გუშინ თბილისში მოთოვა.
გუშინ მივხვდი, რომ ზღვის გადაღმა მცხოვრებ, თავისუფლების მოყვარე ხალხს, ჩაფხუტიანი სპეცრაზმელებისა და პრეზიდენტის გარდა, სხვა რაღაცებიც აბრკოლებთ.
გუშინ თბილისში მოთოვა.
გზები გაიჭედა, წყლის მილები დასკდა, ხალხი გაავზნევდა და აწუწუნდა, ტაქსი გაძვირდა, გაზის ქურებს მეტი ცეცხლი მოედო, ზოგრმა ბებიების მოქსოვილი ნაქსოვი წიდები მორგო. თბილისელებმა კარადებში ღრმად შენახული, ნაფტალინისსუნიანი სვიტრები გამოიღეს.
გუშინ თბილისში მოთოვა.
არადა, რა ჯობია თოვლს. გვიან ღამით მეგობართან ერთად ვარაზის ხევს რომ ჩამოუყვები, თან ბორძიკობ, აქაოდა ფეხი არსად დამიცდესო. მაღლა აიხედავ და თეთრი ვარსკვლავები სახეზე გერეჯგვება. ცინგლი მოგდის – ჯიბეში მოთავსებულ ცხვირსახოცს კი მისწვდი, მაგრამ ამოღება გეზარება. ჰაერს ისრუტავ და ყინვა სასუნთქებს გიწვავს. ზამთარია, ყინავს.
გუშინ თბილისში მოთოვა.
ეს თოვლი სულაც არ იყო ისეთი, ჩემს ბავშვობაში რომ ჩამობარდნიდა ხოლმე ვაზისუბნის ნაძვებზე. მაშინ წარმოდგენა არ მქონდა რა ხდებოდა ქალაქის ცენტრში, რამდენი მანქანა შემოეხვეოდა ერთმანეთს, რამდენი გინება გამოიჭედებოდა მძღოლების პირიდან. არც ზღვის გადაღმა მცხოვრები თავუსუფლების მოყვარე ადამიანების ბედი მანაღვლებდა.
გუშინ თბილისში მოთოვა.
ახლაღა ვხვდები, ბავშვობაში პირველი თოვლის წამოსვლა არასოდეს მინახავს. ძილის წინ, ფანჯარასთან მდგომი, წარბშეკრულ, მკაცრ გარემოს ვტოვებდი და დილით მთლად გაჭაღარავებული მხვდებოდა. „თოვლი მოვიდა” – ასე მესალმებოდა ბებია, ჯერ კიდევ ცალთვალგახელილსა და გაუზმორავს. ჯერაც რომ ტკბილ სიზმარზე ხარ მოჭიდებული და სააქაოში გადმოსვლა არ გინდა – აი, ასეთ ბედში მყოფს. უდავოდ, ეს ყველაზე კარგი დილამშვიდობისა იყო. ეს დილა სკოლაში წასვლად ღირდა.
ისე ხდება, რომ ბავშვები თოვლში სიარულისას მეტს ფიქრობენ, სუფთაზე ბაჯბაჯი ურჩივნიათ და მეტ სიამოვნებასაც იღებენ. სადარბაზოდან რომ გადიან, ფეხშეუხებელ თოვლს აბიჯებენ და სკოლამდე თავიანთი ბილიკი გაჰყავთ. ზრდასრულები კი იოლ გზებს ეძებენ, სხვის ნაფეხურებს მიუყვებიან – ასე რომ უფერო უსაფრთხო და მარტივია, ალბათ იმიტომ. ასეთ გზას ნაკლები თავისტკივილი მოაქვს. საოცარია, ბავშვები თოვლში სიარულისას აკეთებენ იმას, რაც ადამიანმა მთელი ცხოვრების განმავლობაში უნდა აკეთოს – საკუთარ ნაკვალევებს ტოვებენ. არასწორხაზოვანს, ნაბარბაცებს, მიხვეულ-მოხვეულს, მაგრამ მაინც საკუთარს. ამ ჩვევას, წლების შემდეგ უმეტესობა ღალატობს, გამონაკლისები კი თავიანთ ჩვენებაზე რჩებიან და როგორც წესი, ასეთი ხალხი იოლად იცნობა.
გახსოვთ, პირველი თოვლის დროს, დიდი დასვენების გვირგვინი რა არის? – ფანჯრის რაფაზე ჩამოფერფლილი თოვლისგან გუნდის შეკოწიწება და იმ გოგოსთვის სროლა, ვინც ყველაზე მეტად მოგწონს. ხო უაზრობაა? უაზრობაა, მაგრამ ეგრეა. იმ წმინდა და უაზრო ტრადიციაზე აღარაფერს ვამბობ, გაკვეთილების შემდეგ 5 კილო თოვლით რომ უნდა გაუმასპინძლდე შენს რჩეულს. მე ასეთი სახის ეროტიკა არ მიზიდავდა. ალბათ იმიტომ, რომ ქალის წითლად აღაჟღაჟებული ლოყები არასოდეს მომწონდა. ამ ტრადიციის გამო სხვა ბიჭებზე განაწყენებული გოგონების ნუგეში უფრო საჩემო საქმე გახლდათ.
ციგა არ მქონდა. უფრო სწორად, ჩემი სართულის საშრობში, ჭერთან, შემოდებული იყო რკინის კონსტრუქცია, რომელზეც სახლში ამბობდნენ ციგაა, ოღონდ გაუმართავიო. მთელი ცხოვრების განმავლობაში ისეთი შეგრძნება მქონდა, რომ ის რკინის კონსტრუქცია ჭერში დაიბადა, ჭერში იცხოვრა. მერე კი, ერთ დღესაც, გაქრა და თან წაიღო სრიალის ოცნება. ციგა არა, მაგრამ 14 ლარიანი, რკინისკაუჭიანი ბათინკები მქონდა, რომლებსაც ფეხის დაცურებისგან უნდა დავეცავი. პირველსავე დღეს, როცა ბათინკებით თავის მოწონების სურვილი მტანჯავდა, გოგონების თვალწინ, მე-8 და მე-11 კორპუსებს შორის ისე ამოვყირავდი, რომ ორი კვირის განმავლობაში მხოლოდ ჩაიში ჩალბობილ ორცხობილას ვჭამდი.
ჩემი პირველი თავბრუდამხვევი სიმთვრალეც პირველი თოვლობისას იყო. კლასელთან შევიკრიბეთ და ბაბუამისის დაწურულ წითელ ღვინოს მივეძალეთ. ამ სიხარბემ შედეგი მალევე გამოიღო – საქართველოს სიყვარულით აღტკინებული ახალგაზრდები თვალსა და ხელ შუა შემოვეფანტეთ ერთმანეთს. ზოგი სააბაზანოში, ზოგი საძინებელში. პირადად მე, ქუჩაში დავიკარგე. რამდენ ნაბიჯსაც ვდგამდი, იმდენჯერ ბრუნავდა დედამიწა. „ოღონდ ეს დასრულდეს და აღარასოდეს დავლევ” – თავს პირობა მივეცი. ბოლოს, სკოლასთან მივათრიე სული და გრძელ სკამზე წამოვწექი. მაღლა საოცრება ხდებოდა. თოვლი ტეტრისის ფიგურებივით მოიწევდა ჩემკენ და ცა რულეტივით ტრიალებდა. ღრმად ვსუნთქავდი და ზამთრის სუსხი ჩემს ფილტვებში ცემენტივით ქვავდებოდა. გამაყრუებელი სიჩუმე იდგა, რომელიც უფრო ღრმა იყო ვიდრე ჯონი კეიჯის კომპოზიცია. ასეთ კადრებს ვერცერთი რეჟისორი დამანახებდა. ცხადია, იმ დღეს, საკუთარი თავისათვის მიცემული პირობა 2 დღის შემდეგ დავარღვიე და სკოლის ბოლო წლები ისე გავლიე, ყველა ჯერზე ამ ერთხელ პატიებას ვთხოვდი ღმერთს.
ჩვენ ყველანი, ეგოისტები ვართ. თოვლი გვიყვარს მანამ, სანამ ის სუფთაა, სანამ მთვრალი მამაკაცები მას არ შეურაცხყოფენ, სანამ არ მობერდება და შავ ფერს არ მოიკიდებს. გიყვარდეს თოვლი და გძულდეს თოვლ-ჭყაპი, ალბათ იგივეა რაც გიყვარდეს შენი ახალგაზრდა ცოლი და შეიძულო ის მაშინ, როცა ნაოჭები გაუჩნდება; ერთ ვეებერთელა მოედანზე იცავდე თავისუფლებას მხოლოდ მანამდე, სანამ გარშემომყოფები არ შემოგეფანტებიან, სანამ ცხელი გული არ გაცივდება.
გუშინ თბილისში მოთოვა. ეს უფრო შემზადება იყო, ვიდრე თოვლი. იმედი მაქვს ხვალ ვაზისუბნის ნაძვებს ჩამობარდნის და ყველანი ჩვენ-ჩვენი გზებით წავალთ. ბარბაცით, მაგრამ ჩვენ-ჩვენი გზებით.
გაუმარჯოს უკრაინას!
