წრფივი ფუნქცია და  წრფივი დამოკიდებულება ფიზიკურ სიდიდეებს შორის

საბაზო საფეხურზე მე-9 კლასში მოსწავლეები სწავლობენ მათემატიკის საკითხებს, კერძოდ –  წრფივი ფუნქცია, უნდა დაუკავშირონ ფიზიკურ სიდიდეებს და შეძლონ ახალი ცოდნის კონსტრუირება. ფიზიკის მასწავლებელი მე-9  კლასის მასალის ახსნას ხშირად მათემატიკის საკითხების შეხსენებით იწყებს. ამ შემთხვევაში სასურველია ინტეგრირებული გაკვეთილის ჩატარება. ასეთი ტიპის გაკვეთილის მიზანია, მოსწავლემ მოახდინოს ცოდნის ტრანსფერი ორ საგანს შორის.

გაკვეთილის მიზანია მოსწავლემ შეძლოს:

• წრფივი ფუნქციის ამოცნობა;
• ალგებრულად მოცემული დამოკიდებულების გამოსახვა ცხრილით და გრაფიკულად;
• მსჯელობა-დასაბუთების ხერხით ამოცანის ამოხსნა;

მოცემულ გაკვეთილზე მოსწავლეები გაიხსენებენ  წრფივ ფუნქციას, აღწერენ მსგავსებას y=kx+l და x=x₀+vt შორის, გააანალიზებენ x=x₀+vt გრაფიკებს,  გამოთქვამენ და ასაბუთებენ მოსაზრებას y=kx+l-სთვის, როდესაც k=0 ან l=0, მოახდენენ ტრანსფერს მათემატიკასა და ფიზიკას შორის და იმსჯელებენ მიღებული შედეგების შესახებ. დაასაბუთებენ, როგორ შეძლებენ მიღებული შედეგის გამოყენებას ყოველდღიურ ცხოვრებაში, რაში დაეხმარებათ მათ მიღებული ცოდნა.

ასეთი ტიპის გაკვეთილის ჩატარებისთვის რეკომენდებული ფორმაა ჯგუფური მუშაობა, სადაც მოსწავლეები შეძლებენ გუნდური მუშაობის პრინციპების გათვალისწინებასა და დაცვას. გთავაზობთ მოცემული გაკვეთილისთვის შექმნილი ბარათების ნიმუშებს.

ბარათი 1.  დააჯგუფეთ წრფივი და არაწრფივი ფუნქციები ცხრილში
1.  y=-5x                2.  y=2x-3                3. y=4-0.5x                  4. y=2/x                   5. y=x²-3                6. y= -(1/2)x+2                   7. y=15x                  8. y=x/2

ბარათი 2. y=kx+l   ფუნქციაში განსაზღვრეთ k  და l    მნიშვნელობები
1.y=2x-3      2. Y=4-0.5x             3. y=-5x                4. y=x/2                5. y= -(1/2)x+2                   6. y=15x

ბარათი 3.  ჩაწერეთ ფუნქცია გრაფიკის მიხედვით 

[მინიშნება: ჩაწერეთ y=kx+l ფუნქცია გრაფიკის მიხედვით, თუ იგი გადის წერტილებზე (0;6) და (2;0)
l=6, у=0, х=2,  ჩასვით ეს რიცხვები y=kx+l-ში, გამოთვალეთ k-ს მნიშვნელობა].

ბარათი 5. გრაფიკის მიხედვით განსაზღვრეთ სხეულის მიერ 5 წამში გავლილი მანძილი, რომელ სხეულს აქვს მეტი სიჩქარე? ერთ საკოორდინატო სისტემაში ააგეთ სიჩქარის დროზე დამოკიდებულების გრაფიკი.

ამ საკითხების განხილვის შემდეგ შეგვიძლია მოსწავლეებს შევთავაზოთ ტესტური დავალება. გთავაზოთ ასეთი ტესტური დავალების ერთ-ერთ ვარიანტს, მასწავლებელს შეუძლია თავად შექმნას მსგავსი ტესტური დავალებაც და ბარათებიც კლასის დონის გათვალისწინებითა და საკუთარი შეხედულებისამებრ.

ტესტი. წაიკითხეთ დავალება, მოიფიქრეთ და აირჩიეთ სწორი პასუხი.

ვფიქრობ, მოცემული ბარათები და ტესტური დავალების ნიმუში გამოადგებათ კოლეგებს და გაუმარტივდებათ აღნიშნული საკითხების განხილვა საგაკვეთილო პროცესში.