მედიაწიგნიერების შექმნა გასული საუკუნის 60-იან წლებს უკავშირდება. მიუხედავად არც თუ მცირე ისტორიისა, მისი განვითარება მსოფლიოში ჯერ კიდევ მიმდინარეობს და არაერთი ქვეყნისთვის სრულიად ახალი ხილია. პირველი ნაბიჯები ევროპასა და ამერიკაში პარალელურად გადაიდგა. პროცესი მარტივი არ იყო, რადგან უპირველესად, მასწავლებლებისთვის ინფორმაციისა და სწავლების ტექნიკის მეთოდების გადაცემა იყო საჭირო. დიდი ბრიტანეთი კი კიდევ უფრო სერიოზულად მოეკიდა საკითხს – მაგალითად, 2003 წელს იქ მთავრობამ შეიმუშავა საკომუნიკაციო აქტი, რომლითაც ბრიტანეთის სკოლებში მედიაწიგნიერების სასწავლო საგნად დამკვიდრებას განიზრახავდა. ხოლო ამერიკის შეერთებულ შტატებში პროექტში თავიდანვე 100,000-მდე სკოლა ჩაერთო.
მედიაწიგნიერების ეროვნული ასოციაცია ამჟამად შეიარაღებულია არაერთი გრანტითა და დაფინანსებით. ის ერთ-ერთი ძლიერი ორგანიზაციაა აშშ-ში, რომელიც აბსოლუტურად ყველა შტატის სკოლაში ახორციელებს საქმიანობას.
შეიძლება ითქვას, რომ ამ მდგომარეობის მისაღწევად, მედიაწიგნიერების ისე განსავითარებლად, როგორიც ის დღესაა, დიდი როლი ითამაშეს როგორც გადაწყვეტილების მიმღებებმა მთავრობაში, ასევე, მასწავლებლებმა. მათ შეძლეს დაერწმუნებინათ მშობლები, რომ სკოლაში სწავლა მხოლოდ გამოცდებში მაღალი ქულის მიღება არ არის და საკლასო ოთახში მოსწავლეებმა უფრო სერიოზული და მნიშვნელოვანი გამოწვევებიც უნდა მიიღონ.
რა მთავარი გამოწვევა ჰქონდა/აქვს მედიაწიგნიერებას სკოლებში?
მთავარი პრობლემა გახლდათ მოსწავლეების უუნარობა, გაერჩიათ ნამდვილი და ცრუ ინფორმაციების ვეებერთელა ტალღა, რომელსაც ისინი ყოველდღიურად ინტერნეტში აწყდებოდნენ. ეფიქრათ, ემსჯელათ და ეაზროვნათ კრიტიკულად ნებისმიერი ინფორმაციის მიღების დროს, რათა არ გახვეულიყვნენ მოსალოდნელ მახეში, ან თავად არ გამხდარიყვნენ არასწორი ინფორმაციის გამავრცელებლები. ერთმანეთისგან გაერჩიათ ახალი ამბავი და რეკლამა, რეკლამის შემცველი ინფორმაცია.
სემ ვაინბურგი, მედიაწიგნიერების მასწავლებელი დიდი ბრიტანეთიდან მოსწავლეებს ამ საგანს 2016 წლიდან ასწავლის. ის ამბობს, რომ ამჟამადაც კი, სანამ მოსწავლეები მედიაწიგნიერების საფუძვლებს შეისწავლიან, დაახლოებით 82% ერთმანეთისგან ვერ არჩევს ახალ ამბავსა და სარეკლამო სტატიას. ასევე, არ იცის, რა განსხვავებაა მათ შორის.
როგორ მუშაობს მედიაწიგნიერება?
არც თუ ისე მარტივი კითხვაა. მედიაწიგნიერება მრავალგანზომილებიანი საგანია – ბეჭდური, tv, ციფრული, მობილური საგანი. მისი მიზანია, გაზარდოს განათლების დონე და გავლენა მოახდინოს მოსწავლეების კრიტიკულ აზროვნებაზე. რამდენიმე კვლევა ამ საგნის მნიშვნელობასა და ზეგავლენაზე უკვე ჩატარდა, რომლებიც ცხადყოფს, რომ ამ საგანმა გაზარდა განათლება, შეცვალა რწმენები/ცრურწმენები და მოსწავლეებს ინფორმაციის გადამოწმების ტექნიკა და ჩვევები გაუზიარა.
რა ბედი ელის მედიაწიგნიერებას?
მსოფლიოს დანარჩენ ქვეყნებში დღემდე აქტიურად საუბრობენ მედიაწიგნიერების საჭიროებაზე, სამოქმედო გეგმის შემუშავებასა და საკლასო ოთახებში შეტანაზე. სემ ვაინბურგის აზრით, ამ საგნის მიერ მსოფლიოს დასაპყრობად ცოტა დროა დარჩენილი და ძალიან მალე გადაწყვეტილებების მიმღებები იძულებული გახდებიან უკვე გამოცდილ ქვეყნებს მედიაწიგნიერების სილაბუსის გაზიარება სთხოვონ.
