პარასკევი, აპრილი 26, 2024
26 აპრილი, პარასკევი, 2024

“ჯადოსნური ეკრანის” ძალა

გასული საუკუნის მეორე ნახევრიდან მთელ მსოფლიოში დაიწყო თანამედროვე ტექნოლოგიების მასობრივი გავრცელება. რადიომ, ტელევიზიამ და ინტერნეტმა თითქმის ყველა ოჯახში, ყველა სახლში შეაღწია. კომუნიკაციის ახალი და ეფექტური საშუალებების რიგით მოქალაქეთა ყოველდღიურ ცხოვრებაში დამკვიდრებამ მეცნიერები განსაკუთრებული ტიპის – ინფორმაციულ – საზოგადოებაზე აალაპარაკა. ცხადია, შეიცვალა პოლიტიკური ურთიერთობის ტრადიციული ფორმებიც. პოლიტიკა დაემორჩილა მედიის ფუნქციონირების ფუნდამენტურ კანონებს, პოლიტიკურმა ცხოვრებამ და დაპირისპირებამ ვირტუალურ სივრცეში გადაინაცვლა, ხოლო სახელმწიფო მოღვაწეთა უმთავრეს იარაღად საინფორმაციო კამპანიების წარმოება იქცა.

მედიის საშუალებებს შორის საარჩევნო პროცესზე ყველაზე დიდ და მომგებიან ზემოქმედებას მაინც ტელევიზია ახდენს. ცისფერი ეკრანისა და პოლიტიკის ურთიერთმიმართების მკაფიოდ წამოსაჩენად აშშ-ის უახლესი ისტორიიდან რამდენიმე საინტერესო ფაქტის განხილვაც საკმარისია.

1960 წელს ამერიკაში პრეზიდენტობის კანდიდატებს შორის პირველი სატელევიზიო დებატები გაიმართა, სადაც ერთმანეთს ორი ლეგენდარული პოლიტიკოსი – რიჩარდ მილჰაუს ნიქსონი და ჯონ ფიცჯერალდ კენედი – დაუპირისპირდა. დებატების შემდეგ ჩატარებულ არჩევნებში დემოკრატთა მდიდარმა კანდიდატმა მიზერული უპირატესობით გაიმარჯვა. ანალიტიკოსები დღემდე ამტკიცებენ, რომ წარმატებული რესპუბლიკელი ვიცე-პრეზიდენტის ფიასკო სატელევიზიო ორთაბრძოლამ განაპირობა. მოსახლეობას შეუმჩნეველი არ დარჩენია ნიქსონის გაფითრებული სახე და არცთუ ხალისიანი მიხრა-მოხრა. ლაღი და მოღიმარი სენატორის მიმართ ისინი უფრო მეტი სიმპათიით განეწყვნენ.

პოლიტიკის მკვლევარები ხშირად იხსენებენ 1976 წლის საპრეზიდენტო დისკუსიასაც. ამჯერად ერთმანეთს უპირისპირდებოდნენ დემოკრატთა ქარიზმატული ლიდერი ჯიმი კარტერი და მოულოდნელად გაპრეზიდენტებული ჯერალდ ფორდი. ღია ეთერის მიმდინარეობისას მელოტ რესპუბლიკელს პირდაპირ შუბლზე ეცემოდა სატელევიზიო პროჟექტორების ძლიერი შუქი… უნებურმა ინციდენტმა უდავოდ მოახდინა გავლენა ფორდის რეიტინგის უფრო მეტად შემცირებაზე.

შეუძლებელია დავივიწყოთ 1992 წლის საპრეზიდენტო შერკინებაც. ღია ეთერში, რიგითი დასაქმებულისთვის პასუხის გაცემამდე, მოქმედმა პრეზიდენტმა ჯორჯ ბუშ უფროსმა მაჯის საათზე დაიხედა. საზოგადოებამ კონსერვატორი კანდიდატი გულისხმიერ და ყურადღებიან ბილ კლინტონთან შედარებით მასებისგან გაუცხოებულ პოლიტიკოსად აღიქვა, რომელსაც ადამიანებთან ურთიერთობისთვის დროის გამონახვა უჭირს. ბევრი სწორედ ამ საბედისწერო შეცდომას უკავშირებს რესპუბლიკური პარტიის გამარჯვებისთვის აუცილებელი რამდენიმე პროცენტის დაკარგვას.

სატელევიზიო დებატებთან ერთად ინფორმაციულ საზოგადოებაში პოლიტიკური უპირატესობის წარმოჩენის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი მეთოდი გამოიკვეთა: წარმატებული საზოგადოებრივი კამპანია წარმოუდგენელია სპეციალური სარეკლამო რგოლების გარეშე.

საზოგადოებრივი აზრის ამერიკელ მკვლევართა ნაწილი გამოყოფს ორ საარჩევნო კლიპს, რომლებიც, ფაქტობრივად, სამუდამოდ აღიბეჭდა აქტიურ მოქალაქეთა ცნობიერებაში. საგულისხმოა, რომ მათ რამდენიმე ძალიან სერიოზული დეტალი აერთიანებთ: ორივე მათგანი რამდენიმე წამს გრძელდება, ძალიან მარტივი შინაარსისაა და ოპონენტის დისკრედიტაციაზეა ორიენტირებული.

1964 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში ლინდონ ჯონსონის ტრიუმფს პატარა გოგონა დეიზის უკავშირებენ. დეიზი პოლიტიკური რეკლამის მთავარი გმირია, რომლის კეთილდღეობასაც საფრთხეს მილიტარისტი კანდიდატი ბარი გოლდუოტერი უქმნის.

1984 წელს, პრეზიდენტ რონალდ რეიგანის მხარდამჭერმა კამპანიამ – “It’s morning in america again” – დაამზადა 30-წამიანი ვიდეო, რომელიც დღემდე რჩება პოლიტიკური მარკეტინგის ერთ-ერთ საუკეთესო ნიმუშად. მასში დემოკრატიული პარტიის ეკონომიკური პოლიტიკაა გაკრიტიკებული. “Reaganomics”-მა გამანადგურებელი დარტყმა მიაყენა მაშინდელი ოპოზიციის ისედაც შერყეულ პოზიციებს.

ამრიგად, ტელევიზია მანიპულირების, საზოგადოებრივი აზრის გარკვეული ჯგუფისთვის სასარგებლოდ ჩამოყალიბების საუკეთესო საშუალებაა და ჭკვიანი ადამიანებისგან ფრთხილ დამოკიდებულებას მოითხოვს.

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი