სამშაბათი, მარტი 19, 2024
19 მარტი, სამშაბათი, 2024

ეკოლოგიური ცნობიერების ჩამოყალიბება

განათლების ძირითადი მახასიათებელი არა მარტო ცოდნის გადაცემა, არამედ შემოქმედებითი კომპეტენციების ჩამოყალიბება, მთელი ცხოვრების განმავლობაში სწავლისა და განვითარებისთვის მზადყოფნაა. სკოლამ უნდა შექმნას საფუძველი პიროვნების ჩამოყალიბებისათვის ახალი აზროვნებით და გარემოში ქცევის ახალი წესებით – ეკოლოგიური ცნობიერებით. სწორედაც გეოგრაფიის სწავლების მნიშვნელოვანი მიმართულება ეკოლოგიური წიგნიერებაა, რომელიც არის ცოდნის, უნარებისა და დამოკიდებულებების ერთობლიობა, რომელიც „შესაძლებელს ხდის დედამიწის, როგორც საარსებო სივრცის მნიშვნელობის გაცნობიერებას; გარემოს მდგრადი განვითარების მნიშვნელობის გააზრებას. ადამიანისა და გარემოს ურთიერთქმედების მართებული მიდგომების გაზიარებას და მათ დაცვას ყოველდღიურ ცხოვრებაში; ეკოლოგიური სისტემების მოწყობისა და მათში მოქმედი კანონზომიერებების ცოდნას“.

სკოლის მიზანია, მუდმივად გააუმჯობესოს მოსწავლეთა უნარ-ჩვევები და მათი კომპეტენციები კონკრეტულ მეცნიერებაში. თუმცა მოსწავლეთა შემეცნებითი უნარების განვითარებას ხელს უწყობს  კვლევითი საქმიანობა. ეს არის განსაკუთრებული შესაძლებლობები კვლევისა და კომუნიკაციის უნარ-ჩვევების განვითარებისათვის; მოსწავლეთა საკუთარი სამეცნიერო ინტერესების გაფართოებისა და გაღრმავების, პრობლემების დამოუკიდებლად ჩამოყალიბებისა და არსებული ცოდნის საფუძველზე დამოუკიდებელი გადაწყვეტილების მიღების უნარის ფორმირებისა.

მოსწავლეთა სამეცნიერო საქმიანობის ხელშეწყობის მეთოდური საქმიანობა მოიცავს შემდეგ ეტაპებს: პროექტის სამოქმედო გეგმისა და სამუშაოს შეფასების კრიტერიუმების შემუშავებას, დიდაქტიკური მასალის გამოყენებით გრაფიკული პრეზენტაციის (ტექნოლოგიების გამოყენებით) შექმნას, რომელიც გულისხმობს მოსწავლეთა მიერ წარმოდგენილ პრეზენტაციებს, საინფორმაციო ბიულეტენებსა და ვებგვერდებს.

გარემოს დაცვითი განათლებისა და სწავლების სისტემა ჩაშენებულია არსებული განათლების სისტემაში და მისი მნიშვნელოვანი კომპონენტია.

გარემოს დაცვითი განათლება უნდა განიხილებოდეს როგორც მთელი სასწავლო პროცესის სისტემა-ფორმირების კომპონენტი, მისი სტრატეგიული მიზნები და წამყვანი მიმართულებები, სკოლის მომავალი ინტელექტუალური, მორალური და სულიერი საფუძველი.

ახალი ღირებულების სისტემის შექმნაში განსაკუთრებული როლი ეკუთვნის პედაგოგს. მან რეალურად უნდა შეუწყოს ხელი გარემოსდაცვითი კულტურის ჩამოყალიბებას კულტურული მემკვიდრეობისა და კულტურული პასუხისმგებლობების შესანარჩუნებლად, რაც, თავის მხრივ, ადამიანის ეკოლოგიური კულტურის ჩამოყალიბებას განაპირობებს.

გარემოსდაცვითი განათლების ეფექტურობის ერთ-ერთი პირობა გარემოსდაცვით კვლევაში მოსწავლეების მონაწილეობაა.

განათლების „ეკოლოგიზაცია“ საშუალებას მისცემს მოსწავლეს, გააცნობიეროს საკუთარი ადგილი ბუნებაში. თანამედროვეობის გარემოსდაცვითი პრობლემები შეიძლება წარმატებით გადაწყდეს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მთელი მსოფლიოს მოსახლეობის ეკოლოგიური კომპეტენცია შესაბამის დონეზე იქნება. ეს თემა მეტად მნიშვნელოვანია.

თქვენ შეგიძლიათ დაიცვათ გარემო მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როცა ყველა ადამიანი აცნობიერებს ამის საჭიროებას.

მოსწავლეების გარემოსდაცვითი ცნობიერების ჩამოყალიბება შესაძლებელს გახდის, მომავალში უფრო ეფექტურად გადაიჭრას ადგილობრივი გარემოს ეკოლოგიური პრობლემები.

ეკოლოგიური სწავლების უწყვეტობის სისტემაში სკოლა მიზნად ისახავს, შექმნას საფუძველი პიროვნების ჩამოყალიბებისათვის ახალი აზროვნებით – ეკოლოგიური აზროვნებით.

“კვლევითი განათლება” განსაკუთრებული მიდგომაა, რომელიც ხელს უწყობს ბავშვის ბუნებრივ მისწრაფებას მიმდებარე სამყაროს დამოუკიდებელი შესწავლისათვის.

ეკოლოგიური კვლევა ხელს უწყობს ბუნებისადმი პასუხისმგებლიანი დამოკიდებულების ჩამოყალიბებასა და აქტიური ქმედებების დასაცავად მზადყოფნას.

თანამედროვე პედაგოგიური ტექნოლოგიები მნიშვნელოვანწილად ზრდის საგანმანათლებლო პროცესის ეფექტურობას, თავისუფალი და კრეატიული პიროვნების ჩამოყალიბებას.

ყველაზე ეფექტური გზა არის გეოგრაფიის სწავლების ინტეგრირებული მიდგომა. მოსწავლეთა გადატვირთვის ერთ-ერთი მიზეზი არის საგანმანათლებლო შინაარსის  ნაკლოვანებები: მასალის სირთულე; საგანმანათლებლო ინფორმაციის მზარდი რაოდენობა; პრაქტიკული ორიენტაციის ნაკლებობა. გეოგრაფიის გაკვეთილებზე შესაძლებელია როგორც შიდა, ასევე ინტერდისციპლინური ინტეგრაცია: გეოგრაფია – ეკოლოგია, გეოგრაფია – ქიმია, გეოგრაფია – ინფორმატიკა. შედეგი ინტერდისციპლინარული პროექტებია.

კვლევა მოიცავს შემდეგ მახასიათებლებს:

– მოსწავლეზე ორიენტირებული ქმედება;

– სამუშაოების კომპლექსური ხასიათი;

– ფართო შესაძლებლობები შემოქმედებითი განვითარებისათვის;

– პრობლემის იდენტიფიცირება და გადაჭრა;

– ალტერნატივა და ცვალებადობა;

– ავტორის გადაწყვეტილება, ავტორის საყურადღებო პოზიცია.

შერჩეული პროექტის ტიპოლოგიის განსაზღვრის შემდეგ აუცილებელია, განისაზღვროს სამუშაოს შესრულების მიზნები, მეთოდები, საშუალებები და ეტაპები. პროექტში შეიძლება გამოიყოს სამი ეტაპი:

  • ორგანიზაციულ-მოსამზადებელი;
  • ტექნოლოგიური;
  • პრეზენტაცია.

პროექტის განხორციელების ხარისხი დამოკიდებულია ბევრ კომპონენტზე: მონაწილეთა შემოქმედებით საქმიანობაზე, ეფექტურ ხელმძღვანელობაზე, პროექტის განხორციელების მეთოდებისა და საშუალებების წარმატებით შერჩევაზე.

კვლევის პროცესში ძირითადი აქცენტი კეთდება გარემოსდაცვითი ცოდნის შეძენაზე. კვლევითი საქმიანობა მოსწავლეებს უყალიბებს თვითრეგულირების, გარემოსდაცვითი კვლევების ჩატარებისა და გარემოს მდგომარეობის მონიტორინგის უნარებს. პროექტის მეთოდი მიმზიდველია, რადგან ის ორიენტირებულია მოსწავლეზე, იყენებს დიდაქტიკურ მიდგომას, გულისხმობს თვითმოტივაციას, რაც ზრდის ინტერესს და სამუშაო პროცესში ჩართულობას. კომპიუტერული ტექნოლოგიების გამოყენება მოსწავლეების ინტერესებს განსაკუთრებით ზრდის. ეკოლოგიური კვლევა ხელს უწყობს ბუნებისადმი პასუხისმგებლიანი დამოკიდებულების ჩამოყალიბებას და აქტიური ქმედებების დასაცავად მზადყოფნას.

შემდგომში შემოგთავაზებთ ეკოლოგიის თემაზე ჩატარებულ კვლევასა და გაკვეთილებს. მოსწავლის ნამუშევარი

კომენტარები

მსგავსი სიახლეები

ბოლო სიახლეები

ვიდეობლოგი

ბიბლიოთეკა

ჟურნალი „მასწავლებელი“

შრიფტის ზომა
კონტრასტი