რეპის მიმდინარეობა აშშ-ში 80-იანი წლებიდან მოდის. თავდაპირველად, როგორც წესი, რეპს აფროამერიკელები მღეროდნენ და ეს იყო ერთგვარი პროტესტი არსებულის მიმართ. რეპერი ზანგები იბრძოდნენ თანასწორობისათვის და ამერიკული ქუჩის წესებით ცდილობდნენ გასწორებოდნენ მრავალ სოციალურ უთანასწორობას, რაც ასე ფესვგადგმული იყო დასავლურ სამყაროში. ისინი უპირისპირდებოდნენ პოლიტიკას. შეიძლება ითქვას, ზედმეტსახელის ქონა მათთვის აუცილებელია, მეტიც – ბევრი ცნობილი რეპერების ნამდვილი სახელი თითქმის არავინ იცის.
რეპერთა სიმღერები, განსხვავებით თუნდაც როკისაგან, არ არის აგებული მუსიკალურობაზე. ის ერთგვარად სწრაფად წაკითხული ლექსებია, რომელსაც არცთუ ისე რთული მუსიკა ახლავს თან. თუმცა ამას ნამდვილად არ შეუშლია ხელი რეპერებისთვის, მრავალი თაყვანისმცემელი შეეძინათ ჯერ აშშ-ში და შემდგომ მთელ მსოფლიოში. თითქმის ყველა ქვეყანაში უმალვე გადმოიღეს ეს მუსიკა და ამჟამად ევროპელი რეპერებიც (კანის ფერის მიუხედავად) არანაკლებ ცნობილ რეპულ ჰიტებს ქმნიან.
საქართველოში რეპის შემოსვლა ისეთ პერიოდს დაემთხვა, როდესაც მუსიკა თითქმის მკვდარი იყო. არ არსებობდა რამე წინაპირობა, რომ ქართველი მსმენელი ამ სიახლის მისაღებად მზად ყოფილიყო. ამიტომ რეპი უმალ მიიჩნიეს ქართული ენისათვის შეუსაბამო სტილად და აქედან გამომდინარე, მიუღებლადაც. თუმცა, სავარაუდოდ, ქართულ ენაზე დაწერილი ნებისმიერი ლექსის რეპად სიმღერა შესაძლებელია, რადგან თვითონ ენის წყობის მუსიკალურობა იძლევა ამის საშუალებას. სხვათა შორის, ამ მხრივ საინტერესოა ქართული მხატვრული ფილმი “ქეთო და კოტე“, სადაც ერთ ეპიზოდში ქალის მზითევის ჩამოთვლა სწორედ რეპის სტილში ხდება.
ქართველი რეპერები, განსხვავებით ამერიკელი კოლეგებისაგან, სრულიად საპირისპირო რამეს ქადაგებენ. მაგალითად, ამერიკელი “ქულიო“ თავის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ სიმღერაში ამბობს: `ფულით ძალაუფლება, ხოლო ძალაუფლებით ფული მოიპოვება და ეს ასეც უნდა იყოს”. ქართველები სრულიად საპირისპიროს მღერიან. მაგალითად, ერთ-ერთი ქართული რეპ ჯგუფი მღერის: “არ გვინდა ფული, არ გვინდა ქონება“ ან “ბევრი ფული იშოვე და დაივიწყე ძმაკაცი, ამის მერე იცოდე, რომ შენ ხარ არაკაცი“..
თუ რატომ არის ქართული რეპი ესოდენ არააგრესიული, ერთ-ერთმა პირველმა ქართველმა რეპერმა “ბილომ“ ასე ახსნა: “მე ყოველთვის ვეუბნები ახალგაზრდა რეპერებს: ბიძიკო, ეს არ არის ამერიკა. მათ თავიანთი პრობლემები აქვთ, ჩვენ ჩვენი და არ გინდათ მათსავით მაფიის გინება“.
ახალი თაობის რეპის მომღერალ ქართველ ახალგაზრდებში კი უმთავრესად სოციალურ საკითხებზეა ყურადღება გამახვილებული. “დიზი“ (გიგი გვარს თავისი რეპული მოსაზრების გამო არ გვიმხელს), რომელიც ამბობს: “ჩვენ ვმღერით იმას, რასაც ვხედავთ და ვცდილობთ ვებრძოლოთ იმ ხალხს, რომლებიც ჩვენი პროტესტის სათავისოდ წარმართვას ცდილობს“.
„დეგინი“ კი (გიორგი, ამჯერად ცალკე მღერის – მომავალი ინსტრუმენტალისტი) აცხადებს, რომ ქართული რეპის ესთეტიკა უნდა შეიცვალოს: “ძალიან მინდა იყოს ისეთი ადგილი, სადაც ყველა რეპერი ერთად შევიკრიბებით ხოლმე და ერთმანეთს უფრო დავუახლოვდებით. სამწუხაროდ, ძალიან ბევრი რეპერი ერთმანეთს არ ვიცნობთ. უფროსი თაობის რეპერებისგან განსხვავებით, ცხოვრების კარგი სტილის ქადაგებით არ გამოვდივართ, რადგან ეს უკვე აღარავის აინტერესებს“.
როგორც ხედავთ, ქართული რეპი ჯერჯერობით საინტერესო ფენომენია. უკვე ხმამაღლა შეიძლება ითქვას, რომ მან შეიძინა ორიგინალობის ელემენტები, ანუ კერძოდ ის, რომ ჩვენში ეს მიმდინარეობა ცუდი ცხოვრების გმობას და ახალი, პატიოსანი ყოფის დაწყებას ქადაგებს.
და მაინც, ქართველი მუსიკის მოყვარულთა “თინეიჯერული” ნაწილისათვის რეპი ერთ-ერთი ყველაზე `შინაურული” მუსიკაა, რადგან უმთავრესად მათი თანატოლები ქმნიან ასეთი სტილის ჯგუფებს. საყურადღებოა, რომ რეპერთა უმეტესობას არც სიმღერის ცოცხლად შესრულების სიამოვნებაზე აქვს პრეტენზია. თუმცა დედაქალაქის გლდანის ტიპის უბნებში თითქმის ყველა სკოლასა თუ კორპუსს ერთი რეპ-ჯგუფი მაინც ჰყავდა. ამიტომაც რეპის პოპულარობის ხარისხი იქაურ “თინეიჯერებში“ საკმაოდ მაღალი იყო.
ამერიკაშიც სწორედ გარეუბნებში იქმნებოდა მუსიკისა და ცხოვრების ამგვარი სტილი. იქ თითქმის ყველა ზანგ ბავშვს შეუძლია რეპის მოყვარულთა მოხიბვლა თავისი დამახასიათებელი მოძრაობებით თუ სიმღერის “კითხვით”. ისიც საინტერესო ფაქტია, რომ იქ უცნობი რეპერები თავიანთ სიმღერებს სტუდიაში (უფულობის გამო) თუ ვერ წერენ, ქუჩაში მაინც მღერიან ცოცხალი შესრულებით. ქართველები ამ მხრივ მკვეთრად ჩამორჩებიან თავიანთ ოკეანისგაღმელ კოლეგებს. ისინი ქუჩაში არ მღერიან და მხოლოდ ღია ცის ქვეშ (ან ამგვარი სტილის) გამართულ კონცერტებზე თუ შეგვახსენებენ თავს თავიანთი ინგლისურიდან გადმოქართულებული შემოქმედებით, რომელთა ჩაწერაც ქართულ სტუდიებში სულ რამდენიმე ასეულ ლარადაა შესაძლებელი.
ჩვენს კითხვაზე: თუ რატომ არ მღერიან ქართველი რეპერები ქუჩაში და მათი სიმღერების უმეტესობა რატომაა უცხოურიდან გადმოქართულებული ანუ ფაქტობრივად – პლაგიატური, ერთ-ერთმა ახალგაზრდა რეპერმა, რომელსაც აუცილებელი ზედმეტსახელი ჯერ კიდევ არა აქვს, გვითხრა: “უმეტესობას მუსიკასთან შეხება თითქმის არა აქვს, რომ არა ყოვლისშემძლე კომპიუტერი, მათ სიმღერის სწორად წაკითხვაც გაუჭირდებათ. გადმოქართულება კი, მოგეხსენებათ, სხვისი დაკრეფილი ხილით პირის ჩატკბარუნებაა“.
