ნამდვილი ამბავი
აკისერუ უსერეთ,
ცა გიორე ონგარ დღას,
ქარ იგანს დო ფურცელეფს
ევრე-ავრე ოფართხანს…*
მურთაზ ჩახავა (მეუფე იონა)
მესამე დღემაც ასე ჩაიარა. დიდები თამაშობდნენ – იწყებდნენ და ბოლო არ უჩანდა. მზე რომ გადაიხრებოდა, იმ დროისთვის იკრიბებოდნენ სტადიონზე და დაღამებამდე არ იშლებოდნენ, არ ბეზრდებოდათ წინ და უკან სირბილი, ბურთაობა, კარგებისა და კეთილების შემოძახილი.
იმათ ლოდინს რომ საშველი არ დაადგა, ნაწყენმა და გაბრაზებულმა თოკომ თქვა:
– შანსი არაა, არ გვათამაშებენ ეგენი!
– დილით რომ გამოვიდეთ? – მოაფიქრდა ლევიკოს, მერე დაეჭვდა ცოტათი, – მარა დილით ცხელა, საქონელი ვერ ჩერდება სტადიონზე საბალახოდ, გიჟები ხო არა ვართ?.. ესენი რომ მორჩებიან, პროჟეკტორები ავანთოთ და ღამეც შეიძლება!
– არ გამოვა!
– რატო, ღამე კასანდრა და ხუანიტო იწყება და ვერ გამოტოვებ, ხო?..
– შენ აგერ ცხოვრობ, მე კიდე კილომეტრი უნდა ვიარო სტადიონამდე. ამოდი, ითამაშე, ჩადი… ყურუმ სიბნელეში რა მატარებს!
– სიბნელის გეშინია, ბიჭო? – დაიღრიჯა ლევიკო, სასაცილოდ მოპრუწა ტუჩები, – მოჩვენებები, თეთრი ხალათი რომ აცვიათ და მკვდრის სულები, ძაფს რომ გამოყვნენ საავადმყოფოდან სახლამდი… – წამით სახეზე მოისვა ხელი, თვალები მოისრისა, – ტყუილია ეგ ყველაფერი და ბევრი არ უნდა იკითხო, თორე გამოგასულელებს წიგნები!
თოკო დაიბნა, ხმა ვერ ამოიღო. ყოველთვის უჭირდა ასეთ ტიპებთან გამკლავება, მათი ენა არ ესმოდა, უფრო სწორად, მათნაირად ვერ იძახდა სიტყვებს, ისეთივე დამაჯერებლობით, და თვითონაც ეხამუშებოდა მერე, უთქმელი ბგერა ყელში გაეჩხირებოდა ხოლმე. ერჩივნა, საერთოდ არ ეთქვა და ჩუმად გამდგარიყო გვერდზე, მაგრამ დაჩაგვრისაც ეშინოდა; შეპასუხებასაც უფრთხოდა, ბუნებით ხათრიანი იყო, ამიტომ თვითონაც თანხმდებოდა, რასაც სხვები მოიწონებდნენ.
– სიბნელის ეშინია ბიჭს, – თქვა ლევიკომ და თავისივე ნათქვამში დასარწმუნებლად თოკოს თვალებზე ხელი ააფარა, – ახლა რას ხედავ?
– არაფერს.
– ხოდა, არაფრის როგორ გეშინია?
ცალყბად გაიცინეს ბიჭებმა, იქვე, ღობესთან რომ ატუზულიყვნენ და სიგარეტს აფუილებდნენ ჩუმჩუმად.
– მე ვიცი, მაგას რისიც ეშინია! – თქვა ერთმა, ჩამქრალი ნამწვი ბალახზე ჩაჭყლიტა და შუათითით მოისროლა განზე.
– მაგას მეც მივხვდი, – იხტიბარი არ გაიტეხა ლევიკომ, – სასაფლაოზე რომ უნდა გაიაროს… მკვდრების ეშინია!
– არა. მკვდრების არა.
– აბა ვისი?
– მკვლელის.
– მერე მკვლელს სად ხედავ, ქლიავო?! – გაბრაზდა ლევიკო, თავზე წამოადგა ჩაცუცქულ ძმაკაცს, მხარზე ხელი ჩაავლო და წამოაყენა.
– მკვლელს ვერა, მაგრამ მკვლელის სახლს ვხედავ!
– მაგ სახლს დღეში ასი კაცი ჩაუვლის, დამწვარია, დანახშირებული, დაშლილი და ჩამონგრეული, ვინ უნდა შეაშინოს, თუ ძმა ხარ?
– შენ ვერ გაიგებ!
– რას ვერ გავიგებ, კუკა? ის როჟა პაბეგშია, ეშმაკმა იცის სად, სახლი დაუწვეს, აგურ-აგურ დაუნგრიეს…
– ღამე გინახავს ეგ სახლი?
– როგორ, ღამე?
– ჰო, ღამე… ღამე ჩაგივლია იმ სახლთან?
– არა.
– მკვლელები ღამე ბრუნდებიან, ძმაო, თავიანთ სახლს რომ დახედონ, მოათვალიერონ, უბანში გაიარონ უცხოსავით. მეზობლების ეზო-კარში შეიჭვრიტონ, ეგებ, ვინ იცის, რომელიმემ იმ სახლიდან წაღებული აგურით კედელი ამოიშენა, ვიღაცამ კი ჩუქურთმიანი ჭიშკარი წაათრია და ლაფაროში უდევს სიგრძეზე გაწვენილი და ვინ იცის, რისთვის.
– ზღაპრებს ყვები.
– ხოდა, ზღაპრების რომ სჯერა, მაგ სახლისაც იმიტო ეშინია თოკოს!
– მართლა გეშინია? – მიუბრუნდა დაბნეულ თოკოს ლევიკო, მხარზე ხელი გადახვია და გვერდზე გაიყვანა, – იცი, რა ვქნათ?..
***
ჩრდილქვეშ, ეზოს გადაღმა შეკრებილან. მუხის ლარივით სწორი და ლამაზად გათლილი ძელები მოუტანიათ. იქვე – ხერხი, ცული, ჩაქუჩი და ლურსმნებით სავსე ყუთი აწყვია.
– არღვლიანი იყოს აქ, – ამბობს ლევიკო, – ხელებს დაგვამტვრევდა ყველას!
– აქ ყოფნა რომ ნდომოდა, ხალხს არ ჩახოცავდა თავის ეზოში!
– ისე მაგარი მოვლილი ჰქონდა აქაურობა, გაკრიალებული. მახსოვს, ბებიაჩემთან ერთად ვიყავი, უკანა მხრიდან ჩავუარეთ ეზოს. ამ ხის ქვეშ იჯდა, ნაჯახი ეჭირა და ბარჯგებს თლიდა. სალამიო, – გამოგვძახა, გამჭოლი და დაჟინებული მზერა გამოგვაყოლა, – ეგ თქვენი საქირსო ღორი რომ გყავთ, დაამწყვდიეთ ან უღელი დაადგით მაგ საცოდავს, თორე ცუდ დღეს მოიწევსო. ბებიაჩემი გაფითრდა, ხმა არ გაუცია.
– მკისრებელი იყო. ბებუთი დაჰქონდა თურმე უშველებელი, ყელზე თოკით ჩამოკიდული, არ უჩანდა, მარა დააძრობდა, სადაც საჭირო იყო. ის კაცებიც მაგ ბებუთით მოუკლავს. ჯერ ერთი, მერე მეორე, მესამესაც გადაუწვდინა თურმე, მაგრამ გაექცა.
თოკოს თუნუქის ქილა მოაქვს, კირით სავსე. იღლიისქვეშ საღებავი ფუნჯი ამოუჩრია. `კარებს რომ დააყენებთ, უნდა დავხაზო სტადიონი~ – ამბობს და იღიმება, – `გაზომილი მაქვს თავიდან ბოლომდე. იქ უნდა იყოს მარჯვენა აუტის ხაზი, აქეთკენ, ღობიდან ერთ მეტრში მარცხენა. ცენტრიც ვიანგარიშე, სადაც მოუწევს. ნაღდი სტადიონი გვექნება~.
…გახსნის მატჩზე მთელი უბანი დაპატიჟეს: ბავშვები, მოცლილი მოხუცები და კოხტად გამოპრანჭული გოგოები. მინდორი მართლაც მშვენიერი გამოდგა. ბურთი დააგორეს, თამაშით გული იჯერეს და არც უფროსებისთვის დასჭირვებიათ შეხვეწნა, – თქვენ რომ მორჩებით, ჩვენც გვათამაშეთო.
***
– ილო, რავა ხარ?
– კარგად. შენ როგორ ხარ, ლევიკო?
– ნიჩივო. სად დაიკარგე? გუშინწინ ახალი სტადიონი გავხსენით, დიდი ამბები იყო, მეგონა მოხვიდოდი.
– ვა, რა მაგარია! სად?
– აი მანდ, არღვლიანის ეზოში.
– იქ რა მინდა! – ძუნწად თქვა ილომ, ქვის სკამს დახედა, ზედ დაყრილ სიგარეტის ნაწვს სული შეუბერა და ჩამოჯდა.
– იცი, ძველი ფუტბალისტები იყვნენ, ბაბუაჩემის თაობა, კაი გოგოებიც, ერთიც შენი მოწონებული. მოკლედ, სხვა დროს ფიქრში გქონდეს…
***
– ლევიკო, ვიღაც არის ჭიშკართან, შენი ნახვა უნდა, – ამბობს ბებია და დივანზე გაწოლილი ბიჭი გაიზმორება:
– ვინ უნდა იყოს?
სპორტულებს ჩაიცვამს, ბოტასებში გაყოფს ფეხს.
– ვა, ილო, შენ ხარ?
– ჰო. გვიან გაწუხებ. ცოტა ხნით გცალია?
მიდიან, ლევიკო მიჰყვება. აღმართს ჩაივლიან, ლევიკოს უკვირს, რომ სიბნელეში ფეხი არ ერევა. კენჭი და ღორღი ჩხრიალებს, სადღაც შორიდან ჭრიჭინის გაბმული ხმა მოისმის, ქარიც წამოუბერავს. მიდიან, ლევიკო მიჰყვება. უცებ გაჩერდებიან. ფეხქვეშ შეგრძნება – თითქოს დამწვარი საბურავი და სველი ქვიშა.
– სად ვართ? – უკვირს ლევიკოს, შიში გაკრავს გულში, – `რას მოვყვებოდი!~
ილო შემობრუნდება. დგას დოინჯშემოყრილი სიბნელეში.
– სად ვართ? – იმეორებს ლევიკო.
– აი იქ, მარჯვნივ, დამწვარი მანქანა დგას. ეს დრო იყო, ბნელოდა, როცა იმ მანქანასთან ნახეს მამაჩემი, გულში დაჭრილი და თბილი ჯერ კიდევ, ჩამქრალი თვალებით. გულაღმა იწვა, ხელები გადმოეყარა და მუხლში მოკეცილი ცალი ფეხი მანქანის კართან გაქვავებოდა.
– სად ვართ? – ცახცახებს ლევიკო.
– სტადიონზე.
* `ჩამოღამდა დაღამების გარეშე,
ცადაქმნილი მტირალა დღე ადგას,
ქარ–ბორიო დაუბერავს ფოთლებს და
აქეთ–იქით მიმობნეულს ფანტავს…
კონსტანტინე ზ. გამსახურდიას თარგმანი
