ერთი ეგეთი დღე იყო, თეატრალური უნივერსიტეტის მეორე კორპუსში ვისხედით, მე სადიპლომო კინოსცენარს ვაშანშალებდი და ვცდილობდი, ჩემი პედაგოგისთვის, – ძალიან მაგარი მწერალი რომაა და კოტე ჯანდიერი რომ ჰქვია, აი, იმისთვის, – ჩემი პერსონაჟი რაც შეიძლება დამაჯერებლად აღმეწერა. ჰოდა, სხვა ავლადიდებასთან ერთად ერთი ისიცა ვთქვი, ეს ჩემი პროტაგონისტი დიდად წარმატებული ქალია-მეთქი. აქედან იწყება ამ ბლოგის ამბავიც და ჩემი და წარმატების ურთიერთობაც. კოტემ გამაჩერა და მომთხოვა ამეხსნა, რას ნიშნავს წარმატება. მეც დავიწყე და გავიჭედე… უფრო კი იმაზე ჩავიხლართე, რარიგ განსხვავებული ცნებაა „წარმატება” თითოეული ადამიანისთვის და ბოლოს იმ დასკვნამდე მივედი, რომ ეს ჩვენი წარმატება საერთოდაც არ არსებობს. აფერუმო, ამ დასკვნაზე კოტემ და მერე გულწრფელად გამიზიარა, მაგ სიტყვაზე მეტად არაფერი მეზიზღებაო. ჰოდა, აი, ახლა ამ წარმატებაზე, მისდამი მონურ დამოკიდებულებასა თუ ზიზღზე მინდა გელაპარაკოთ.
ჩვენ ისეთ სამყაროში ვცხოვრობთ, სადაც ბავშვებს აღუს თქმისთანავე აჩვევენ, რომ გარშემო კონკურენციაა, მათ უნდა იბრძოლონ და წარმატებას მიაღწიონ. მოსწავლეებთან ჩემი ურთიერთობისას მიღებული გამოცდილებაც იმავეს ადასტურებს, დიდი თუ პატარა ერთხმად გაიძახის, ჩვენი მიზანი წარმატებაა, თუმცა ვიცით, რომ გარშემო კონკურენციაა და უკეთესები უნდა ვიყოთო, მოკლედ, ბაზარმა დაგვარეგულიროსო. ბავშვები ასე იზრდებიან, წარმატებისთვის მებრძოლებად, წარმატების გამო ბევრი სხვა რამის დამთმობებად, წარმატების იდეალის მაღიარებლებად… მაგრამ რა არის წარმატება, ალბათ, ვერც ერთი მათგანი ზუსტად ვერ გეტყვით. ზოგისთვის ესაა ბევრი ფული, ზოგისთვის – წინსვლა პროფესიაში, ზოგისთვის – საყვარელი გოგოსგან შესაბამისი პასუხის მიღება, ზოგისთვის – ჯანმრთელობა… ყველა თავისებურად უყურებს ამ საკითხს და ამაში არაფერია სამწუხარო და სავალალო, საქმე უფრო სხვა რამაა, ის სხვა რამ, საკუთარ თავს საზოგადოებას რომ უწოდებს და გამუდმებით სურს, სიტუაცია აკონტროლოს. აი, ეს კეთილისმყოფელი საზოგადოება ადამიანებს წარმატებულებად და წარუმატებლებად აჯგუფებს და შესაბამისადაც ექცევა. სატელევიზიო თოქშოუები თუ საინფორმაციო გადაცემები გამუდმებით გვიხატავენ წარმატებული ადამიანის ხატს და მერე ისევ იმ ადამიანებს იწვევენ, ვინც ამ ხატის პირობებს აკმაყოფილებს. მაგალითად, წარმატებულია ადამიანი, თუ მას საზოგადოება კარგად იცნობს და სახეზეც ცნობს, მაგრამ რატომღაც იმავე მანდატით ვერ სარგებლობს სხვა ადამიანი, რომელიც სავსებით ბედნიერია, თუნდაც ჩრდილში ყოფნით. ადამიანი, რომელსაც სტაბილური, სასიამოვნო სამსახური და მტკიცე ოჯახი აქვს, სულაც არაა კარგი ყალიბი წარმატებული ადამიანის ნიღბის ჩამოსასხმელად, იმ ადამიანისგან განსხვავებით, რომელსაც არეულ-აწეწილი ცხოვრება ვერ დაულაგებია და ხან რა სკანდალში ეხვევა და ხან რა მარაზმი ემართება… გვინდა თუ არა, ბავშვებიც ეჩვევიან ამ ხატს და ცდილობენ, რაც შეიძლება წარმატებულები იყვნენ, ხშირად კი წარმატებისკენ ამ გაუაზრებელ სწრაფვას საკუთარ ბედნიერებასაც სწირავენ. უარს ამბობენ პირად ურთიერთობებზე, ჰობიზე, რეალურ, შინაგან მისწრაფებებზე, საკუთარი თავისა თუ საკუთარი სამყაროს ძიებაზე და ამის ნაცვლად დღესა და ღამეს ასწორებენ, ოღონდაც ერთი ნაბიჯით წინ წაიწიონ წარმატების გზაზე, რომელიც მკაცრად შემოსაზღვრული კალაპოტით გამოირჩევა.
კიდევ ერთი ინსტიტუცია, რომელიც ბავშვის წარმატებისკენ სწრაფვას განაპირობებს, რა თქმა უნდა, ოჯახია, მშობლები. ისინი ხშირად დაბადებამდეც კი საზღვრავენ შვილის მომავალს და მერე გამალებით შტამპავენ ბავშვს, უვიწროებენ თვალსაწიერს და აფიქრებენ მხოლოდ ერთ კონკრეტულ მიმართულებაზე, რომელსაც, მათი წარმოდგენით, ბავშვი წარმატებისკენ მიჰყავს. ასე ჩნდებიან ჩვენ გარშემო 8-9 წლის პატარები, რომლებსაც უკვე გადაწყვეტილი აქვთ ბიზნესის ადმინისტრირება, არქიტექტორობა, პიარმენეჯერობა და ა.შ. სინამდვილეში ეს მათი მშობლების ოცნებებია, რომლებმაც პირდაპირ თუ ირიბად ჩააწვეთეს შვილებს, რომ თუ კეთილდღეობა სურთ, იმ ბიძიებივით და დეიდებივით კარგი მანქანები, გემრიელი საჭმელი და ბევრი საინტერესო გასართობი, მაშინ მაღალანაზღაურებად პროფესიებს უნდა დაეუფლონ, რათა იმუშაონ ბანკებში, ოფისებში, კანტორებში.
ხშირად გამიგონია ჩემი ოჯახის ახლობლებისა თუ შორეულ-უშორო ნათესავების ბაგეთაგან დედაჩემის მიმართ გამოთქმული გულისტკივილი: „ეჰ, მაინც მსახიობობა მოინდომა, არა?”, „არადა, რა კარგი დიპლომატი გახდებოდა”, „ბიზნესი ესწავლა აზირ”, „ბანკებში ისეთი ხელფასები აქვთ, წასულიყო მაგ მხარეს”, – და ა.შ. საბოლოოდ დიდი ბრძოლის გადატანა გვიხდება მეც და იმ ბავშვებსაც, ვინც სასწორის ერთ პინაზე წარმატების მშობლებისეულ მოდელს დებს, მეორეზე კი საკუთარ ოცნებას და ვისი ოცნებებით დატვირთული პინაც მკვეთრად ექვემდებარება გრავიტაციას. ეს ბრძოლა მრავალმხრივია და ხშირად მარცხით სრულდება. ასე შემომეცალნენ ბავშვობის მეგობრები, რომლებთან ერთადაც ვოცნებობდი ხელოვნებაზე. ზოგი იურისტი გახდა, ზოგი – ბანკირი… არ მინდა იფიქროთ, თითქოს რომელიმე პროფესიას ვაკნინებდე; არა, რა თქმა უნდა. ჩემ გარშემო ისეთი ადამიანებიც არიან, რომლებსაც თხემით ტერფამდე უყვართ საკუთარი პროფესია, რიცხვებზე შეყვარებული ფინანსისტები, რომლებიც დიდ სიამოვნებას იღებენ გამოთვლებისგან, სასამართლო დავებზე გულის ბაგაბუგით მიმავალი იურისტები, რომლებსაც იმ დარბაზში ჯდომაც კი ერთ რამედ უღირთ და ა.შ. მაგრამ დამეთანხმეთ, რომ ასეთი არცთუ ბევრია. პროფესიას უმეტესად რაღაც საერთო დინების მიხედვით, რაღაც გაუგებარი კარნახით ირჩევენ ხოლმე. ეს უცნაური ხმაა, რომელიც თითქოს კონკრეტულად არავის ეკუთვნის, მაგრამ მაინც გაისმის ჩვენ შორის, გუგუნებს, ნიავს დაჰყვება, მოვარდება მოულოდნელად, როცა ფიზიკოსობაზე ოცნებობ და ყურში ჩაგწივის: „სიღარიბეში გინდა მოკვდე?! ბანკში წადი, ბააანკშიიი! ბანკი კარგიაა! ფუული, ბეეევრი ფული!” და ბევრი ფიზიკოსი მიდის ბანკში. იქ კი მათი უმაღლესი მიღწევა უმეტესად უფროსი საკრედიტო ოფიცრის ჩინია. ეს ხომ ლოგიკურია – მათ არ უყვართ ბანკი, ისინი ცდილობენ, იყონ წარმატებულები იქ, სადაც ყოფნა არ უყვართ, ეს კი გადაუჭრელი ნონსენსია.
