სოციალურ ქსელში, ალბათ, არ არსებობს სკოლის მოსწავლეთა მშობლების დახურული ჯგუფი, სადაც მსგავსი შინაარსის ჩანაწერს ვერ ნახავთ: „გოგოებო! ახალი წელი მოდის. უხერხულია, ცარიელი ხელით ხომ არ მივულოცავთ მასწავლებელს?!“ მერე იწყება ფულის აგროვების დაუსრულებელი პროცესი და სჯა-ბაასი იმაზე, ძეცკვი ჯობია თუ ჯვარი, ფაიფური ჯობია თუ „ლუმინარკი“, სუნამო ჯობია თუ სამკაული, თუ საერთოდ კონვერტით ფულის ჩუქება უფრო პრაქტიკულია.
თავისთავად, ადამიანისთვის დადებითი ემოციების ჩუქებაში, მე ცუდს ვერაფერს ვხედავ. აღნიშნო მისი დღე, ამის უფლება ყველას გვაქვს. მაგრამ როცა საქმე კოლექტიურ საჩუქარს ეხება, გაცილებით რთულად არის ყველაფერი.
მაგალითად, ერთ მშობელს ბევრი ემეტება მასწავლებლისთვის, მეორეს ნაკლები, მესამეს საერთოდ არ უნდა თანხა გაიღოს, მეოთხეს ის მცირედიც არ აქვს, მეხუთეს მრავალშვილიანია და ხარჯებს ვერ აუდის… ამ დროს კი მასწავლებლის ერთი ან ორი „კეთილისმსურველი“ მშობელი რეკავს და რეკავს გამუდმებით, ფაციფუცობს, რომ როგორმე მეტს დაადებინოს თანხა. სიაც აქვთ – საჩუქართან ერთად რომ მიაწოდონ პედაგოგს, ვინ დადო ფული და ვინ არა – საქმის კურსში რომ ჩააყენონ.
ამ მოცემულობის პარალელურად მე რომ მომინდეს და ბინა გადავუფორმო მასწავლებელს, ამას მავანნი ქრთამს დაარქმევებ. იმიტომ რომ ეს მე მინდა, ეს მე მოვახერხე, მე – მხოლოდ ერთმა, დანარჩენებთან შეუთანხმებლად. მათ კი კოლექტიურად ააგროვეს ფული. ის რასაც კოლექტივი აკეთებს, მისაღებია, ხოლო ინდივიდის ნებისმიერი მოძრაობა – საეჭვო.
მართალია კოლექტიური საჩუქრების ამბავი სკოლის გარეშე საზოგადოებაში ხდება, მაგრამ ძღვენი სკოლაში მიდის.
სკოლა – ინდივიდუალიზმის და კოლექტივიზმის დაპირისპირების მექა..
მნიშვნელობა არ აქვს მშობელი ხარ, მასწავლებელი თუ მოსწავლე. თითქოს ყველაფერი რიგზეა მანამ, სანამ შენი და კოლექტივის აზრი ერთმანეთს ემთხვევა. თუ ნონკონფორმიზმი გამოავლინე ანუ წინააღმდეგობას გამოხატავ დამკვიდრებული წესების მიმართ, დაუყოვნებლივ მოხდება შენს წინააღმდეგ კოლექტივის მობილიზება; ჭარბად მოისმენ ზრდილობით თუ არაკორექტულად ნათქვამ შეკითხვებსა და რეპლიკებს, რაც ადვილად შესაძლებელია, შენი ნერვული სისტემის დაზიანებით დასრულდეს.
მარტო შენ რატომ გაქვს პრობლემა?
შეიძლება, ყველაფერი შენ გაწუხებდეს?
შენ ერთი მაინც ვერაფერს შეცვლი!
ჩვენ ბევრნი ვართ და შენ ერთი!
შენ თუ არ მოგწონს, წადი, ჩვენ ძალიან კმაყოფილები ვართ!
გადაიყვანე თუ არ მოგწონს!
ყველა ჩუმად არის და შე რა გინდა!
შენი კოლეგები თუ ახერხებენ, შენც მოახერხე!
როგორც წესი, „საქმეების მომგვარებელი“ უმრავლესობა ყველა სკოლას ჰყავს. ზოგს დირექციის ნებით, ზოგს მაამებელი პედაგოგებისა თუ მშობლების ინიციატივით.
მთავარი კი ის არის, რომ სკოლის შენობებში მხოლოდ და მხოლოდ ბჟუტავს ინდივიდუალიზმი. პიროვნების აზრი ჩანაცვლებულია კოლექტივის აზრით. ის, რისი უფლებაც არ აქვს ინდივიდს, აქვს კოლექტივს. ლეგიტიმურია ის იდეა, რომელსაც უმრავლესობა ემხრობა და არა ის, რომელსაც თუნდაც არგუმენტრებულად აყალიბებს ინდივიდი, იქნება ეს მოსწავლე, მშობელი თუ მასწავლებელი.
„დებილების კლასიაო” – ისე იტყვის ხოლმე ზოგიერთი პედაგოგი ბავშვების მთელ შემადგენლობაზე, თითქოს მისი საგანი სამყაროს ღერძი იყოს, დედამიწა მის გარშემო ტრიალებდეს და საერთოდაც ამ საგნის ცოდნა განსაზღვრავდეს ადამიანების შესაძლებლობებს. „დებილების კლასში“, როგორც წესი, 25-დან 35-მდე ბავშვი ირიცხება. თითოეული განსხვავებული უნარებით, ინტერესებით, ხასიათით, კულტურით, შესაძლებლობებითა თუ ხედვით. თითოეული პიროვნებაა, ინდივიდუალური მახასიათებლებით, მაგრამ გარემოში, სადაც ინდივიდებს ვერ ამჩნევენ, მათ საერთო სახელს უწოდებენ, უფრო სწორად – კოლექტიურს.
სწორედ კოლექტივს ახასიათებს ინდივიდუალიზმის უგულვებელყოფა და საერთო ქუდის ქვეშ საყოველთაო უუფლებობის დაკანონება. სწორედ ეს გამოარჩევს კოლექტივს საზოგადოებისგან. საზოგადოებაში ინდივიდს პატივს სცემენ, კოლექტივში – არა.
სასკოლო საზოგადოების დიდი ნაწილი არაპრინციპულად მიჰყვება ძალით თავს მოხვეულ შეხედულებებს; ადვილად ემორჩილება გაბატონებულ მოსაზრებებს; ეგუება მოცემულობას, რომელსაც შესაძლოა გულის სიღრმეში არც ეთანხმებოდეს. ოღონდაც მიეკუთვნებოდეს ამა თუ იმ ჯგუფს, ოღონდაც არ დარჩეს მარტო, ოღონდაც არ ჩამორჩეს ჯოგს. შეურაცხყოფა? არაფერ შუაშია. ჯერ კიდევ არისტოტელე ამბობდა, რომ ადამიანი საზოგადოებრივი ცხოველია და ჯოგური აზროვნებით ხასიათდება.
ამ მოცემულობას სხვაგვარად ბრბოს ინსტინქტს ანუ „ბენდვაგონის ეფექტს“ უწოდებენ. ბენდვაგონის ეფექტის დროს ადამიანები ისე იქცევიან და ფიქრობენ, როგორც ამას უმრავლესობა წყვეტს.
მაგალითად, სულ ახლახანს ახალციხის ერთ-ერთ სკოლაში მშობლებმა ხელმოწერები შეაგროვეს და ძალადობის მსხვერპლი გოგონას კლასიდან გადაყვანა მოითხოვეს. ვინ მისცათ მათ ამის უფლება? რატომ დაუშვა სკოლამ მსავსი ფაქტი? სკოლაში ხომ ჩიტიც ვერ შეფრინდება, დირექციამ რომ არ იცოდეს! გამოდის, კოლექტივს შეუძლია ინდივიდის უფლებების დარღვევა, გარიყვა, დაცინვა, უგულვებელყოფა, გაკიცხვა!
კოლექტივიზმი ნიშნავს სიმართლის დასასრულს.
ავსტრიელი ეკონომისტის, ფრიდრიხ ჰაიეკის თვალსაზრისით თუ საზოგადოებაში ჭარბობს კოლექტიური განწყობა და აზროვნება, დემოკრატია განწირულია დასაღუპად.
თუ გვინდა სკოლა გახდეს ჭეშმარიტად დემოკრატიული, რომელიც აღზრდის განათლებულ, თავისუფალ, ლაღ, მოაზროვნე, ბედნიერ, თავდაჯერებულ ადამიანებს, მნიშვნელოვანია, სასკოლო გარემოში წახალისდეს ინდივიდუალური აზროვნება და შემცირდეს დაკვეთა კოლექტიურ ქმედებებზე. იმისთვის რომ დაინგრეს მითი კოლექტივის ძლევამოსილების შესახებ, იმისთვის რომ სკოლა არ დარჩეს პრიმიტიულ საზოგადოებად. განსხვავებული აზრი უნდა იყოს არა მხოლოდ მისაღები, არამედ მხარდაჭერილი.
ბოლოს და ბოლოს, დამოუკიდებელი პიროვნების განვითარება რომ მხოლოდ ჭეშმარიტ კოლექტივთან ერთად არის შესაძლებელი, ეს მარქსიზმია! რომელიც კომუნისტურ პარტიასთან ერთად დასრულდა.
ახლა ჩვენს ქვეყანაში დემოკრატიაა..
