„ცოდნა თან დასდევს მცოდნელსა“.
„ცოდნა სინათლეა“.
ცოდნაზე ბევრი აფორიზმი, ანდაზა, სენტენცია გაგვახსენდება.
ცოდნა ამოუწურავი სამყაროა, რომელიც ყველასათვის მუდამ ღიაა. თუმცა ცოდნის სამყაროში, ძირითადად, სკოლას შევყავართ. უფრო ზუსტად კი, პედაგოგებს. მათი მოტივაციის, საინტერესო დავალებების, ახსნის, სწავლა-სწავლების მეთოდოლოგიის მიხედვით. ხშირად ხდება, რომ ესა თუ ის საგანი საყვარელი ან საძულველი სწორედ პედაგოგის გამო ხდება. ხშირად ხდება, რომ რომელიმე საგანში, რომელიმე მიმართულებით, ცოდნის კარი იხსნება ან იხურება. გვიან, მხოლოდ ზრდასრულ ასაკში, ვაცნობიერებთ, რომ თუ მათემატიკას კარგად ვსწავლობდით, ფიზიკის სწავლაც შეგვეძლო კარგად, ან თავიდან მათემატიკას კარგად ვსწავლობდით, შემდეგ კი მასწავლებელი შეგვეცვალა, ან გარკვეული მიზეზების გამო მოტივაცია დაგვეკარგა.
ახლა, პანდემიის პირობებში, ბევრ კარგ მოსწავლეს დაეკარგა მოტივაცია. შეიძლება ვიფიქროთ, ვისაც სწავლა უნდა, ისედაც ისწავლისო. მეც ვეთანხმები ამ შეხედულებას, მაგრამ პანდემიამ და დისტანციურმა სასწავლო განათლებამ ბევრი რამ კიდევ უფრო გამჭვირვალედ დაგვანახვა.
რამდენიმე ასპექტი კი განსაკუთრებით თვალსაჩინოდ დავინახეთ:
- ტექნიკური ხარვეზები
ტექნიკური ხარვეზები ყველას აქვს, პედაგოგსაც და მოსწავლესაც.
რატომღაც ითვლება, რომ თუ ტექნიკური ხარვეზი მასწავლებელს აქვს, ეს სრულიად დასაშვები და ნორმალურია, მაგრამ თუ მოსწავლეს აქვს ტექნიკური ხარვეზი: ინტერნეტი გაითიშა, დენი გაითიშა, კომპიუტერი გაითიშა, საზიარო კომპიუტერი სხვას სჭირდება, ტელეფონი, რომლითაც ერთვება, არ აძლევს ბევრ საშუალებას და სხვა და სხვა მრავალი, მოსწავლე იმსახურებს საყვედურს, ზოგ შემთხვევაში, ეს აძლევს შემფასებელს დაბალი ნიშნის დაწერის უფლებას.
- შინაარსობრივი ხარვეზები
შეცდომებზე ბევრს ვსაუბრობთ. შეცდომა ყველას მოგვდის: მასწავლებელსაც და მოსწავლესაც. პედაგოგებმა უკვე ვისწავლეთ უნებური, ტექნიკური თუ ღრმა შეცდომების გამო მობოდიშებაც, თუმცა თუ შეცდომა მოსწავლემ დაუშვა, ის უპატიებელია და აუცილებლად აისახება შეფასებაზე. რა ხდება მაშინ, როდესაც მასწავლებლის შედგენილ ტესტში სწორი პასუხების ნაცვლად არასწორია მონიშნული, მოსწავლე სწორ პასუხს აირჩევს, მაგრამ ქულას ვერ მიიღებს?
- გაპროტესტებას აზრი არ აქვს
ხშირად ვამბობთ, რომ ბრძოლას ყოველთვის აქვს აზრი. ეს ცხოვრებამ გვასწავლა, მაგრამ, როგორც ჩანს, სასკოლო შეფასებების გაპროტესტებას აზრი არ აქვს.
სწორედ ამიტომ ვუკიჟინებთ ხოლმე შემდეგ საკუთარ თავსაც და ჩვენს შვილებსაც, რომ უნდა ვიბრძოლოთ? აქედან მოდის ბრძოლის სურვილი?
- ნიშანი, როგორც შურისძიება
რა არის ნიშანი? რა არის შეფასება? უფროსებისთვის, შესაძლოა, ნიშანი არც არის ცოდნის რელევანტური, მაგრამ მოსწავლეებისა და სტუდენტებისთვის ნიშანი ბევრ რამეს ნიშნავს.
ნიშანი არის მათი ცოდნის საზომი.
ნიშანი არის მათი, სრულიად ახალგაზრდა და გამოუცდელი პიროვნების საზომიც ნიშანია. მით უფრო, სტერეოტიპებით გავსებულ გარემოში და, შეიძლება ითქვას, რომ ზოგ შემთხვევაში, ნიშანი არის ყველაფერი.
მაგრამ ზოგჯერ, რატომღაც და როგორღაც, ნიშანი არის შურისძიება.
სინამდვილეში კი, ცოდნის კარი ყოველთვის უნდა იყოს ღია. გაუმჯობესების შესაძლებლობა ნიშნავს ახალი მეთოდებით, ახალი მიდგომებით ახსნას და ცოდნის გადაცემას. მასწავლებელთა სასერტიფიკატო გამოცდებში ხშირად გვხვდება საკითხები, თუ როგორ უნდა მოიქცეს მასწავლებელი, როცა მოსწავლემ რაღაც ვერ გაიგო და დავალებაც სანახევროდ შეასრულა, ან, როგორ ზემოქმედებს მოსწავლეებზე მასწავლებლების საყვედურები, როგორ აღიქვამს მოსწავლე უსამართლოდ მიღებულ შეფასებას და სხვა. მასწავლებლები გამოთქვამენ საკუთარ შეხედულებას, ხშირად, ითვალისწინებენ თანამედროვე სწავლების მეთოდოლოგიას, სასერტიფიკატო გამოცდებსაც აბარებენ, მაგრამ სწავლების პრობლემას ემატება შეფასების პრობლემები და პანდემიის პირობებში კი, დისტანციურ, ნახევრად დისტანციურ და შერეულ სწავლებაში კიდევ უფრო მტკივნეული ხდება.
ცოდნის კარი ხომ ყოველთვის ღია უნდა იყოს?!
