ისე მოხდა, რომ კვლავ უნივერსიტეტში აღმოვჩნდი, 37 წლის ასაკში მაგისტრატურას დავუბრუნდი, რომელიც 13 წლის წინ ბოლო სემესტრში შევწყვიტე. ეროვნული და შიდასაუნივერსიტეტო გამოცდები, საგნების არჩევა და იმაზე ფიქრი, როგორი იქნება ჩემი სამაგისტრო ნამუშევარი საინტერესო გამოცდილება აღმოჩნდა და რაც მთავარია, ყოველ ჯერზე ვხვდები, რომ ახლა გაცილებით მზად ვარ ახალი ცოდნებისთვის, გაცილებით მარტივად მიდის ეს პროცესი, ვიდრე ახლადსკოლადამთავრებული, დაბნეული 16 წლის მე ირჩევდა პროფესიას, რომელსაც მერე არასოდეს გამოიყენებს ან უკვე თითქოს საკუთარ ზრდასრულობაში დაჯერებული, 20 წლის იგივე მე ფიქრობდა რა მიმართულებით გაეგრძელებინა სწავლა შემდეგ საფეხურზე. იმ დროიდან ყველაზე ხშირად მახსენდება ლექტორი, რომელმაც თქვა, ყველაზე მეტად ახალგაზრდები მებრალებით, სახლში მშობლებს აღარ ესმით თქვენი, სამსახურებში უფროსებს უნდა დაუმტკიცოთ, რომ იმსახურებთ იმ ადგილებს, სადაც აგიყვანენ, პირველ სიყვარულს შეიძლება დიდი იმედგაცრუებები მოყვეს, თქვენ კი ამ ყველაფერს ყოჩაღად უნდა გაუძლოთ და თან კიდევ ისწავლოთო. ასე, თანაგრძნობითა და გაგებით საუბარი იშვიათობა იყო და მართლაც, ზრდასრულობის პირველი წლები ალბათ ყველაზე რთული, საფრთხეებითა და თავგადასავლებითაა სავსე და ამ გზაზე ყველა გამხნევება და ყველა მმხარდაჭერა ერთიორად ძვირფასია, იმის მიუხედავად, ამას მაშინვე აცნობიერებ თუ მერე.
ისე მოხდა, რომ უნივერსიტეტს მარტო მე კი არა, ბევრი ჩემი მეგობარი და კარგი ნაცნობი დაუბრუნდა, დაახლოებით ჩემი ასაკისები – როცა ერთმანეთს გამოცდილებას ვუზიარებთ ხოლმე, აშკარა ხდება, რომ ახლა გაცილებით მეტ მხარდაჭერას გვთავაზობენ ლექტორები და უნივერსიტეტები, უფრო ჩანს პატივისცემა ჩვენთან დამოკიდებულებაში და მიუხედავად იმისა, რომ დიდი პაუზის შემდეგ წვრილმან ბიუროკრატიაში გარკვევა შეიძლება მეტად გვიჭირს, ვიდრე “ახალგაზრდა” სტუდენტებს, საბოლოო ჯამში ეს პროცესი ახლა გაცილებით მშვიდი და გაცნობიერებულია, ვიდრე “თავის დროზე” იყო.
ახალი გამოცდილება და როლი ბუნებრივად მაფიქრებს ხოლმე უწყვეტი განათლების პრინციპებზე და იმაზეც, რომ განათლება საბოლოო ჯამში მაინც პრივილეგიად რჩება. ამ ფიქრების ნაწილია ისიც, რომ ახალგაზრდებს დამოუკიდებელი ცხოვრების პირველ ეტაპზე გაცილებით მეტი მხარდაჭერა სჭირდებათ ოჯახებისგან, მასწავლებლებისა და უნივერსიტეტებისგან, ვიდრე ამას იღებენ. კვლავ ვისმენ ამბებს იმაზე, როგორ უჭირთ სტუდენტებს სწავლა და მუშაობა ერთად, როგორი მწირია ის განათლება, რომელსაც ისინი სკოლებში იღებენ და როგორი რთულია კარგი საფუძვლის გარეშე მათთვის რაიმე პროფესიის შესწავლა, როგორ გამოწვევად რჩება უცხო ენების ცოდნა და როგორი რთულია კარგი კადრების შენარჩუნება აკადემიური სივრცეებისთვის.
სტუდენტების ხმა საზოგადოებაში მხოლოდ ფრაგმენტულად ისმის – ისინი კვლავ რჩებიან საზოგადოების ყველაზე დაუსაქმებელ, ყველაზე მოწყვლად ნაწილად. მოსწავლეებს ბოლო წლებში კვლავ ინერციით უფრო უწევთ არჩევანის გაკეთება მომავალი პროფესიების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას და უწყვეტი განათლების პრინციპიც, რაც მუდმივ მზაობას გულისხმობს ახალი ცოდნების მისაღებად, იმის მიუხედავად, რაა შენი სტატუსი და ასევე გარემოს, სადაც შეგიძლია დაიკმაყოფილო ცნობისმოყვარეობა და აიხდინო სურვულები, რეალობაში კვლავ სუსტად არის დანერგილი.
უნივერსიტეტში დაბრუნებისას ჩემი მიზანი აკადემიურ სივრცეზე გამადიდებელი შუშით და უფრო ფრთხილი თვალით დაკვირვება არ ყოფილა, მაგრამ მივხვდი, რომ ამის გარეშე აღარ გამოდის – დამატებითი თავის ტკივილი გავიჩინე, თუმცა იმის წარმოდგენა, რას ვიზამდი ამა თუ იმ წლების წინანდელ ამბავში ახლა რომ აღმოვჩენილიყავი, მამხიარულებს. ეს ამბავი დროში მოგზაურობის სათამაშოც აღმოჩნდა და არ ვიცი იმის გამო, რომ საბოლოოდ ადამიანების სიცოცხლე არც ისე დიდია იმიტომ თუ მარადიული პრობლემების არსებობის გამო, მაინც უფრო უკეთ განათებულ სივრცეში წრეზე სიარულს გავს ეს ყველაფერი, ვიდრე ახალი სუნთქვის გახსნას.
