2023 წლის 18 ივნისს, მოძრაობა ხმის ინიციატივითა და ორგანიზებით, სასკოლო კვების თემატიკაზე ძალიან საინტერესო პიესა – „შოშია“ – დაიდგა. პიესა შვიდმა მოსწავლემ დაწერა. როგორც ღონისძიების განაცხადშია აღწერილი, პიესა სკოლაზე, შიმშილზე, მშიერი ბავშვების ყოველდღიურობაზეა. მოძრაობა ხმა ერთ-ერთი პირველია, რომელმაც სასკოლო კვების თემატიკაზე 2021 წელს აქტიური კამპანია დაიწყო და მას შემდეგ ამ მიმართულებით თანმიმდევრულად საქმიანობს. დღესდღეობით, ეს საკითხი უკვე მოექცა პოლიტიკის დღის წესრიგში. მიუხედავად მთავრობის მხრიდან საკმაოდ ნელი მოქმედებისა, იმედი მაქვს, პროგრამის განხორციელება მალე დაიწყება.
რაც შეეხება აღნიშნულ სტატიას, პიესით შთაგონებულმა, გადავწყვიტე ინტერვიუ მის მთავარ შემოქმედებთან, ბავშვებთან ჩამეწერა. დასაწყისშივე დიდი მადლობა მინდა მათ გადავუხადო, რადგან ძალიან მარტივად და გასაგებად გადმოსცემენ საკითხის სიმწვავესაც და სასკოლო კვების დანერგვის აუცილებლობასაც.
ინტერვიუში, ყოველგვარი რედაქტირებისა თუ შელამაზების გარეშე, მაქსიმალურად დაცულია საუბრის სტილი.
გიორგი: პირველ რიგში, საიდან გაიგეთ, პიესის შექმნაში მონაწილეობის მიღება რომ შეგეძლოთ ?
თეკლა, მე-12 კლასი: მე ძალიან შემთხვევით გავიგე, ფეისბუქიდან. თეატრიც მიყვარს, წერაც მიყვარს და ჩავთვალე საინტერესო პროექტი იქნება მეთქი. მაგრამ, ამ საკითხზე (სასკოლო კვებაზე) ბევრი არაფერი ვიცოდი.
შემდეგ უკვე პირველი ეფექტი ის იყო, რომ ეს პრობლემა თურმე მეც მაწუხებს და ყველას გვეხება. იქამდე, უბრალოდ ლამაზი სლოგანი მეგონა – „უფასო საკვები სკოლებს.“
ელენე, მე-11 კლასი: მეც ფეისბუქიდან გავიგე და რომ წავიკითხე, ვიფიქრე, ისეთი თემაა, რაღაც კარგ საქმეს გავაკეთებდი. ადგილის დასუფთავება ან რაიმე მსგავსი მეგონა. კარგი, კეთილი საქმე, ეგრე ვხედავდი და არა ისე, რომ ჩემს თავს და ჩემს მეგობრებს ვეხმარები. სახლში რომ მივედი, მკითხეს, რას ვაკეთებდით და დავიწყეთ ამ თემაზე ლაპარაკი, ამ დროს გავაანალიზეთ მეც და ჩემმა მშობლებმაც საკითხის აქტუალობა.
ტასო, მე-9 კლასი: მე მითხრა „პრაქტიკის“ ერთ-ერთმა წევრმა. მეც ასეთ ინიციატივებზე სულ ვთანხმდები ხოლმე, თუმცა კონკრეტულად რა იყო და რატომ, ზუსტად არ ვიცოდი. ნამდვილად არ მეგონა, რომ პიესას დავწერდით და არ მეგონა, რომ შევძლებდით და საერთოდ, აქამდე მოვიდოდით.
ლიზი, მე-12 კლასი: დედაჩემმა იცოდა, რომ თეატრალურით ვიყავი დაინტერესებული და რადგან თეატრალურზე ვერ დავდიოდი მოსამზადებლად, ასეთ პატარ-პატარა პროექტებს სულ ვეცნობოდი. რაღაცები ნაკლებად მაინტერესებდა ხოლმე, რაღაცები – მეტად. ამ შემთხვევაში, დედაჩემმა ნახა ინფორმაცია ფეისბუქზე და გამიზიარა. ძალიან დავინტერესდი. ვიფიქრე, ვცდი- თქო და მოვედი. საკმაოდ ბევრი წინაღობა შეგვხვდა და მეც არ ვიყავი დარწმუნებული, რომ შევძლებდით ბოლომდე მიყვანას, მაგრამ მოვედით აქამდე.
გიორგი: საბოლოოდ თეატრალურზე აბარებ?
ლიზი: მინდა, მაგრამ – არა.
გიორგი: და სად აბარებ?
ლიზი: კომპიუტერულ მეცნიერებებზე.
თეკლა: მუშაობის პროცესი იყო ძალიან საინტერესო. რომ მოვდიოდით, გვეგონა სხვებს დავეხმარებოდით და მერე აღმოვაჩინეთ, რომ თურმე ეს ამბავი, პირველ რიგში, ჩვენ გვეხება.
თავიდან სულ სხვანაირი იყო პიესა. შემდგომ სულ სხვა რამ შევქმენით. მივხვდით, რომ ჩვენც სტერეოტიპულად ვუყურებდით ამ საკითხს, რომ თითქოს სკოლაში შიმშილი აუცილებლად იმას ნიშნავს, რომ გაჭირვებული ან სოციალურად დაუცველი ბავშვები არიან ამ მდგომარეობაში. რეალურად, ეს პრობლემა ყველა ბავშვს აწუხებს.
გიორგი: როდესაც სკოლაში კვებაზე ვსაუბრობთ, ამ გამოცდილებიდან გამომდინარე, რა მნიშვნელოვან საკითხებს გამოყოფდით?
ლიზი: პირველ რიგში, ის რომ მხოლოდ სოციალურად დაუცველ და გაჭირვებულ ბავშვებს არ ეხებათ ეს საკითხი.
ელენე: ამ პიესამდე ჩემს მეგობრებთან ამ საკითხზე, მაგალითად, ლობიანზე ან ნისიაზე უამრავჯერ მისაუბრია. ეს იყო ერთ-ერთი თემა, რაზეც ხშირად ვხუმრობდით. სერიოზულად არ აღვიქვამდით. ამ პიესის შემდეგ, მსგავს დიალოგებს უფრო სხვანაირად ვუყურებ, უფრო სევდიანად.
კიდე ერთი რაღაცაა. მე რეალურად რომ ვიყო გამოკვებილი და დანაყრებული და ეს პრობლემები არ მაწუხებდეს, მაგალითად, ის რომ კონცენტრაცია მაკლია ბოლო გაკვეთილებზე და მშია და გული მიმდის, ამისთვის მხოლოდ საკვები არ მჭირდება, გარემოც მჭირდება, სადაც სხვა ბავშვებსაც არ შიათ. წარმოიდგინეთ, კლასში ხარ, იცით, რომ ყველას შია და ამ დროს შენ ჩანთიდან იღებ რაღაც საჭმელს, რომელსაც ძალიან მაგარი სუნი აქვს, მთელ კლასში გემრიელი სუნი დგას, მათ შიათ და შენ ჭამ. საშინელი გრძნობაა. ამ სტრესს მირჩევნია, ბოლო სამი გაკვეთილი რაღაცნაირად გადავაგორო და სახლში მივიდე მშიერი.
გიორგი: ხშირად მსმენია და რას ეტყვით იმ ადამიანებს, ვინც ამბობს, რომ სკოლა მხოლოდ სწავლა-სწავლებისთვის არის და ჩვენც ხომ ვშიმშილობდით?
ლიზი: დღეს, ბავშვებს რომ შიათ, სკოლის მერე გარბიან და მაღაზიიდან იპარავენ. ქურდობები რომ არ მოხდეს, ხომ ჯობია ჯანსაღად გამოიკვებონ. იყოს უფასო საკვები. შესაძლებლობა სახელმწიფოს აქვს და აღარც ქურდობები მოხდება და ეს ბავშვებიც ნორმალურ ადამიანებად გაიზრდებიან.
ტასო: სამწუხაროდ, ძალიან ბევრ ცვლილებაზე შეიძლება მაგის თქმა და ყველაფერს ასე თუ შევხედავთ, ვერასდროს განვვითარდებით.
თეკლა: ხომ ამბობენ, რომ სკოლა ის დაწესებულება არაა, სადაც ვიკვებებით?! და ის დაწესებულებაა, სადაც ვსწავლობთ?! ზუსტად ეგ არის, რომ მხოლოდ მიდიხარ და მოდიხარ. და ამ წასვლა-წამოსვლას შორის 20 წუთი რომ ჰქონდეს ბავშვს გამოსაკვებად, იქნებ უფრო უკეთესი შედეგები გვქონდეს.
ტასო: ხელოვნება და მუსიკა გვაქვს სულ ბოლო ხოლმე. სამოქალაქოც, საიდანაც ხშირად ვიპარებით. როცა გვეკითხებიან მიზეზს, ვპასუხობთ, რომ არასაინტერესო საგანია. მასწავლებლებს ვუთხარით, რომ თუ არ გინდათ გავიპაროთ, მაშინ პირველ ნაწილში გადაიტანეთ ეს საგნები თქო. მასწავლებლების პასუხი კი იყო, რომ მესამე-მეოთხე გაკვეთილის შემდეგ გიჭირთ გაგებაო და მათემატიკა და ქართული უფრო პრიორიტეტულია, ვიდრე ეს საგნებიო.
ელენე: მასწავლებლებს ხშირად აქვთ ნათქვამი ბოლო გაკვეთილებზე, რომ „ახლა მშივრები ხართ და ტესტს არ გაწერინებთ.“ რეალურად, მათაც კარგად ესმით ეს პრობლემა.
თეკლა: უფასო სასკოლო კვებას კიდევ ის ეფექტი ექნება, რომ იმ ბავშვებს დააბრუნებს, ვინც დღეს არ დადის. ასევე, მოტივაციას გაგვიზრდის, უკეთ ვისწავლოთ.
ოთხივე ერთად: რამდენჯერ გვქონია სიტუაცია, რომ მერხის ქვემოთ, ჩამალული, მოუხერხებლად ვჭამდით (იცინიან).
თეკლა: ჩვენ ძალიან გვინდა, რომ ბავშვებმა დაიწყონ ამაზე ლაპარაკი. მე, მაგალითად, სულ მეგონა, ეს ჩემი ან ცალკეული ოჯახების პრობლემაა. ამ დროს, არ არის ეგრე. თანაც, შიმშილი სირცხვილთან არის დაკავშირებული. „არ მშია, მართლა,“ „დილით ვერ ვჭამ,“ „დიეტაზე ვარ,“ და მსგავსი რაღაცებით ირიდებ თავიდან, ოღონდ არ თქვა, რომ გშია.
ძალიან ბევრი არჩევანი გვაქვს, რაც შეგვიძლია ჩვენს კონტექსტს მოვარგოთ. ნელ-ნელა გავაკეთოთ. არიან ისეთებიც, რომლებსაც ყველაფერი ახლავე უნდათ, თუმცა რთულია. ბავშვები ამას ვხვდებით, რომ ნელ-ნელა უნდა დავიწყოთ. მაგრამ, დამანახე, რომ ამისკენ მაინც მიდიხარ.
გიორგი: თქვენს სკოლებში გაიგეს პიესის შესახებ? რაიმე გავლენა ჰქონდა ამას?
ტასო: მე, მაგალითად, სკოლაში უფასო კვების გოგოს მეძახიან.
მასწავლებლებშიც ჰქონდა გამოხმაურება. დაინტერესდნენ. რუსულის მასწავლებელმა მკითხა, – რას ფიქრობ, გამოვაო?
ფოტოები: მოძრაობა “ხმა”
