დემოკრატია და მათემატიკის გაკვეთილი

მოსწავლეთათვის თავისუფლების მინიჭება ხშირად ზედმეტი აყალ-მაყალი გვგონია. თავისუფლების მინიჭება ყოველთვის იძლევა შედეგს – ზრდის მოტივაციას.

ვისაუბროთ გაკვეთილის შესახებ, რომელის დროსაც არ დაგვჭირდება მერხები და კლასში შესაძლებელია თავისუფალი გადაადგილება. რამდენიმე გაკვეთილის განმავლობაში მერხებთან მჯდარი ჩვენი მოსწავლეებისათვის ეს უკვე მომხიბლავია.

მეხუთე კლასში შემოდის ახალი ტერმინები: მარტივი, შედგენილი, ლუწი კენტი, გამყოფი, ჯერადი და ასე შემდეგ. მართალია, მოსწავლეებს ლუწი და კენტი ადრეც გაუგიათ, მაგრამ მაინც კარგი იქნება, თუ ამ პროცესს სახალისოს გავხდით.

დავყოთ კლასი ორ ჯგუფად ლუწებად და კენტებად. ბავშვები სხედან რკალად განლაგებულ სკამებზე. ვხსნით განსხვავებას ლუწ და კენტ რიცხვებს შორის და მოგვყავს მაგალითები. აქვე ვასწავლით ორზე გაყოფის ნიშანს . ყუთში მოთავსებულია ფურცლები მოსწავლის სახელითა და გვარით. ამ მომენტისთვის კლასი დგება ფეხზე და ყუთიდან ვიღებთ ორ სახელსა და გვარს. იმის მიხედვით, ვინ რომელი გუნდიდან არის, თითოეული ასახელებს რომელიმე რიცხვს . მათ მიერ დასახელებული რიცხვები უნდა შეკრიბოს. თუ შედეგი იქნება კენტი, ორივე ბავშვი გადადის ან რჩება კენტის მხარეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში უნდა აღმოჩნდნენ ლუწის მხარეს. რიგებს შორის არის სამოძრაო სივრცე. პროცესი გაგრძელდება მანამ, სანამ ყველა მოსწავლის წყვილი არ ამოვა. იმარჯვებს ის გუნდი, რომელშიც მეტი მოსწავლე აღმოჩნდება.

ამ თამაშის პროცესში ისინი სწავლობენ ორზე გაყოფის ნიშანს და ლუწ-კენტობას.

ამ თამაშის სხვა ვარიანტი: მეხუთე კლასი, მარტივი და შედგენილი რიცხვები.

კლასი იყოფა ორ გუნდად: მარტივებად და შედგენილებად. ვიქონიოთ სამი ყუთი: ერთი ცურცლებით, რომლებზეც წერია მოსწავლეების სახელები და გვარები, მეორეზე – მარტივი რიცხვები და მესამეზე – შედგენილი რიცხვები. ვიღებთ სახელსა და რიცხვს სათანადო ყუთიდან. ამ რიცხვების შეკრების შედეგი, როგორიც იქნება ისეთი ხდება ორივე მოსწავლე პროცესი გრძელდება მანამ, სანამ ყველა მოსწავლე არ დაწყვილდება. გამარჯვებულია ის გუნდი, რომელიც თამაშის დასასრულს მეტი მოსწავლით იქნება წარმოდგენილი.

მეშვიდე კლასი. მთელი რიცხვების გამრავლება.

დავყოთ კლასი ორ ჯგუფად – პლუსებად  და მინუსებად. ბავშვები სხედან რკალად განლაგებულ სკამებზე. ვხსნით უარყოფითი რიცხვების გამრავლებას შეკრების მაგალითების გამოყენებით. აქვე ვეუბნებით, რომ პლუსი შეიძლება განიხილონ, როგორც მეგობარი და მინუსი, როგორც მტერი. ანუ

+ x + = +

– x – = +

– x + = –

+ x – = –

ეს კარგად ნაცნობი ცხრილი ავხსნათ ასე:

ჩემი მეგობრის მეგობარი ჩემი მეგობარია;

ჩემი მტრის მტერი ჩემი მეგობარია;

ჩემი მტრის მეგობარი ჩემი მტერია;

ჩემი მეგობრის მტერი ჩემი მტერია.

ასევე, განვიხილოთ მსჯელობები:

ტყუილია, რომ ტყუილია;

მართალია, რომ მართალია;

ტყუილია, რომ მართალია;

მართალია, რომ ტყუილია.

ამის შემდეგ ვიწყებთ გათამაშებას.

მოსწავლეების სახელი და გვარი მოთავსებული იქნება ყუთში. კლასი დგება ფეხზე და ვიღებთ ორი მათგანის სახელსა და გვარს. იმის მიხედვით, ვინ რომელი გუნდიდან არის თითოეული აკვირდება, პლიუსდება თუ მინუსდება. ორივე გადადის სათანადო გუნდში. აქაც, პროცესი გრძელდება მანამ, სანამ ყველა მოსწავლე არ დაწყვილდება. გამარჯვებულია იმ გუნდის ბავშვები,  რომლებიც თამაშის დასასრულ მეტი მოსწავლით იქნება წარმოდგენილი.

მეშვიდე კლასი: მთელი რიცხვების შეკრება

კლასი იყოფა ორ გუნდად: პლიუსებად და მინუსებად. ავიღოთ სამი ყუთი: ერთი – სახელებით და გვარებით, მეორე – უარყოფითი რიცხვებით და მესამე – დადებითი რიცხვებით. მივიღებთ სახელს და რიცხვს სათანადო ყუთიდან. ამ რიცხვების შეკრების შედეგი, როგორიც იქნება, ისეთი ხდება ორივე მოსწავლე. პროცესი გრძელდება მანამ, სანამ ყველა მოსწავლე არ დაწყვილდება. გამარჯვებულია ის გუნდი, რომელიც თამაშის დასრულების ხანს მეტი მოსწავლით იქნება წარმოდგენილი. თუ ერთმანეთს შეხვდება მოპირდაპირე რიცხვები, მოსწავლე გადადის ნეიტრალურ ზონაში.

ეს მეთოდი ხელს უწყობს მოტივაციის ზრდას და ეფექტურია ფაქტების დასამახსოვრებლადაც. შეგვიძლია მოსწავლეთა სახელისა და გვარების ჩაბრუნება, რათა არ მოხდეს უკვე ამოსული მოსწავლის ყურადღების მოდუნება. ეს მეთოდი გათვლილია ყველა მოსწავლეზე მოსწრების მიუხედავად.