მსოფლიოს დიდი ქალაქებიდან ვენა გამორჩეულად მიყვარს.
ეს ის ქალაქია, სადაც გემოვნებით ერწყმის ერთმანეთს ძველი და თანამედროვე არქიტექტურა, გარდასული იმპერიული სულისკვეთება და თანამედროვე დემოკრატიული, მშვიდი, ზედმიწევნით მოწესრიგებული ქვეყნის ცხოვრების სტილი.
და კიდევ – მუსიკა. მოცარტი. ყოველ ნაბიჯზე, ყოველ კუთხე-კუნჭულში რომ გახსენებს თავს.
ვინც ვენაში ყოფილა, დამეთანხმება, რომ ვენის გული შტეფანპლაცია. ამ პატარა მოედნისკენ უამრავი ვიწრო ქუჩა მიემართება. მიუყვები ქუჩებს და ქვემოთ დახედვას ვერც კი ახერხებ, ზემოთ იმდენი ლამაზი და ორიგინალური ფასადი, დარაბა და ფერი იტაცებს თვალს. ყველას ერთნაირი ხელწერა ატყვია, და მაინც – არც ერთი არ ჰგავს სხვას. შიგადაშიგ თანამედროვე ფასადებიც გამოერევა, მაგრამ თვალს არ ჭრის, საერთო სურათს არ აფუჭებს.
მოედნის სიახლოვეს სუნით გრძნობ – ცხენის ოფლის სუნით, რომელსაც ყავის ნაზი არომატი შერევია. პირველად ჩასულს, გაკვირვებს ეს უჩვეულო სუნი, მაგრამ უფრო დიდი გაკვირვება ქუჩის ბოლოს გელოდება: მოედანზე შეაბიჯებ თუ არა, თავს დაგადგება შტეფან დომი ცამდე აწვდილი შპილებით და ჟამთასვლისგან ხავსმოდებული, ჩაშავებული კედლებით. განცვიფრება გარდაუვალია. ამ პატარა მოედანზე ყველაფერს შეიძლება ელოდო, გარდა ასეთი გრანდიოზულობისა.
მაგრამ ვენა მარტო შტეფანპლაცი არ არის, ამიტომ თავს არ ვზოგავთ და სიცივის, დაღლილობისა და ფეხების ტკივილის მიუხედავად, ვცდილობთ, რაც შეიძლება მეტის ნახვა მოვასწროთ. მუზეუმების კვარტალს გავცდით და ქალაქის შედარებით ფართოქუჩებიან ნაწილში ამოვყავით თავი. აქ თვალსაწიერი უფრო ფართოა. შორს მოედანი ჩანს, რომლის შუაგულში თოფიანი კაცის ქანდაკება აღმართულა. დეჟავიუს განცდა მეუფლება, არადა პირველად ვარ ვენაში. ვუახლოვდები და უკვე აშკარად ვარჩევ – “თოფი” დეგტიარევის პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევია. განცვიფრებას ვერ ვასწრებ, რომ ჯარისკაცის ჩაფხუტზე ხუთქიმიანი ვარსკვლავი ისახება…
ინტერესმა ისე ამიტანა, არ დავიზარე, ქუჩა გადავკვეთე და ქანდაკებასთან მივედი – საბჭოთა განმათავისუფლებელი არმიის ობელისკი აღმოჩნდა.
შევცბი. ცოტა არ იყოს, ნირიც წამიხდა… უკან დაბრუნებულს მთელი გზა ამ ობელისკზე მეფიქრებოდა. თავს ძალას ვატანდი, რომ ცივი გონებით განმესაჯა. ფაქტია, ავსტრიას ბედმა გაუღიმა, წითელი არმია მისთვის მართლა განმათავისუფლებელი აღმოჩნდა, რასაც ვერ ვიტყვით ბევრ მის მეზობელზე, სადაც დღეს ასეთი ობელისკების ნაცვლად ოკუპაციის მუზეუმებია.
გონებით სხვა ქვეყნების შემოვლას ვიწყებ. თვალწინ მიდგება ევროპასა და წინა აზიაში უხვად მიმოფანტული ტრიუმფალური თაღები, რომაელებმა რომ აღმართეს ოდესღაც. დღეს 52 ასეთი თაღია შემორჩენილი. 32 მათგანი – იტალიის საზღვრებს გარეთ. საფრანგეთში ყველაზე მეტია – რვამ გაუძლო ისტორიის ქარტეხილებს. ლიბიაში ოთხია, ალჟირში, ტუნისსა და ესპანეთში – სამ-სამი, საბერძნეთსა და თურქეთში – ორ-ორი, თითოც – ისრაელში, იორდანიაში, ლიბანში, მაროკოსა და სირიაში.
ორი ათას წელზე მეტი გავიდა მათი აღმართვიდან და დღეს ისინი ამ ქვეყნების კულტურულ მემკვიდრეობად ითვლება, როგორც „ნაშთი ძველი დიდებისა“. მაგრამ საკითხავია, ვისი დიდებისა? პარიზში მოხვედრილ რომაელს შეუძლია, სიამაყით წარმოთქვას: „ტრიუმფალური თაღი!“ მეც, როგორც უცხოს, შემიძლია აღტაცებით შევხედო მას. მაგრამ… რისი სიმბოლოა ის ფრანგისთვის?
