ისტორიის როგორც სამეცნიერო დისციპლინის შესწავლისას ისტორიკოსის ყურადღების ცენტრში მთლიანად განვითარების პროცესი ექცევა, მაგრამ ისტორიული სიტუაციის გაგებისა და გადმოცემის პრინციპი შეიძლება სულ რამდენიმე იყოს, ამიტომ დიდი მნიშვნელობა ენიჭება იმ მეთოდებს, გზებსა და საშუალებებს, რომლებსაც იყენებენ ისტორიკოსები – მკვლევარი-ისტორიკოსები სამეცნიერო მუშაობისას და ისტორიის მასწავლებლები გაკვეთილის მსვლელობისას. მაგრამ ვინაიდან ისტორიის სახელმძღვანელოები მკაცრად ადაპტირებული ისტორიული ტექსტებია და ხშირად ერთგვარი სიმშრალეც ახასიათებს, გასაგებია, რამდენად მნიშვნელოვანია ისტორიის მასწავლებლებისთვის არა მარტო პედაგოგიური უნარების, არამედ ისტორიული სიტუაცის გაგებისა და გადმოცემის პრინციპების ცოდნა, რათა მასალის ახსნის დროს არ დაირღვეს ისტორიული პროცესებისთვის დამახასიათებელი განვითარების ერთიანი ჯაჭვი.