საპონი თუ სანიტაიზერი – კომპლექსური დავალება

სანიტაიზერი ჩვენი განუყრელი ნივთი გახდა.  თითქმის იშვიათად თუ შეგვხვდება მოსწავლე, რომელსაც ხელის სანიტაიზერთან არ ჰქონდეს შეხება. დღეში იმდენჯერ გვიწევს მისი გამოყენება, ალბათ პანდემია რომ დასრულდება მაშინაც ჩვენ ჩანთებში დაიდებს ბინას.  კომპლექსური დავალება მოსწავლისთვის საინტერესო რომ იყოს, ის მის საქმიანობას, ყოველდღიურ ცხოვრებას უნდა უკავშირდებოდეს. რა შეიძლება იყოს ყველაზე ახლოს მოსწავლის ინტერესთან, თუ არა სანიტაიზერი, რომელსაც ყოველდღიურად ჩანთით ან ჯიბით ატარებს.  ამიტომ  ჩემ მიერ დაგეგმილი დავალება, რომელსაც შესაძლებელია კომპლექსური ვუწოდოთ, ან უბრალოდ დავალება დავარქვათ, სწორედ საპონს და ხელის სანიტაიზერს ეხება.

კომპლექსური დავალების დამუშავების ეტაპები:

1. მოსწავლეებს გააცანით კომპლექსური დავალების პირობა;
2. მოსწავლეებს შეახსენეთ რა არის ქიმიური ბმა და რა განასხვავებს მას მოლეკულათშორისი ურთიერთქმედებისგან. რატომ ეწოდება წყალბადურ ბმას ,,ბმა“, თუ ის რეალურად მოლეკულათშორისი ურთიერთქმედების ერთ-ერთ სახეს წარმოადგენს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ სიმულაცია. მასში წარმოდგენილი სამი სხვადასხვა ნივთიერება, ქლოროფორმი, ჰექსანი და წყალ. სიმულაციაში მუშაობით მოსწავლე თავად მიხვდება მოლეკულათშორის ურთიერთქმედების რომელი ტიპი უფრო ძლიერია;
3. მოსწავლეებს გააცანით სპირტების აგებულება და ქიმიური ბმის ტიპთან კავშირში შეახსენეთ რა განსხვავებაა პოლარულ და არაპოლარულ მოლეკულებს შორის.
4. მოსწავლეებს გააცანით საპნის აგებულება და მისი მუშაობის პრინციპი, შეგიძლიათ გამოიყენოთ ვიდეო;
5. მოსწავლეების მონაწილეობით დაფაზე (ელექტრონულად) ჩამოწერეთ მათი სანიტაიზერის შემადგენლობაში შემავალი ნივთიერებები. მათ უნდა დაინახონ, რომ სანიტაიზერი შეიცავს სპირტს და მისი კონცენტრაცია გარკვეულ ზღვარზე დაბალი არ უნდა იყოს. ამის შემდეგ შეავსონ სამუშაო ფურცელზე N 3 წარმოდგენილი ცხრილი და ერთ-ერთი მოსწავლის ნამუშევარი წარადგინონ კლასში;
6. მოსწავლეებს სთხოვეთ იმუშაონ სამუშაო ფურცელზე N1 და ინსტრუქციის შესაბამისად შეავსონ მისი პირველი სვეტი. ამის შემდეგ ნახონ ვიდეო და დაამუშაონ ვიდეოს შესაბამისი ქართული ტექსტი. ბოლოს დაუბრუნდნენ სამუშაო ფურცელ N1-ს და შეავსონ მისი მეორე სვეტი. რამდენიმე მოსწავლეს სთხოვეთ ნამუშევრის წარდგენა;
7. მოსწავლეებს დაურიგეთ ან Teams-ის ჯგუფში საქაღალდეში ატვირთეთ სამუშაო ფურცელი N2. კლასის საჭიროებიდან გამომდინარე გამოიყენეთ ან წერილობითი ან ზეპირი პასუხები. სამუშაო ფურცელში წარმოდგენილი კითხვების პასუხები წარმოდგენილია დანართის სახით (რომელიც მხოლოდ მასწავლებელს ეკუთვნის);
8. მიეცით გარკვეული დრო კომპლექსური დავალების შესასრულებლად. წარდგენის ფორმაც მოსწავლეებთან ერთად შეგიძლიათ შეარჩიოთ;

დავალების შეფასების კრიტერიუმები სასურველია შექმნათ მოსწავლეებთან ერთად დავალების პირობის წარდგენის დროს.

სამუშაო ფურცელი N 1

ინფორმაციის მოძიებამდე პირველ სვეტში სახელწოდებით ,,მე მიმაჩნია“  ჩაწერე  ,,+ “ თუ ეთანხმები მოსაზრებას და ,,- “ თუ არ ეთანხმები მას.  ინფორმაციის დამუშავების შემდეგ მეორე სვეტში ჩაწერე  დასაბუთება ვიდეოდან და დააფიქსირე, გამართლდა თუ არა შენი ვარაუდი.

სამუშაო ფურცელი N 2

ინფორმაციის დამუშავების შემდეგ უპასუხე შეკითხვებს:

1. განმარტე ,,COVID_19“ -ის ცალკეული ნაწილი:

CO –

VI –

D –

19 –

2. რატომ იყენებენ სანიტაიზერში სპირტს (ალკოჰოლს)?
3. დაასახელე ორი პროდუქტი, რომელსაც სანიტაიზერი შეიცავს გარდა ეთანოლისა და იზოპროპანოლისა. ახსენი თითოეულის ფუნქცია.
4. რამდენიმე სიტყვით ახსენი რა განსხვავებაა პოლარულ და არაპოლარულ მოლეკულებს შორის?
5. ახსენი, რატომ არის წყალი და საპონი უფრო ეფექტური, ვიდრე სანიტაიზერი, ზოგიერთი ვირუსისა და ბაქტერიის წინააღმდეგ საბრძოლველად?
6. წარმოიდგინე, რომ მოიარე ყველა აფთიაქი და მაღაზია, თუმცა ვერ იშოვე სანიტაიზერი. იძულებული ხარ დაამზადო სანიტაიზერი. რომელ ნივთიერებებს გამოიყენებ? რატომ?
7. ბოლო წლებში პირბადე ძალიან მნიშვნელოვანი და პოპულარული აქსესუარია. მარტივი ექსპერიმენტით ახსენი რა მნიშვნელობა აქვს მას.
8. ზედაპირების სადეზინფექციოდ გამოიყენება მათეთრებელი საშუალება. რომელი ნივთიერებაა მისი ძირითადი ინგრედიენტი? როგორ ებრძვის ის ვირუსებს?
9. დახატე საპნის ქიმიური სტრუქტურა და მიუთითე მისი პოლარული და არაპოლარული ნაწილები. რამდენიმე წინადადებით ახსენი რატომ არის საპონი ეფექტური ზედაპირების გასაწმენდად და დეზინფექციისთვის. მიუთითე საპნის კონკრეტული ნაწილი, რომელიც ამ ფუნქციას ასრულებს.
10. სამწუხარო რეალობაა, თუმცა მომავალი პანდემია არც ისე შორს არის. ვთქვათ შენი ვალია მოამზადო პირველადი ნივთების ჩანთა (პანდემიის კიტი). საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით დაასახელე ნივთები, რომელსაც პირველადი ნივთების ჩანთაში მოათავსებ. დაასაბუთე თითოეული ნივთის მნიშვნელობა.

სამუშაო ფურცელი N 3

სანიტაიზერის კომპონენტები