წლებია საქართველოს ეკლესიაში ხმაური არ წყდება. ყოველთვიურად ვისმენთ ბრალდებებს ეპისკოპოსებსა თუ ცალკეულ სამღვდელო პირებს შორის. მედიაც განსაკუთრებული მონდომებით აშუქებს შიდასაეკლესიო ბრძოლებს. ღვთისმსახურებს არ სურთ ეკლესიის წიაღში არსებული კრიზისის აღიარება და ხშირად საკუთარი პრობლემების გადაფარვის მიზნით მსოფლიოს სხვადასხვა რელიგიურ ლიდერს ესხმიან თავს. ცოტა ხნის წინ, სოციალურ ქსელში გადავაწყდი ვიდეოს, სადაც ორ რიგად ჩამწკრივებული წვეროსნები დაუნდობლად აკრიტიკებდნენ და ღვთის გმობაში ადანაშაულებენ მსოფლიოს პატრიარქ ბართოლომეოს, რადგან მან უკრაინის ავტოკეფალია აღიარა და რუსეთის მიერ ომით განადგურებული, დამცირებული სახელმწიფო რელიგიური მონობის უღლისგან გაათავისუფლა.
ცხადია, ეკლესიოლოგიურ და თეოლოგიურ დისკუსიებში ჩარევას არ ვაპირებ. მხოლოდ ერთი წიგნის შესახებ მინდა მოგითხროთ, რომელმაც განსაკუთრებული სიყვარული გამიღვივა პატრიარქ ბართოლომეოსის მიმართ. მიმდინარე წელს მიუნჰენში მცხოვრებმა და ლუდვიგ მაქსიმილიანის უნივერსიტეტში მოღვაწე ქართველმა თეოლოგმა, შოთა კინწურაშვილმა ქართულად თარგმა და თავისი ხარჯით გამოსცა კონსტანტინეპოლის ეკლესიის მეთაურის წიგნი „შეხვედრა საიდუმლოსთან“. პუბლიკაციაში ავტორი მხოლოდ ღვთისმეტყველების საკითხებზე არ საუბრობს. იგი დიდ ყურადღებას უთმობს ეკოლოგიისა და გარემოს დაცვის პრობლემატიკას. ლიდერი შესანიშნავად ასაბუთებს იმას, თუ რატომ უნდა ზრუნავდეს ნამდვილი ქრისტიანი სამყაროს გადარჩენაზე, შენარჩუნებაზე, რესურსების დაზოგვაზე, კლიმატის ცვლილებების შეჩერებასა და მდგარად განვითარებაზე. თავისი ეკოლოგიური პოზიციების გამო პატრიარქს ხშირად „მწვანე კარდინალად“ მოიხსენიებენ. მღვდელთმთავრის მსჯელობა კიდევ ერთხელ მიანიშნებს, რომ იგი თანამედროვე ეპოქის უნივერსალური მოაზროვნეა და მხოლოდ ერთი კონფესიის პარტიკულარული ინტერესებით არ არის შეზღუდული.
რა დებულებებს აერთიანებს „მწვანე კარდინალის“ ეკოლოგიური მრწამსი?
- პატრიარქი ბართოლომეოსი ამტკიცებს, რომ სამყარო შექმნილია მოსიყვარულე ღმერთის მიერ. შესაბამისად, მთელი სამყარო თავის თავში ინახავს ღვთის საქმის ნაკვალევსა და ანაბეჭდს. ღვთის მიერ შექმნილი სამყაროს ყველაზე შეუმჩნეველ მოვლენაშიც კი აისახება სიცოცხლის ფუნდამენტური ასპექტები და მისი სილამაზის ძვირფასი წახნაგები. სასულიერო პირი შეგვახსენებს, რომ „ბუნებაში ყველაფერს, უდიდესსაც და უმცირესსაც, თავისი მნიშვნელობა აქვს სამყაროსთვის და მსოფლიოს სიცოცხლისუნარიანობისთვის, დედამიწაზე არაფერია უსარგებლო და არაფერი იმსახურებს უგულვებელყოფას.“ შესაბამისად, სამყაროს ნგრევას, რესურსების მაქსიმალურ ათვისებას, ბუნების დაბინძურებასა და მოწამვლას რელიგიური ლიდერი ღვთის საქმის წინააღმდეგ გადადგულ ნაბიჯად განიხილავს.
- წიგნის ავტორი თანამედროვე ადამიანში, მომხმარებლური საზოგადოების ტიპურ წარმომადგენელში ხარბ ტირანს ხედავს. ხარბი ტირანი თავს სამყაროს ერთადერთ მობინადრედ მიიჩნევს და თავისი უსაზღვრო მადის დასაკმაყოფილებლად დაუნდობლად ანადგურებს ბუნებას. იგი არ ფიქრობს არც ირგვლივ მყოფ არსებებზე და არც მომავალ თაობაზე. თანამედროვე ადამიანს დაავიწყდა, რომ ის სამყაროს დაცვისა და მოვლისათვის შეიქმნა და არა მის მოსასპობად.
„მწვანე კარდინალი“ ამტკიცებს, რომ ადამიანი ევქარისტიული არსებაა. მაშასადამე, მადლიერების გრძონობა მისი გამორჩეული, ერთ-ერთი მთავარი თვისებაა. ადამიანი მადლობელი უნდა იყოს ღმერთის მრავალფეროვანი სამყაროს შექმნისათვის და მადლიერება ბუნებაზე ზრუნვით, რესურსების დაზოგვით, გააზრებული და გონივრული გამოყენებით უნდა გამოხატოს.
იგი ადამიანებს ასკეტური ცხოვრებისკენაც მოუწოდებს და აღნიშნავს: „ასკეზა არის გაძლიერებული შრომა, მიმართული ქმნილების შენარჩუნებისა და ბუნების გადარჩენისაკენ. ეს არის ბრძოლა თვითშეზღუდვით და თვითკონტროლით, რათა არ მოვწყვიტოთ ხიდან ნებისმიერი ნაყოფი, რომელიც მოგვესურვება, არამედ გამოვიჩინოთ ზომიერება და თავდაჭერილობა.“
მოაზროვნე ადამიანისთვის მისაბაძ მაგალითად მცენარეს აცხადებს, რომელიც მცირედით კმაყოფილდება, მცირედის გარდაქმნით ქმნის ახალ, სასარგებლო ნაყოფს.
- კონსტანტინეპოლელი ლიდერი კიდევ ერთ გარემოებაზე ამახვილებს ყურადღებას. იგი ეწინააღმდეგება სამყაროს უმდიდრესი ქვეყნებისა და ორგანიზაციების მიერ გაზიარებულ „ეკონომიკური ზრდის“ თეზისს. მისი აზრით, არ შეიძლება, რომ ეკონომიკური ზრდის მათემატიკურ ფორმულებს შეეწიროს დედამიწის სხვადასხვა კუთხეში მცხოვრები ადამიანების სოციალური კეთილდღეობა და სასიცოცხლო ყოფა. იგი ნებისმიერი გადაწყვეტილების მიღების დროს ეკონომიკური მაჩვენებლების გათვალისწინების გარდა, სოციალური და ეკოლოგიური ფაქტორების გააზრებასაც მოითხოვს. „მწვანე კარდინალი“ ეკონომიკურ სარგებელს, სოციალურ კეთილდღეობასა და ეკოლოგიურ მდგრადობას შორის მოძიებულ ბალანსში სამყაროს ჰარმონიული განვითარების წინაპირობას ხედვას.
ნეტავ ოდესმე დადგება ჩვენს ქვეყანაში დრო, როდესაც სასულიერო პირები და რელიგიური ლიდერები გარემოსდაცვითი პრობლემების მიმართ გულგრილნი არ იქნებიან და ხმამაღლა ეტყვიან სათქმელს იმ ადამიანებს, რომლებსაც ჩვენი ბუნებისაგან არაფრის დატოვება არ სურთ?
