2017 წლის ნოემბერში მქონდა ბედნიერება, სევილიაში ვყოფილიყავი და დავსწრებოდი განათლების, კვლევებისა და ინოვაციების საერთაშორისო კონფერენციას (სხვათა შორის, სევილია იმდენად ლამაზია, ლამის ჩემი საყვარელი რომიც კი გადაფარა). ამ კონფერენციისათვის საკმაო ხანს ვემზადებოდი, რადგან ზუსტად უნდა შემერჩია, რომელ გამოსვლებსა თუ სესიებს დავესწრებოდი. მათი რაოდენობა კი საკმაოდ დიდი იყო. თემატიკა, ფაქტობრივად, ყველაფერს მოიცავდა, დაწყებული სკოლამდელი განათლებით, დამთავრებული უმაღლესი განათლების სისტემით. იყო ჩემთვის ნაცნობი და უცნობი საკითხები, მაგ. აზროვნების დიზაინი (Design thinking), შემოქმედებითი აზროვნება (creative thinking), მასწავლებელთა პროფესიული განვითარება, შეფასების საკითხები, ხარისხის მართვა და ა.შ.
რაც შეეხება უცნობ საკითხებს, ყველაზე მეტად ყურადღება მიიქცია შებრუნებული საკლასო ოთახის მეთოდმა. მიუხედავად იმისა, რომ მანამდე გაგებული მქონდა ამ მიდგომაზე, კარგად არ მესმოდა, რა იყო მასში განსაკუთრებული.
მოკლედ, ჩავედი სევილიაში, მივედი კონფერენციაზე და შევედი უდიდეს დარბაზში, სადაც მთავარი მომხსენებელი, ე.წ. keynote speaker გამოდიოდა სიტყვით. იქაური გარემო დაახლოებით კინოჩვენებას ჰგავდა. ყველაფერი უმაღლეს დონეზე იყო ორგანიზებული. მომხსენებელი ვინმე ჯონ ბერგმანი იყო. სწორედ იქ გავიგე, რომ თურმე ამ კაცის მოფიქრებული ყოფილა ეს მოდელი. მან და მისმა კოლეგამ, აარონ სემსმა დაიწყეს და განავითარეს ეს ინსტრუმენტი.
ბევრი რომ არ ვილაპარაკო (თუ ვწერო), მისი გამოსვლით ძალიან მოვიხიბლე და გადავწყვიტე კიდევ ერთ, ამჯერად უკვე უფრო მცირე აუდიტორიაში დავსწრებოდი მის სესიას. რამდენიმე საათის განმავლობაში ეს ადამიანი გვიხსნიდა, გვათამაშებდა და ჩვენთან ერთად მსჯელობდა თანამედროვე სასკოლო განათლების ნაკლოვანებებზე, მოდელის სპეციფიკასა და უპირატესობებზე.
მისი თქმით, ეს არის პედაგოგიური მიდგომა, სადაც ახსნისა და ინსტრუქციის ნაწილი ჯგუფური სასწავლო სივრციდან, ანუ საკლასო ოთახიდან გადადის ინდივიდუალურ სასწავლო სივრცეში, ანუ სახლში. შესაბამისად, ჯგუფური სასწავლო სივრცე ტრანსფორმირდება უფრო ინტერაქტიულ სასწავლო გარემოდ. უფრო კონკრეტულად რომ ვთქვათ, სასწავლო მასალა ბავშვებს წინასწარ მიეწოდებათ და საკლასო სივრცე გამოყენებულია ინდივიდუალური თუ უფრო პრაქტიკული და განმავითარებელი მიზნებისათვის, ვიდრე ეს არის ტრადიციულ მიდგომაში, სადაც ბავშვები პასიური მსმენელის როლში არიან.
როგორ უნდა გააკეთოს მასწავლებელმა ეს, ანუ როგორ უნდა გარდაქმნას მოსწავლე პასიური მიმღების როლიდან უფრო აქტიური მონაწილის როლში, ეს ძალიან მნიშვნელოვანი ცალკე საკითხია.
ზოგადად, ყველაზე მნიშვნელოვანი შეკითხვა, რომელსაც აღნიშნული მოდელი ცდილობს, რომ პასუხი გასცეს, არის შემდეგი:
როგორ უნდა გამოვიყენოთ საგაკვეთილო დრო ეფექტურად?
ეს შეკითხვა საუკუნეების მანძილზე დგას სასკოლო განათლებაში. სწორედ ამას ეძახიან შებრუნებული საკლასო ოთახის შემქმნელები მთავარ შეკითხვას, ანუ the question: ეს არის და ეს, რასაც მოდელი პასუხობს. ვფიქრობ, ეს საკმაოდ დასაფიქრებელია და განსაკუთრებით აქტუალურია დღევანდელ დღეს, დისტანციურ რეჟიმში სწავლებისას.
და მაინც, როგორ უნდა გამოვიყენოთ 30, 35, 40 ან 45 წუთი ისე, რომ მივიღოთ მაქსიმალური შედეგი? დღესდღეობით, მასწავლებლების უმრავლესობა ხომ დროის 50%-ს ახსნაში ატარებს, ხოლო მეორე ნახევარს – შემოწმებაში?! არადა, თუ ყველასათვის კარგად ნაცნობ ბლუმის ტაქსონომიას შევხედავთ, დავინახავთ, რომ ეს მხოლოდ პირველ საფეხურებს ფარავს – ცოდნასა და გაგებას. გამოდის, რომ შემდგომ საფეხურებზე მუშაობა – გამოყენება, ანალიზი, სინთეზი, შეფასება – მოსწავლეს დამოუკიდებლად უწევს. სწორედ აქ შემოდის შებრუნებული საკლასო ოთახის მეთოდი, რომლის მიხედვითაც ის, რაც მარტივია, რასაც მასწავლებელი ადგილზე არ სჭირდება, კეთდება სახლში; ხოლო ის, რაც რთულია და სწორედაც რომ მასწავლებელთან უშუალო კომუნიკაცია სჭირდება – კეთდება საკლასო ოთახში. ესეც მთელი შებრუნებული საკლასო ოთახის ფილოსოფია, მარტივ ენაზე.
პ.ს. მნიშვნელოვანია, რომ მოდელის მთავარი პრინციპი ტექნოლოგიების (ვიდეო-გაკვეთილების) გამოყენება არ არის (სამწუხაროდ, საქართველოში ეს შეცდომა ხშირად მოსდით). მრავალწლიანი გამოცდილება აჩვენებს, რომ მისი სწორად გამოყენებისათვის საჭიროა თანმიმდევრული პროფესიული განვითარება და პრაქტიკა.
