ყველა პროფესიას ჰყავს გამორჩეული ხალხი, მამებს და დედებს რომ ვეძახით. იურისპრუდენციაში ჩემთვის გამორჩეულია ვალტერ ელინეკი, ვიღაცისთვის – უოლტერ ელინეკი ან ოლტერ ელინეკი. მოკლედ, სახელს მნიშვნელობა აქვს, რადგან მეორე ელინეკიც არსებობდა ამავე პროფესიაში, ისიც გამორჩეული. მისი სახელია გეორგი, ანუ გეორგ ელინეკი.
ჩვენ ახლა ვალტერ ელინეკი გვაინტერესებს. ამ ადამიანმა მეოცე საუკუნის დასაწყისში გამოსცა ნაშრომი: „კანონი, კანონის გამოყენება და მიზანშეწონილობა“. მისი ნააზრევი, ძირითადად, სახელმწიფო მმართველობას და ადმინისტრაციული ორგანოების საქმიანობას ეხება.
ნაშრომის ერთ ნაწილში სახელმწიფო მმართველობის უკანონო ან კანონიერი გადაწყვეტილების საილუსტრაციოდ ელინეკს მოაქვს ლომზე ნადირობის მაგალითი. ეს ამბავი ასეთია:
ქალაქთან ახლოს, ტყეში ლომი გამოჩნდა. ლომის მოსაკლავად გზას გაუდგა ორი მონადირე, ანუ მათ მიზნად დაისახეს ლომის მოკვლა.
ლომის გამოჩენისთანავე ერთი მონადირე ისვრის ჰაერში. რას იტყვით? როგორ ფიქრობთ, სწორი გადაწყვეტილებაა? ცხადია, არასწორი გადაწყვეტილებაა. ჰაერში სროლით მონადირე მიზანს ვერ მიაღწევს. გამოყენებული საშუალება არასათანადოა.
ახლა შევცვალოთ ფაქტები და სხვა ვერსია განვიხილოთ: მონადირე გაისვრის, თუმცა ტყვია მოხვდება არა ლომს, არამედ მეორე მონადირეს. ამ შემთხვევაში მონადირე მიზნის საწინააღმდეგოდ მოქმედებს და მიზნის მიღწევა კიდევ უფრო საეჭვოა, ვიდრე პირველ შემთხვევაში. ეს შემთხვევა მიუთითებს განხორციელებული ქმედების საზიანო ხასიათზე.
კიდევ ერთი განსხვავებული ვერსია: მონადირე გაისვრის, ტყვია მოხვდება ლომს, თუმცა არ მოკლავს მას. ხედავთ? ლომის დაჭრა მიზნის ფარგლებშია, თუმცა სრულად ვერ აღწევს მიზანს. ამ შემთხვევაში გამოყენებული საშუალება არასაკმარისია. მონადირეს მიზნის მისაღწევად ცოტა მეტი ძალისხმევა სჭირდებოდა.
და ბოლო ვერსია: მონადირე მოკლავს ლომს, თუმცა ამით არ კმაყოფილდება და კიდევ ერთ ტყვიას ესვრის მას. იმედი მაქვს, აღშფოთდით. ეს შემთხვევა ძალის გადაჭარბებაზე მიუთითებს.
ეს მაგალითი მარტივად შეგვიძლია გადმოვიტანოთ სახელმწიფო ორგანოების საქმიანობაზე. რამდენი სახელმწიფო ორგანიზაცია გინახავთ, არამიზნობრივად რომ საქმიანობს? ან სხვას რომ უშლის ხელს საქმიანობაში, ან საკმარის ძალისხმევას რომ არ იჩენს მიზნის მისაღწევად? ძალის გადაჭარბების შემთხვევებიც არის, სამწუხაროდ. თუმცა, ეს ყველაფერი სახელმწიფო ორგანოების საქმიანობისთვის დამახასიათებელია. ადრეც ხდებოდა და მომავალშიც მოხდება. მთავარია, ჩვენ ვიცოდეთ, სად ვმუშაობთ, რა არის ამ ორგანიზაციის მიზანი და რის მიღწევას ვაპირებთ. ასეთ შემთხვევაში, შევამცირებთ არასწორი, არაკანონიერი გადაწყვეტილების მიღების რისკს.
საერთოდ, ცხოველის მოკვლის ამბავი არ მომწონს, მაგრამ სახელმწიფო ორგანოების უკანონო საქმიანობის საილუსტრაციოდ გამოდგება, თანაც გამოგონილია.
