რაც თავი მახსოვს, საქართველოში უწყვეტ რეჟიმში მიმდინარეობს განათლების რეფორმის პროცესი, იცვლება რეფორმატორთა თაობა, მოდიან განათლების მკვლევრები და სპეციალისტები, განუწყვეტლად იდგმება ახალი ნაბიჯები განათლების ხარისხის გასაზრდელად, მაგრამ პრობლემა პრობლემად რჩება – დღენიადაგ ახალი რეფორმის იმედად ვართ.
აქ ვეცდები არცთუ ვრცლად ჩამოვთავალო ის მიზეზები და შეხედულებები, რომლებიც მიმაჩნია ამ უსამანო და უსასრულო განათლების რეფორმის განმაპირობებლად.
მთავარ და უმნიშვნელოვანეს პრობლემად მესახება განათლების პოლიტიკისათვის ფუნდამენტური პრინციპების – სისტემურობის, სისტემატურობის, თანმიმდევრულობისა და მემკვიდრეობითობის – არდაცვა. ყოველი ახალი მინისტრი თუ ხელისუფალი „წელთაღრიცხვას“ თავისი მოღვაწეობის პერიოდიდან იწყებს და ყველაფერ მანამდელს მამა აბრამის ბატკნად სახავს და პოლიტიკური ქულების დაწერის ატრიბუტად იყენებს.
განათლების სისტემის მართვის ზედა ეშელონებში მიღებული გადაწყვეტილებები – მაგალითად, ტრიმესტრული სწავლების შემოღება, შემდეგ გაუქმება, დეცენტრალიზაციის პროცესის დაწყება, რამდენიმე წელში ცალსახა ცენტრალიზაციის პოლიტიკის გატარება, ყველა სკოლისთვის ლინუქსის ოპერაციული სისტემით ჩატვირთვა და ტრენინგების ჩატარება და 2-3 წელში მთლიანად Windows-ის ოპერაციული სისტემაზე გადასვლა, შესაბამისად, არამიზნობრივად გასროლილ რამდენიმე მილიონზე თვალის დახუჭვა, გრიფირების პროცესის ერთი უწყებიდან მეორე უწყებაში გადასროლა და უამრავი სხვა – როგოც წესი, კონკრეტულ სუბიექტთა დამოკიდებულებებსა და ხედვებს ეყრდნობოდა და არა, განათლების სფეროში ჩატარებული კვლევების შედეგების ანალიზს.
შემდეგ მთავარ მიზეზად მესახება განათლების სისტემის ფარგლებში ჩატარებული ეროვნული თუ საერთაშოისო კვლევების ანგარიშებისა და რეკომენდაციების არგამოყენება რეფორმის სხვადასხვა მიმართულებით განხორციელების პროცესში. ასე მაგალითად:
2003-2004 წლიდან მოყოლებული შეფასებისა და გამოცდების ცენტრის მიერ ჩატარებული სახელმწიფო თუ საერთაშორისო კვლევის შედეგებისა და რეკომენდაციების შესაბამისად რეფორმა არ გადაისინჯა;
სამეურვეო საბჭოებისა და კერძო რეპეტიტორობის ფენომენის კვლევის შედეგებისა და რეკომენდაციების შედეგად რეფორმა არ გადაიხედა. ამ ეტაპამდე არ აქვს სახელმწიფოს შემუშავებული სკოლების ფინანსური, მატერიალური, პროფესიული მხარდაჭერის პოლიტიკა, რომელიც დივერსიფიცირების ლოგიკით იქნება განსაზღვრული – არა სამინისტროს ერთ ოთახში (თუნდაც რამდენიმეში ერთად) 4-5 კაცის მიერ შემუშავებული „რეცეპტურა და მედიკამენტების პაკეტი“ ყველა სკოლისათვის, არამედ კონკრეტული სკოლების „დაავადებებისათვის“ განსაზღვრული სხვადასხვა, მრავალფეროვანი, საჭიროების შესაბამისი შეთავაზებები. ეს უკანასკნელი მეტად რთული გადასაჭრელია, რადგან სახელმწიფოს, ერთი მხრივ, არ ეთმობა ცენტრალურის, დემიურგის ფუნქცია და, მეორე მხრივ, არაფერს არ აკეთებს, რომ გაზარდოს დამოუკიდებლად, საკუთარ საჭიროებებზე მოფიქრალი ორგანიზაციული კულტურის ადამიანური რესურსი სკოლებში.
ვფიქრობ, განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს სკოლის ადმინისტრაციის მომზადების დონეს – მარტივი პრინციპით – 60 000 კარგი პედაგოგის მოძებნასა და მომზადებაზე იოლი 2000 კარგი მენეჯერის მოძებნა-მომზადებაა. ვფიქრობ, სახელმწიფომ ყველაზე სერიოზული ადამიანური და მატერიალური რესურსი სწორედ აქეთკენ უნდა მიმართოს.
აქვე მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ზოგადი განათლების ხარისხის ერთადერთ ინდიკატორად არ უნდა მივიჩნიოთ გამოსაშვები და უმაღლეს სკოლაში მისაღები ერთიანი ეროვნული გამოცდები. საჭიროა სახელმწიფოს მხრიდან ზოგადი განათლების სხვადასხვა დონეზე ჩატარებული კვლევების (მუდმივად ტარდება სახელმწიფო შეფასებები საშუალო განათლების სხვადასხვა საფეხურზე ამა თუ იმ საგანში ) ანალიზი და მისი შედეგების გააზრების შედეგად განათლების პოლიტიკის პრინციპებისა და შინაარსის გადასინჯვა.
მნიშვნელოვანი ყურადღება უნდა გაამახვილოს სახელმწიფომ პედაგოგების არა მხოლოდ გადამზადებაზე, არამედ, მომზადებაზე, ამ საკითხს ე.წ. „უფასო ფაკულტეტების“ პრინციპი ვერ შველის. საჭიროა სახელმწიფოს მიერ საუნივერსიტეტო პედაგოგიური საგანანმანათლებლო პროგრამების რევიზია, კურსდამთავრებულთა პროფესიით დასაქმებისა და მიღებული სწავლის შედეგით კმაყოფილების გაზომვა-ანალიზი. მიღებულ შედეგებზე დაყრდნობით საუნივერსიტეტო კურიკულუმის განვითარების სტრატეგიის შემუშავება, ხარისხის რეგულაციის მაღალი სტანდარტების დაწესება და მრავალი სხვა, მით უფრო, რომ გვაქვს საქართველოში ამ შინაარსის კვლევების გამოცდილება და, სამწუხაროდ, სავალალო შედეგები (TIMSS 2007/2011 / TEDS-M 2008 / TALIS (2013)2014 ) .
ვფიქრობ, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრომ აქტიურად უნდა ითანამშრომლოს უმაღლეს სასწავლებლებთან განათლების მეცნიერებებისა და მასწავლებელთა განათლების სამაგისტრო და სადოქტორო პროგრამების მიმართულებით. სხვადასხვა უნივერსიტეტში არა ერთი წარმატებული, მაღალხარისხიანი სამაგისტრო თუ სადოქტორო კვლევითი ნაშრომი მზადდება, რომლებიც განათლების სფეროს მრავალფეროვან სპექტრს შეეხება – როგორც განათლების პოლიტიკისა და შინაარსის, ისე ესგ -ით გათვალისწინებული ძირითადი საგნობრივი ჯგუფების სწავლების მეთოდიკის საკითხებს. ვფიქრობ, სამინისტროს სხვადასხვა დეპარტამენტის წარმომადგენლები დაინტერესებულნი უნდა იყვნენ ამ კვლევებით და, როგორც მინიმუმ, ეცნობოდნენ სფეროში არსებულ უახლეს ტენდენციებს.
ცხადია, თემა ამით რომ არ ამოიწურება და არც სრულდება, ფორმატი არ ითვალისწინებს ჩვენს თავს დამოკლეს მახვილივით დაკიდებული განათლების რეფორმის ვრცელ, სისტემურ ანალიზს, ამ შემთხვევაში შევეცადე დამეფიქსირებინა სუბიექტური განცდები და ხედვები, რომლებზეც ვფიქრობ, ვესაუბრები მეგობრებს და მინდოდა თქვენთვისაც გამეზიარებინა.
https://eppmge.blogspot.com/2015/05/blog-post.html
https://naec.ge/#/ge/post/1603
