მოსწავლისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, ჰქონდეს ახალი საფიქრალი, მით უმეტეს დისტანციური სწავლების ერაში, შემცირებული ურთიერთობების ფონზე და იმ სივრცეში, სადაც სკოლა ფიზიკური სახით გამქრალია. წიგნისკენ მიმავალ გზას თუ დავადგებით, კიდევ შეგვიძლია დროებით მაინც დავივიწყოთ რეალობა – ვირუსი, იზოლაცია, შიშები და სასაუბრო გავიჩინოთ ჩვენს შვილებთან, მოსწავლეებთან…
ასე დავადექი ჩემს შვილებთან ერთად წიგნებში „შეძვრომის” გზას. ხან მე ვუკითხავ, ხან ისინი კითხულობენ. ლინდა მალალა ჰანთის „თევზი ხეზე” – ბესტსელერია, რაც იმას ნიშნავს, რომ ბევრი ბავშვის გულში შეაღწია და ალბათ დააფიქრა ისინი. სხვანაირად შეუძლებელი იქნება. თუ ამ წიგნს წაიკითხავ, შეეცდები სხვანაირად შეხედო ირგვლივ მყოფ ადამიანებს, მათ შესაძლებლობებსა და მათ პრობლემებს…
ავტორი წიგნს მასწავლებლებსა და მოსწავლეებს უძღვნის, იმ ადამიანებს, რომლებმაც ყოველდღიურად უნდა ასწავლონ და ისწავლონ ერთმანეთისგან:
„მასწავლებლებს, რომლებიც მოსწავლეში, უპირველეს ყოვლისა, ბავშვს ხედავენ; რომლებიც გვახსენებენ, რომ თითოეული ჩვენგანი განსაკუთრებული ნიჭითაა დაჯილდოებული; რომლებიც ხელს გვიწყობენ, ვიყოთ გამორჩეული და არ ვეცადოთ, ერთმანეთს დავემსგავსოთ.
ბავშვებს,
რომლებიც პოულობენ შინაგან ძალას,
ნებისმიერ ძალას გაუმკლავდნენ.
თქვენ გმირები ხართ.
ეს წიგნი თქვენთვისაა”.
წიგნი სკოლის მოსწავლე გოგონაზე, ელი ნიკერსონზეა. მნიშვნელოვანი ამბები სკოლის კედლებში ვითარდება. ისევე, როგორც სხვა სკოლებში, ელის სკოლაშიც არის ბულინგი, დამცირება, უთანასწორობა, გულის ტკენა, მასწავლებლის შეცდომები და ფიქრი საკუთარ შესაძლებლობეზე, რომლებიც ბავშვებისთვის ხშირად თავსატეხად იქცევა. მათთვის ხომ მნიშვნელოვანია იმის გარკვევა, ვინ არიან და რა შეუძლიათ. ელის შესაძლებლობები გამოსაკვლევია, მას დახმარება სჭირდება და არა სკოლის დირექტორის კაბინეტში ჯდომა და მასწავლებლებისგან დამუნათება, იმის გამო, რომ წერა და კითხვა არ გამოსდის. მაგრამ, ჯერ ელი უნდა დაინახონ, დაფიქრდნენ მასზე, რომ მისი პრობლემის მიზეზი იპოვონ. ელის მართალია, წერა და კითხვა უჭირს, სამაგიეროდ, საოცრად ხატავს და მათემატიკა უყვარს. მაგრამ, მასწავლებლები მიიჩნევენ, რომ ის საკმარისად არ ინდომებს. ელის კი თვითონაც ვერ გაუგია, რატომ ხედავს საგნებს განსხვავებულად, რატომ დაფრინავენ ასოები პეპლებივით, როცა სხვები თავისუფლად კითხულობენ. კითხვა ელისთვის რთულია, სამაგიეროდ ის ცოცხალ სცენებს ხედავს, რომლებსაც ცხადად შეიგრძნობს და შემდეგ ეს სცენები, „დაუჯერებელი ამბების” რვეულში ცოცხლდება.
„როგორ არ ვეცადე, ვილოცე, ბევრი ვიწვალე, იმედი მქონდა, მაგრამ კითხვა ჩემთვის ისევე რთულია, ასოებისგან გაკეთებული წვნიანი რომ დამისხან თეფშზე და სიტყვების წაკითხვა მთხოვონ. ვერაფრით ვხვდები, ამას სხვები როგორ ახერხებენ”, – ამბობს ელი.
ასოები შავი ხოჭოებივით მიემართებიან კედლებზე… ელის კლასელები არანორმალურს ეძახიან, დასცინიან, მაგრამ მალე მათ სასკოლო ცხოვრებაში სასიკეთო ცვლილება ხდება, უპირველესად კი ელისთვის… სკოლაში ახალი მასწავლებელი მოდის, მისტერ დენიელსი. მისტერ დენიელსს შეუძლია, იპოვოს პრობლემის გასაღები, აღმოაჩინოს ელის პრობლემა და სახელი დაარქვას იმას, რასაც აქამდე სხვები ვერ ხვდებოდნენ და მოახერხებს კიდეც.
ელის პრობლემას დისლექსია ჰქვია. დისლექსია – სწავლის უნარ-ჩვევების დარღვევაა, რომელიც გულისხმობს როგორც კითხვის დარღვევას, ასევე მოიცავს წერის სიძნელეეებსაც.
ცოტა ხნის წინ სწორედ დისლექსიაზე ჩავწერე ინტერვიუ ნეიროფსიქოლოგ მაია მაჭავარიანთან, სადაც ჩემს შეკითხვაზე, თუ როგორი ტიპის სწავლება მოიაზრება დისლექსიის მქონე ადამიანებისთვის, ის ამბობს: „ამ მდგომარეობის მქონე ადამიანებს ესაჭიროებათ დახმარება და მხარდაჭერა როგორც სასწავლო გარემოში, ისე ოჯახში. ამის მაგალითი შეიძლება იყოს წერით გამოცდაზე დამატებითი დროის გათვალისწინება, სასწავლო პროცესში აუდიო- და ვიდეო მასალის, ლიტერატურისა და სხვა დიდტანიანი ტექსტების ნაცვლად აუდიო წიგნების გამოყენება. თუმცა ეს არ ნიშნავს იმას, რომ დისლექსიის მქონე ბავშვისთვის კითხვისთვის საჭირო უნარების გაუმჯობესება შეუძლებელია”.
„თევზი ხეზე” მასწავლებლებისთვის, მოსწავლეებისა და მშობლებისთვის აუცილებლად წასაკითხი წიგნია. ელის ამბავი კიდევ ერთხელ დაგვარწმუნებს, რომ შეზღუდული შესაძლებლობა პირობითი ტერმინია და დაგვარწმუნებს იმაშიც, რომ ყოველთვის მნიშვნელოვანია მხარდაჭერა, მონდომება, გულისხმიერება და უფროსების ჩართულობა სასწავლო პროცესში, როცა პატარა ადამიანი საკუთარ შესაძლებლობებში ბოლომდე ვერ გარკვეულა. და რა უნდა თევზს ხეზე? ეს სიტყვები ცნობილ მეცნიერს ალბერტ აინშტაინს ეკუთვნის, ის ამბობდა: „ყველა ჭკვიანია, მაგრამ თუ თევზის შესაძლებლობებს იმის მიხედვით განსჯი, ხეზე ასვლა შეუძლია თუ არა, ის დაიჯერებს, რომ სულელია”. დისლექსია ალბერტ აინშტაინსაც ჰქონდა, კიდევ ბევრ ცნობილ ადამიანს და მათი რიცხვი საკმაოდ დიდია.
გამოყენებული ფოტო: ნატა ჟვანია/ წყარო helloblog.ge
