„და და-ვე-ჰბადა უფალმან ღმერთმან ყოველი მჴეცი ველისაჲ ყოველი მფრინველი ცისაჲ და მოიყვანნა იგინი ადამისა ხილვად და ყოველთა მშჳნვიერთა ცხოველთა, რომელიცა უწოდა ადამ, იგი არს სახელი მათი, რაჲძი უწოდოს მათ. და ყოველი, რომელი უწოდა მათ ადამ სახელები ყოველთა საცხოვართა და ყოველთა მფრინველთა ცისათა და ყოველთა მჴეცთა ქვეყანისათა, ხოლო ადამისი არა ეპოვა შემწე მსგავსი მისი“ (დაბადება, 2, 19-20).
ძველი აღთქმა გვაუწყებს, რომ ადამმა, ღმერთის დავალებით, ყველაფერს თავისი სახელი უწოდა. მაინც, რა უწოდა ადამმა თითოეულს? რა ენაზე? რომელი ენის ბუნება გაითვალისწინა? პასუხი ამ კითხვაზე, რა თქმა უნდა, არ გვაქვს.
სიტყვებსა და მათ მნიშვნელობებს ენის ბუნება განსაზღვრავს, ენის ბუნებას კი, თავის მხრივ, რაოდენ სტერეოტიპულადაც არ უნდა ჟღერდეს, ადამიანი და ეროვნება განაპირობებს. იმის მიხედვით, როგორია ბუნება ადამიანისა, ენა იცვლის დამოკიდებულებას სათქმელის მიმართ, ენა გამოხატავს თავისებურ ფილოსოფიას, თავისებურ ფსიქოტიპს. რასაკვირველია, არ ვგულისხმობ ფონეტიკურ ჟღერადობას სიტყვებში (თუმცა, ესეც საინტერესო და თავისთავადია), არამედ ვგულისხმობ სათქმელის მიმართ მთქმელის დამოკიდებულებას. მაგალითად, გავიხსენოთ ქართულ ლექსიკაში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სიტყვა „მადლობა“ – ის მადლს, მადლის ქმნას უკავშირდება და თითქოს, შენით კმაყოფილი ადამიანი გლოცავს ამ სიტყვით, შენ მიერ გაღებულს უკან ლოცვის, მადლის სახით გიბრუნებს. ამ მხრივ ქართული მნიშვნელოვნად განსხვავდება სხვა ენებისგან. როგორ ჟღერს ეს სიტყვა სხვა ენებში? რუსული გავიხსენოთ: спасибо, სიტყვა ხსნასთან ასოცირდება. სხვა ენებსაც რომ გადავხედოთ, ყველგან სპეციფიკური იქნება.
მისასალმებელი ლექსიკაც განსხვავებულია, თავისთავად. „გამარჯობა!“ – უკვე გამარჯვების სურვილს აღვიძებს, გამარჯვებაზე გვესაუბრება. ვიღაცისთვის პრიორიტეტული ჯანმრთელობაა (здравствуйте სწორედ ჯანმრთელობიდან მოდის), სხვისთვის – დიდება (ave), პატივი, ან, უბრალოდ, გამომაფხიზლებელი შეძახილი (hallo)…
აღარაფერს ვამბობ იმაზე, რომ არის სიტყვები, რომლებიც მხოლოდ ჩვენ, ქართულად მოლაპარაკეებს გვესმის ზუსტად, ყბადაღებული „შემომეჭამასი“ არ იყოს… რომელი ენა შეძლებს, ზუსტად გადმოსცეს ეს მნიშვნელობა ერთი სიტყვით?
ან თუნდაც სიტყვა „ზეგ“ – ყველგან ასე იქნება: დღე ხვალის შემდეგ. ქართული ამ მხრივ გამონაკლისია.
სიტყვების გარდა, ხშირად ენაში ფორმებიც არის გამორჩეული. ასეთი ჩვენთვის მოთხრობითი ბრუნვის ფორმაა, რომელიც არც ერთ ენას არ აქვს მსოფლიოში, ქართველური ენებისა და ბასკურის გარდა…
განსაკუთრებული ემოციური მნიშვნელობის მატარებელია სიტყვები: „გენაცვალე“, „შენი ჭირიმე“, „შენ შემოგევლე“… ამ ფრაზებით და მათი ემოციური გამოხატულებით ალბათ უნიკალურია ქართული. ეს უნიკალურობა, რასაკვირველია, მხოლოდ ჩვენს ენას არ აქვს. ყველა განსხვავდება ერთმანეთისგან და სწორედ იმის თქმა მინდა, რომ ესაა უნიკოდი, რომელიც ყოველ ენას განსაკუთრებულს ხდის, რომელიც ყველა ენას თავის ადგილს მიუჩენს სხვა ენათა შორის, თორემ ჩვენ სულაც არ ვიცით, რომელ ენაზე დაარქვა პირველყოფილმა ადამიანმა ყველაფერს თავისი სახელი, ან, ზოსიმეს თქმისა არ იყოს, რომელ ენაზე ამხელს კაცობრიობას ღმერთი განკითხვის დღეს.
