ფინანსური განათლების ელემენტები მათემატიკის გაკვეთილზე

,,ასჯერ გაზომე და ერთხელ გაჭერი“.

         ფულის მიმართ სწორი დამოკიდებულება მცირე ასაკიდან ყალიბდება. ბუნებრივია, აქ გადამწყვეტი როლი მშობლებს აქვთ, რომლებიც მცირეწლოვანს გამიზნულად ან უნებლიეთ აჩვენებენ, რას ნიშნავს ფინანსები. თუმცა, ფულთან ურთიერთობის (ფულს სჭირდება თვლა, ანგარიში) და მოსწავლეებში მცირე სოციალური პრობლემების დამოუკიდებლად გადაწყვეტის უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბება მასწავლებელს დაწყებით საფეხურზე მათემატიკის გაკვეთილზეც შეუძლია. სწორედ ამ მიზნით დაიგეგმა და ჩატარდა ჩემ მიერ გაკვეთილი თემაზე: ,,შეკრება-გამოკლების ერთობლივი შესრულება ფულთან მიმართებაში’’. გთავაზობთ გაკვეთილის გეგმის მოკლე აღწერას.

V კლასი.

დაწყებითი საფეხური

მიზნები/სწავლის შედეგები (ცოდნა, უნარ-ჩვევები, დამოკიდებულება)

მოსწავლემ უნდა შეძლოს:

• შეკრება-გამოკლების ოპერაციების ერთობლივი შესრულება;
• გამოთვლების ტექნიკის დახვეწა;
• მიღებული ცოდნის გამოყენება სხვა სასწავლო დისციპლინებსა და ცხოვრებისეულ სიტუაციებში;
• ფულთან ურთიერთობა – ფულის საზომ ერთეულებს შორის კავშირზე დაყრდნობით.

ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრული მოსალოდნელი შედეგები და ინდიკატორები

მათ.5. 3. მოსწავლეს შეუძლია ნატურალურ რიცხვებზე მოქმედებების შესრულება.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ:

• მოსწავლე გამოსახავს და ასახელებს ნატურალურ რიცხვებს;
• იყენებს ამ ცოდნას პრაქტიკაში. კერძოდ, ამოცანის კონტექსტის გათვალისწინებით ირჩევს და იყენებს ნატურალურ რიცხვებზე მოქმედების შესრულების ადეკვატურ ხერხს.

მათ. 5.4. მოსწავლეს შეუძლია ზომის სხვადასხვა ერთეულის ერთმანეთთან დაკავშირება და გამოყენება.

• შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე ერთმანეთთან აკავშირებს დროის, მასისა და სხვა სიდიდეების ერთეულებს.

მათ. V.6. მოსწავლეს შეუძლია ალგებრული გამოსახულების შედგენა და გამარტივება ამოცანის ამოხსნისას.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ

• მოსწავლე ადგენს რეალური ვითარების ან მისი სიტყვიერი აღწერის შესაბამის ტოლობას.

საჭირო წინარე ცოდნა და უნარ-ჩვევები

• ნატურალური რიცხვები და მათზე მოქმედებები;
• ზომის ერთეულები;
• რიცხვითი გამოსახულებები;
• შეკრების კანონები.

გაკვეთილის აღწერა

I აქტივობა: 1. ორგანიზაციული საკითხის მოგვარება – მოსწავლეთა დასწრების აღრიცხვა;

2. გაკვეთილის თემის, მიზნისა და შეფასების კრიტერიუმების გაცნობა (4 წთ).

II აქტივობა: წინარე ცოდნის გააქტიურების მიზნით, კითხვა-პასუხის რეჟიმში, მოსწავლეები ინდივიდუალურად შეასრულებენ სლაიდებზე წარმოდგენილ სხვადასხვა სახის დავალებებს. კერძოდ, წაიკითხავენ მრავალნიშნა რიცხვებს (სლაიდი 1); ზეპირად, შეკრების კანონების გამოყენებით იპოვიან ჯამის მნიშვნელობებს მოცემულ მაგალითებში (სლაიდი 2); ამოხსნიან პრაქტიკულ ამოცანას. (სლაიდი 3). ამ აქტივობით მოსწავლეებს განუვითარდებათ ზეპირი გამოთვლების, ლოგიკური აზროვნების – მოთხოვნასა და საჭიროებას შორის არჩევნის გაკეთების უნარი (6 წთ).

III აქტივობა: პროვოცირების მიზნით, მოსწავლეებს მოვასმენინებ მაკარის სიმღერას ქართული ფილმიდან ,,ქეთო და კოტე“ (სიმღერა არის ფულზე), მოსწავლეები უპასუხებენ შემდეგ კითხვებს:

„რა კავშირში იქნება წარმოდგენილი მასალა ჩვენი გაკვეთილის შემდეგ აქტივობასთან?“ მოსწავლეები გამოთქვამენ სხვადასხვა მოსაზრებას. მასწავლებელი ფულის ბანკნოტებზე გამოსახულ გამოსახულებებზე ეკითხება: – რა იციან ფულის ბანკნოტებზე გამოსახული პიროვნებების შესახებ? შეხვედრიათ თუ არა მათზე ინფორმაცია სხვა სასწავლო დისციპლინებში და რასთან მიმართებაში? (10 წუთი).

ამ აქტივობით და წარმოდგენილი რესურსების გამოყენებით, მოსწავლეები გაამახვილებენ ყურადღებას საგანთშორის კავშირებზე, შედეგად მოსწავლეებს აუმაღლდებათ მოტივაცია შემდეგი აქტივობისთვის და ხალისით შეუდგებიან მის შესრულებას (10 წთ).

IV აქტივობა:  მოსწავლეებს ვაჩვენებ შექმნილ თვალსაჩინოებას (გადასახადის ქვითრებისგან), რომელიც გაუძლიერებთ მათ ინტერესს შესასრულებელი დავალების მიმართ.

შემდეგი დავალება მიეცემათ წყვილებში სამუშაოდ: რიგებს მიეცემათ სამი განსხვავებული დავალება – სლაიდი 1-2, 3-4, 5-6 (კლასში მერხები განლაგებულია სამ რიგად).

შეფასდება შემთხვევითობის პრინციპით შერჩეული სამი წყვილი, რომლებიც პირველები შეასრულებენ (სხვადასხვა) დავალებას. მოსწავლეები გააკეთებენ შესრულებული დავალების პრეზენტაციას.

ამ აქტივობით მოსწავლეები, ამა თუ იმ ამოცანის ან ცხოვრებისეული სიტუაციის რაოდენობრივად გადაწყვეტის დროს, ეჩვევიან მიღებული მათემატიკური ცოდნის გამოყენებას; ფულთან ურთიერთობას და მცირე სოციალური პრობლემების დამოუკიდებლად გადაწყვეტა (15 წთ).

საშინაო დავალება   

 გამოთვალეთ (მშობლების დახმარებით) თანხა, რომელიც სჭირდება თქვენს ოჯახს სექტემბრიდან დეკემბრის ჩათვლით კომუნალურ გადასახადებში: ცალ-ცალკე (წყალი, ელექტროენერგია, გაზი, დასუფთავების სამსახური) და ერთად (მათი ჯამი).

დანართი 1

გამოიანგარიშეთ ზეპირად:

64 + 20 +36

505 + 42 + 495   

1099 – 51 – 99

8 ლ. 29 თ. – 7 ლ. 20 თ.

დანართი 2

თეოს სადილისთვის ყოველთვის აქვს 3 ლარი. ამ თანხით მას შეუძლია შეიძინოს ხაჭაპური ან ფუნთუშა. თეოს უყვარს ხაჭაპური, მაგრამ მას ძალიან სწყურია, წყლის ჭურჭელი კი სახლში დარჩა. ხაჭაპური 3 ლარი ღირს, ფუნთუშა -1 ლარი და 50 თეთრი, წყალი კი – 60 თეთრი. მისი რომელი გადაწყვეტილება იქნება უფრო გონივრული?

 ა. იყიდოს მხოლოდ ხაჭაპური;

 ბ. იყიდოს ფუნთუშა და წყალი.

დანართი 3

გამოთვალეთ, ცხრილში მოცემული პირველი 6 პრეპარატის ახალი ფასების ჯამი.

რამდენი ლარით იაფია ტერაფლუს საწყისი ფასი სტრეპსილსისაზე?

რას უდრის კორეგასა და ტერაფლუს ახალ ფასებს შორის სხვაობა?

მითითება: ფასდაკლების სვეტს ყურადღებას ნუ მიაქცევთ.

დანართი 4.

იპოვეთ მოცემული სახეობების საწვავის ფასების ჯამი.

რომელი საწვავია ყველაზე ძვირი? იაფი?

რას უდრის მათ ფასებს შორის სხვაობა?

დანართი 5

იპოვეთ მოცემული ბოსტნეულის სახეობების ფასების ჯამი.

რისი ტოლია ვაზის ფოთლისა და ბოლოკის ფასებს შორის სხვაობა?

ცხრილში მოცემულ თანხებს შორის რომელია ყველაზე დიდი? მცირე?

რამდენი ლარით იაფია თეთრი კარტოფილი წითელზე?