„წინასწარმეტყველი არ ვარ და მომავალი, შემიძლია, მხოლოდ ალღოთი განვჭვრიტო. ზოგჯერ მგონია, რომ ჩემი მყოობადი ბევრჯერ მინახავს სიზმრად, მაგრამ ვერ მიცნია. ერთხელ ვთქვი: მომავალი საჯინიბოა, საიდანაც შიში გამოდის-მეთქი”, – ამბობს ერთ-ერთ ინტერვიუში სიზმრების მწერალი მილორად პავიჩი.
გაიხსენეთ ბოშა ქალები, რომლებიც სხეულიდან ხელებს გტაცებენ და გროშების სანაცვლოდ გთავაზობენ მომავალს. შენ კი თითქოს ტორტის ნაჭერს უყურებ და დაგემოვნებას არ ჩქარობ: იქნებ ბისკვიტი საკმარისად არ არის დანამული. ტორტის ეს ნაჭერი შენი ხელისგან ცხვება. ქირომანტი ბოშა კი გულგრილად გიამბობს მის არომატზე. მომავლის თხრობა უსაშველოდ სევდიანია.
სევდიანია პავიჩის ყველა პერსონაჟი და სხვა სხეულის ძიებაში განვლილი ყოველი წელიწადი. „სხვა სხეული”, ისევე როგორც პავიჩის სხვა რომანები, მართლაც რომ შვედური მაგიდაა, რომელიც არჩევანის თავისუფლებით გაბნევთ: „აიღე, რაც გინდა და რამდენიც გინდა, რომელი მხრიდანაც გიხერხდება, მაგიდას იმ მხრიდან მიუდექი. მე არჩევანის თავისუფლებას გთავაზობ, შენ კი დაბნეულხარ სიუხვისა და თავისუფლებისგან, როგორც ბურიდანის ვირი, ორ თივის ზვინს შუა შიმშილით რომ ჩაიღრძო, რადგან ვერ გადაეწყვიტა, რომლიდან დაეწყო ჭამა”.
ლიზა სვიფტი და მისი მწერალი ქმარი რთული საიდუმლოს ამოხსნას შესდგომიან. ქვის ბეჭედი უცნაური უნარით, პატრონის განწყობისამებრ იცვალოს ფერი, ღვთისმშობლის წყაროს წყალი და სასწაულმოქმედი სიტყვები საიდუმლოს ერთგვარი გასაღებია. ყველაფერს ბიბლიურ საწყისამდე მივყავართ და ქრისტეს აღდგომის სცენას აცოცხლებს, სხვა სხეულის არსებობის თეორიას, რომელიც შეიძლება ადამიანებსაც ხვდეთ წილად.
ბიბლიის ახლებური ახსნა, რაღა თქმა უნდა, საინტერესოა. საინტერესოა ისიც, რას ვიგრძნობთ სიკვდილის შემდეგ ან ვიგრძნობთ თუ არა საერთოდ რამეს. ან როგორ ვიგრძნობთ. ან სად ვიგრძნობთ. სულის მატერიალიზაციის შესაძლებლობების შეფასებაც, ალბათ, მხოლოდ პავიჩს შეუძლია, სიზმრების კაცს. ჩემი ყოფილი შეყვარებული სიგარეტის რგოლებს ისე ისროდა, როგორც ჩოგბურთის კორტებზე ისვრიან ახალ-ახალ ბურთებს, მე კი, მოთამაშეებივით ჯიბეებში ვერ ვიტენიდი. ვფიქრობდი, როგორმე ხელი ჩავჭიდო, ვფიქრობდი, როგორმე არ დავკარგო, ეს მაინც არ დავკარგო, ეს მაინც დავისაჩუქრო. იმას საჩუქრები არ უყვარდა. პავიჩის რომანიც ესაა: სიგარეტის რგოლები, რომლებსაც ვერაფერს მოუხერხებ და დარწმუნებული ხარ, ყველაზე მნიშვნელოვანი გამოგეპარა. სიზმრებიც ასე გვეპარება: ჩვენს უსუსურ სხეულებს ღამის პიჟამებს შემოვაცმევთ, დავაწვენთ, საბნებს გულდაგულ შემოვუკეცავთ, ძილინებისასაც ვუსურვებთ და მშვიდ ფშვინვას ამოვუშვებთ. ისინი კი, სიზმრები, პიჟამებიდან გვეპარებიან. საბნის ნაკეცებიდან გვეპარებიან. ჩვენი თბილი სხეულებიდან გვეპარებიან.
შეგრძნება, რომ საკუთარი სხეული ყოველღამით გვეპარება, სევდიანია. უფრო სევდიანია ამ სხეულის სამუდამოდ გაპარვის მოლოდინი. ეს რომანი ხსნასავითაა: მათთვის, ურწმუნოთათვის. ანდა ჩვენთვის, ურწმუნოთათვის. თუ სიცოცხლეში ჩვენი სხეული ჩვენივე კომპასია და ქვეყნიერების მხარეებს გვიჩვენებს, რატომ არ შეიძლება, სიკვდილის შემდეგაც დაახლოებით იგივე ვიგრძნოთ, ოღონდ სხვა სიმკვრივით, სხვა წონით? რატომ არ შეიძლება, სიცოცხლეშივე თავიდან ვისწავლოთ სუნთქვა, რომელიც იქნებ სიცოცხლის შემდეგ გამოგვადგეს? „ყოველთვის, როცა კი სუნთქვის ვარჯიშს ვასრულებ, თითქოს ვმრავლდები”, – ამბობს ლიზა სვიფტი. ცოლ-ქმარს ეს სხვა სხეულის არსებობის ერთ-ერთ მაგალითად ეჩვენება, ეს უზარმაზარი სიმშვიდე და თავისუფლება, ამდენი ჰაერი, „ვენდისის” მსუყე, ოთხკუთხედი ბურგერივით გატენილი სხეული.
ეს არის პავიჩი: ხელს ვერ ჩასჭიდებ. ჰაერივით მნიშვნელოვანია და, ცოტა არ იყოს, არამატერიალური. „ბრაუნის” ნამცხვარივით. თან რომ არის, თან – არა. თან თითებს ჩაიკვნეტ, თან შეჭმა გენანება, ყველაფერთან ერთად კი უკვე თავი მოგაბეზრა მკვეთრი შეგრძნებებით.
