საყვარელ მწერალთან შეხვედრის სურვილი არასდროს გამჩენია – მოსწავლეობის წლებშიც კი. დარწმუნებული ვიყავი, იმაზე მნიშვნელოვანი არაფერი მოხდებოდა, რაც უკვე მომხდარიყო მისი წიგნების კითხვისას და იმაზე მეტს ვერაფერს შევიტყობდი თავად მწერალზე, რაც ამ წიგნებში იყო ნათქვამი. მეორე მხრივ, ყოველთვის ძალიან მაინტერესებდა ავტობიოგრაფიული ჩანაწერები, დღიურები, მოგონებები, სიზმრები.
ნაწერში, როგორც სუფთა სარკეში, ყოველთვის უფრო მეტი ჩანდა – დაკვირვებული თვალისთვის მისი სიღრმე თუ ზედაპირი სრულიად საკმარისი უნდა ყოფილიყო.
ოთარ ჭილაძის ჩანაწერების წიგნი – „ცა მიწიდან იწყება“ ცოტა ხნის წინ ჩამივარდა ხელში. მეორე გამოცემა მწერლის ნახატებით არის გაფორმებული – თითქოს გასართობად მოხაზული მრავალმხრივ საგულისხმო ფიგურებით, რომლებიც ხმადაბლა ჰყვებიან თავიანთ ამბებს. თუ ყურს მიუგდებ, გაიგონებ. თუ მხოლოდ ხმამაღლა ნათქვამი ჭეშმარიტებების მაძიებელი ხარ, მათაც უდავოდ მიაგნებ, ოღონდ ძალისხმევის გაღება მაინც დაგჭირდება – ეს ადვილად წასაკითხი წიგნი არ არის.
მწერალს 1975 წელს ჩაუწერია: „წერის პროცესი: თითქოს ღამით, უცხო ბაღში გადაპარული, ფაციფუცით – არ მომისწრონო – კი არ კრეფ, ძირფესვიანად გლეჯ ყვავილებს შენი გულისსწორისთვის, მაგრამ ბაღიდან გამოსული, სინანულით ამჩნევ, რომ სიბნელესა და სიჩქარეში ბევრი გაუშლელი ან უკვე გადამწვარი ყვავილი მოგიგლეჯია და იმ უზარმაზარი თაიგულიდან, რომელიც ასე გეამაყებოდა და გიხაროდა, შეიძლება, ერთი-ორი ღერიღა ვარგოდეს გამოსაჩენად, მით უფრო, მისართმევად, მაგრამ ეს სრულებით არ ნიშნავს იმას, რომ დაღამებისთანავე ისევ არ გადაიპარები ბაღში, ისევ იმ იმედით – ამჯერად მაინც გამიმართლებსო“.
თუ ოდესმე მომინდება, ვინმეს ავუხსნა, რატომ და როგორ წერენ მწერლები, ამ ჩანაწერს წავუკითხავ.
წერა ყოველდღიური შრომაა – გადარჩევის, შედარების, შემოწმების, მკაცრი შეფასების პროცესი.
ამასწინათ 115-ე სკოლაში მოსწავლეებს შევხვდი – წიგნებსა და ბევრ სხვა რამეზე ვისაუბრეთ. ერთმა გოგონამ მკითხა: რას ურჩევდით მას, ვისაც მწერლობა გადაუწყვეტიაო? არცთუ რთული კითხვაა, მაგრამ პასუხი უცებ ვერ გავეცი. ბევრი უნდა იკითხოს, ძალიან ბევრი-მეთქი, ვთქვი ბოლოს და გამახსენდა, რომ მანამდეც ამას ვამბობდი – შეხვედრის პირველივე წუთებიდან კითხვის სიხარულსა და სიკეთეზე, რამდენიმე სამყაროში ერთდროულად ცხოვრებაზე, წარმოუდგენელ ადგილებში მოგზაურობაზე, ენით აუწერელი სიმდიდრის დაგროვებაზე ვლაპარაკობდი.
ოთარ ჭილაძე კი წერს: „იკითხეთ, იკითხეთ ყველაფერი – ცუდიც და კარგიც, გასართობიც და განმანათლებელიც. კითხვა სავალდებულო შრომაა და საკმაოდ მძიმეც, როგორც მიწის ხვნა, გუთნის გამოჭედვა, ღვინის დაყენება. მხოლოდ თვალით აღქმული სიტყვა დაკარგული შრომაა. სიტყვას უნდა ჩასწვდე გონებითაც და გულითაც. განუწყვეტლივ უნდა ეცადოთ, როგორმე შეაღწიოთ სიტყვაში და იქიდან დაინახოთ უთქვენოდ დარჩენილი სამყარო – უპირველეს ყოვლისა, თქვენს ამქვეყნიურ დანიშნულებას, თქვენს მოწოდებას დაინახავთ…“
მხოლოდ წერა კი არა, კითხვაც შრომაა – არ გაირჯები და არაფერი ხარ.
მკაცრია მწერალი შეფასებისას. ზოგჯერ მისი პოზიციის გაზიარება წარმოუდგენლადაც კი გვეჩვენება, მაგრამ ეს არ არის მთავარი. ბევრად უფრო მნიშვნელოვანია, რომ დიდ სიახლოვეს ვგრძნობთ – თითქოს გვერდით ვუზივართ და თავს ვუქნევთ თუ ეჭვს თვალით შევცქერით, ვიცით: ამ გულახდილი საუბრის დავიწყება არ იქნება.
მოსწავლეებთან დიდი სახელების ხსენებას, ციტატებით საუბარს ვერიდები ხოლმე – სჯობს, თვითონ მიაგნონ სათავისო სიბრძნეს. თუმცა ოთარ ჭილაძის ჩანაწერები ამ შეხვედრამდე რომ წამეკითხა, ალბათ ცდუნებას ვერ გავუძლებდი და ზემოთ მოტანილ ნაწყვეტებს წავუკითხავდი.
გულწრფელად მჯერა წიგნების ძალის – იმის, რომ თითოეული წიგნი პასუხია. სწორედ იქ შეიძლება იმის პოვნა, რასაც მთელი ცხოვრების მანძილზე ეძებ. ცხადია, არა – ხელში მოხვედრილ პირველსავე წიგნში. არა – პირდაპირი აზრით.
ოთარ ჭილაძეს სჯეროდა, რომ ყველა ვარსკვლავს ჰქონდა პოლარულ ვარსკვლავად ქცევის პოტენცია: „გარკვეული დროის შემდეგ ჩვენც შეიძლება გავთავისუფლდეთ, ანუ დავიბრუნოთ პირვანდელი სახე, თუკი, რასაკვირველია, ამ ხნის განმავლობაში ბეჯითად ვისწავლით. დროის გასაყვანად კი არ გადავშლით წიგნს (დრო ისედაც გავა), არამედ იქიდან (წიგნიდან) ცოდნის ამოსაღებად, როგორც ღვინო ამოაქვთ ქვევრიდან, თაფლი – სკიდან, ბადე – ზღვიდან, მადანი – მიწიდან, ტყვია – ჭრილობიდან, წყალი – ჭიდან, პური – თონიდან…“
კიდევ ბევრის ამოწერა შეიძლებოდა წიგნიდან, რომელმაც, ალბათ, ყველაზე არსებითი მითხრა მწერალზე, მისი ფიქრებისა და სიზმრების მოზიარე გამხადა, საგულისხმო აზრების დღიური ულუფა გამიყო.
საყვარელ მწერალთან შეხვედრაც ეს იყო.
