვენ შეგვიძლია, შევცვალოთ სამყარო უკეთესობისკენ, უბრალოდ, უნდა ვიმოქმედოთ!
ინდიგო ბავშვი[1]
თქვენც ხშირად გქონიათ შემთხვევა, ძვირფასო მასწავლებლებო, ბავშვთან საუბრის დროს თვალები რომ გაგფართოებიათ, მათ უცნაურ კითხვებს დაუფიქრებიხართ, დაუბნევიხართ კიდეც… ასაკის შეუსაბამო ინფორმაციაც მოგისმენიათ მათგან და ცოდნის და სიბრძნის წყარო ვერ დაგიდგენიათ. ამ განსაკუთრებული უნარის ბავშვებს „ინდიგო ბავშვებად“ მოიხსენიებენ, თუმცა, ვფიქრობ, რომ თანამედროვეობისთვის ეს სიტყვა უფრო მეტაფორაა. რაც შეეხება ტერმინს – „ინდიგო ბავშვები“ – პირველად 1982 წელს გამოიყენა ამერიკელმა ფსიქოლოგმა და ექსტრასენსმა ნენსი ენ ტეპმა. ექსტრასენსების მტკიცებით, ამ ბავშვებს ინდიგოსფერი, მუქი იისფერი, აურა აქვთ და სწორედ ამის გამო ეწოდათ მათ ინდიგო. როგორც მეცნიერებიც ადასტურებენ, დღეს ამ ბავშვთა რაოდენობა გაზრდილია.
ინგიდო ბავშები იზრდებიან და უკვე დედები და მამები, ბებიები და ბაბუებიც არიან. სტუდენტებთან მრავალწლიანი სწავლების გამოცდილებით, შემიძლია დაგარწმუნოთ, რომ მეც ბევრი ინდიგო-სტუდენტი შემხვედრია. მათი შემოქმედებითობა და ინტუიციური ცოდნა განსაკუთრებით იზრდებოდა, როდესაც მათ თავისუფლებას ვანიჭებდი და, ამავე დროს, ინტერეპრეტაციის მრავალფეროვნებას ვიღებდი/ვაღიარებდი (მაგალითად, პოეზიის აღქმისას, ან მეტაფორების „გაშიფვრისას“ და სხვა); ასეთ დროს მათ ანთებული თვალებიდან და გახსნილი გონებიდან და გულიდან ისეთი მეტყველება „იბადებოდა“, ჩვეულებრივი ლექცია შემოქმედებითი ცეცხლით რომ იმუხტებოდა და ყველა გრძნობდა განსაკუთრებულ, უნიკალურ ატოსფეროს.
ჩემს შვილთან გულითადი საუბრების დროსაც ხშირად აღმომიჩენია, რომ ის ისეთ თემაზე მესაუბრება, მე რომ წინა კვირას დავწერე სტატია, მაგრამ ჯერ რომ არ გამომიქვეყნებია. მიკითხავს კიდეც: – შენ რა, ჩემი სტატია წაიკითხე? – რა სტატია…? მოიცა რა, მეტი საქმე არ მაქვს… J უბრალოდ, მე ასე ვფიქრობ. და ვიცოდი, რომ გულწრფელი იყო.
იმ დღეს კი პატარა ანდრია მელაპარაკა უცხოპლანეტელებზე და იმაზე, როგორ სურს, რომ ისინი მოინახულოს. რომ ისინი (უცხოპლანეტელები) განსხვავებულები არიან და რომ „ცოტა“ სხვანიარად ცხოვრობენ, ვიდერე დედამიწაზე ადამიანები და რომ ეს ყველაფერი ძალიან აინტერესებს. არა, ეს უბრალოდ ფანტაზიები არ იყო, ფილმების შემდეგ რომ რჩებათ ბავშვებს. ისეთი დაბეჯითებით ჰყვებოდა ამბებს, თითქოს პირდაპირ „იმ ცხოვრებიდან“ ჩამოსვეს დედამიწაზე. იმ ღამეს ერთად ვიყავით მე და ანდრია და გავათენეთ. ვკითხე, სახლში ვინ გელაპარაკება ამ თემებზე მეთქი? და: – ეჰ, ვის ცალია ჩემთვისო, მე ამაზე საუბარი არასდროს მომწყინდებაო. ამ ბავშვთან საუბრისას მე დამეკარგა საერთოდ დროის და ასაკის შეგრძნება, გამიუქმდა ყველა გამოცდილება, რაც ნახევარ საუკუნეზე მეტი ვაგროვე; ანდრიას კითხვებს მე ცოდნით კი არა, ინტუიციით ვპასუხობდი… ის კი არ იღლებოდა. რამდენი ასეთი შემთხვევა გაგახსენდებათ, ძვირფასო მშობლებო და მასწავლბლებო? და როგორ ფიქრობთ, ამ ბავშვების ინტერესები ჩვენი განათლების სისტემის ჩარჩოებში ჩეტევა?
„ინდიგო ბავშვი“ – როგორც გითხარით, დღეს მეტაფორაა და აღნიშნავს განსაკუთრებული უნარების, პროგრესულ ბავშვებს. ეს განსაკუთრებული უნარები განსხვავებულია – თავდაჯერება, ცოდნის წყურვილი, აღმოჩენებისკენ სწრაფვა, „სიბრძნე“, ისეთი ინფორმაციის ფლობა, რომელიც არსად ამოუკითხავთ, სენსიტიურობა ურთიერთობებში და სამყაროს მიმართ… ბავშვები, რომლებთანაც არასდროს მოიწყენთ… თუმცა, რა ბავშვები…? ისედაც ჩემი ურთიერთობები ახალგაზრდებთან ყოველთვის „თანასწორია“, დრო და ასაკი – გაუქმებული, მათთან კი, მით უფრო… საერთოდ მგონია, რომ ყველა ადამიანია „ინდიგო“, უბრალოდ, მათ არ შეექმნათ შესაბამისი პირობები განვითარებისთვის და დანებდნენ, მაგრამ მოდის თაობა, რომელიც სულ უფრო მეტად არ დანებდება არსებულ უაზრო წესრიგს და შაბლონებს!
არსებობს ცოდნა, რომელსაც წიგნებიდან ვიღებთ და ცოდნა, რომელსაც სამყაროდან „ვტვირთავთ“, ინტერნეტის და კომპიუტერის გარეშე; აი, ასეთ ცოდნას ფლობენ „ინდიგოები“. ხშირად ისინი დაუღლელები და ჰიპერაქტიურები არიან და ახლა წარმოიდგინეთ ისინი მერხთან, სკოლაში, მასწავლებელი რომ ეუბნება: გადაშალეთ წიგნი 24-ე გვერდზე… თანამედროვე განათლების სისტემა ამ ბავშვებისთვის არის „ცოდნის სასაფლაო“.
აი, რას წერს „ინდიგო ბავშვებზე“ აკადემიკოსი შალვა ამონაშვილი:
„ინდიგო ბავშვების თაობა პრაქტიკაში პირველად მასწავლებლებლებმა შენიშნეს. პედაგოგები შეეჯახნენ უჩვეულო ბუნებისა და მონაცემების ბავშვებს. დღის წესრიგში დადგა ისეთი საკითხები, რაც პედაგოგიკაში მანამდე არ არსებობდა. ეს ჰიპერაქტიურობა იყო. ბავშვები ჰიპერაქტიურები გახდნენ. ადრე ეს ცნება არ არსებობდა, არც ჰიპერაქტიური ბავშვები არსებობდნენ, პირიქით, პედაგოგიკას უნდა გაეაქტიურებინა ბავშვი, რათა ხელის აწევის სურვილი გასჩენოდა, დავალებები შეესრულებინა, თავად ბავშვი პასიური იყო. დღეს კი ბავშვები არათუ პასიური, ძალიან აქტიურები არიან, ჰიპერაქტიურები. მათ მშობლებს მასწავლებლებისგან ნოტაციების მოსმენა უწევთ – “თქვენი შვილი გაკვეთილზე არ ჩერდება, არ გვიჯერებს, ხტის, ყვირის, ჩხუბობს, ჭკუა ასწავლეთ და აუხსენით, როგორ უნდა იქცეოდეს სკოლაში”. ბევრ მასწავლებელს დღემდე ასეთი მიდგომა აქვს ჰიპერაქტიური ბავშვების მიმართ. ეს ბავშვები 70-80-იანი წლების ბავშვებისგან ძალიან გასხვავდებიან. მათ მრავალწახნაგოვანი შესაძლებლობები აქვთ, უმეტესობა ჩვენთვის უცნობი და გაუგებარია.“[2]
თუ უფრო მეტად განვაზოგადებთ, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ახალი თაობა უკვე „ინდიგოა“, არა ერთი და ორი ბავშვი კლასში, არამედ, თითქმის ყველა ბავშვი განსაკუთრებულია; რაც სასწრაფოდ უნდა შეიცვალოს, ეს არის განათლების სისტემა, რადგან ახალ თაობას „პროკრუსტეს საწოლზე“ აკრავენ, „აჭრიან“ და უკლავენ ყველა უნიკალურ უნარს (ეს არ ეხება იმ მასწავლებლებს, რომლებსაც პრობლემა გაცნობიერებული აქვთ და ყველაფერს აკეთებენ, ამ სისტემაშიც კი, რომ არ დაიკარგოს ბავშვი).
ინდიგო თაობას ვერ აღზრდით „ქარხნული წესით“, ვერ უკარნახებთ ძველი პედაგოგიკის წესებს, ვერ დაიმორჩილებთ;
ეს არის თაობა, რომლისგანაც უნდა ისწავლონ მშობლებმა, მასწავლებლებმა… ეს არის თაობა „მზა ცოდნით“, პროგრესული და ევოლუციონირებული ცნობიერებით.
ფილოსოფიის დოქტორი Robert V. Gerard-ი ამ ბავშვების შესახებ წერს: „ბევრი ინდიგო ხედავს ნატიფი სამყაროს ანგელოზებს და სხვა არსებებს, დროდადრო ისინი დეტალურად ჰყვებიან ამის შესახებ. ეს არ არის წარმოსახვა, ეს რეალობაა…“ [3]
ყველა მშობელმა და მასწავლებელმა სამუშაო მაგიდასთან უნდა გაიკრას ჯიბრან ხალილ ჯიბრანის „ბავშვები“. ძებნაში დრო რომ არ დაკარგოთ, აქვე გთავაზობთ ამ შესანიშნავ ფრაგმენტს და მანიფესტს.
* * *
„თქვენი ბავშვები თქვენ არ გეკუთვნით.
ისინი თქვენი საშუალებით მოდიან, მაგრამ არა თქვენგან.
და თუმცა თქვენთან ერთად არიან, თქვენს კუთვნილებას არ წარმოადგენენ.
შეგიძლიათ მისცეთ მათ თქვენი სიყვარული, მაგრამ არა აზრები.
რადგან მათ თავიანთი ფიქრები აქვთ.
შეგიძლიათ შეიკედლოთ მათი სხეულები, მაგრამ არა – სულები,
რადგან მათი სულები ხვალინდელი დღის მკვიდრნი არიან, თქვენ კი ოცნებაშიც არ შეგიძლიათ მომავლის მონახულება.
შესაძლოა, ესწრაფოდეთ, მიემსგავსოთ მათ, მაგრამ ნუ ეცდებით დაიმსგავსოთ ისინი, რადგან ცხოვრება უკან-უკან არ მიდის და გუშინდელ დღესთან არ ყოვნდება.
თქვენ მშვილდები ხართ, რომლიდანაც თქვენი შვილები, როგორც ცოცხალი ისრები, წინ-წინ გაიჭრნენ.
მსროლელი ხედავს მიზანს უსასრულობის ბილიკზე და ის გღუნავთ თქვენ თავისი ძალით, რომ მისი ისრები სწრაფად და შორს გაფრინდნენ.
იყოს თქვენი მოხრილობა მსროლელის ხელში მხოლოდ სიხარულის მომტანი, რამეთუ, როგორც გაფრენილი ისარი, ისევე უყვარს მას მშვილდი, რომელიც ადგილზე რჩება.“
[1] https://www.youtube.com/watch?v=r1qGpoFSm78
[2] https://plus.kvira.ge/%E1%83%93%E1%83%A6%E1%83%94%E1%83%A1
