(სიონი, „სკუგა–ბალდური“)
ჯერ ყდამ მიიქცია ყურადღება, შემდეგ სათაურმა, ავტორის სახელმა, წარმომავლობამ, უცხო გარემომ, უცხო ფოლკლორმა, არქეტიპებმა, ადამიანისა და ბუნების ძალის ჭიდილმა, დაუფლებისა თუ გადარჩენის დაუოკებელმა ჟინმა, წიგნის გვერდებში ჩაბუდებულმა ჩრდილოურმა სიცივემ, ყინვამ, მარტივი წინადადებების მომხიბვლელობამ, სივრცემ წინადადებებს შორის, ბუნებრივმა თუ ავთენტურმა სიტყვაძუნწობამ, კალმის სიმსუბუქემ, მეტაფორებმა… ასეც ვიფიქრე, რომ ავტორი მხოლოდ პროზაიკოსი ვერ იქნებოდა და პოეტიც იყო.
მერე საგანგებოდ ამ წიგნის გამო წავიკითხე ისლანდიის ისტორიასა და კულტურაზე, მოვუსმინე ენას, მუსიკას, მოვიძიე გადაცემა ფლორასა და ფაუნაზე, გავიგე ბუნებრივი მემკვიდრეობის შენარჩუნების მნიშვნელობასა და ეკოლოგიური ბალანსის დაცვის აუცილებლობაზე, დავათვალიერე ბუნება – დაცული ტერიტორიები, ვულკანები და სანაპიროები, მოვისმინე უნიკალური არქტიკული მელას ექსტრემალურ კლიმატურ პირობებში ადაპტირების უნარისა და აისბერგებით ზღვაში მოგზაური თეთრი დათვების ისტორიები და ნელ-ნელა აღმოვაჩინე ავტორის დაგებული მახეები, თითქმის ვუპასუხე ჩემსავე კითხვებს – ვინ არის ნაწარმოების მთავარი პერსონაჟი? მელა თუ პასტორი – თვითმყოფადი ბუნება თუ მოძალადე ადამიანი? მეცნიერი თუ მიტოვებული ბავშვი – კეთილშობილი ნატურალისტი თუ დაუნის სინდრომის მქონე ახალგაზრდა ქალი? სად გადის ზღვარი ადამიანის უფლებებსა და ბუნების მიმღებლობას შორის, როდის ხდება სტიქიური მოვლენა გარდაუვალი? სად იკვეთება ბოროტება და კეთილშობილება და რა იბადება მათი შეხვედრის შემდეგ? გამოჩნდა ანტიგმირის აუცილებლობაც, რომლის ფონზეც ყველაფერი დანარჩენი გაცილებით მშვენიერი, ძვირფასი და მოსაფრთხილებელია – ბუნებაც, სიკეთეც და დაჩაგრული ადამიანიც.
რამდენიმე დღის წინ თბილისის საერთაშორისო ლიტერატურულ ფესტივალზე ავტორის მოსმენის საშუალებაც მომეცა და ჩემი მოსაზრება იმის შესახებ, რომ ეს პატარა წიგნი დიდ და მნიშველოვან თემებზე დაიწერა, კიდევ უფრო გაამყარა. მწერალმა ისაუბრა ავტორებზე, რომლებმაც მასზე განსაკუთრებული შთაბეჭდილება მოახდინეს და მათ შორის გამოყო ბულგაკოვი, ისაუბრა ისლანდიურ და ზოგადად, ნორდიკულ ლიტერატურაზე, რომლის ლოგიკური გაგრძელებაცაა მისი ტექსტები, აღნიშნა, რომ არასდროს დარდობს მისი ნაწარმოებების მხატვრულ თარგმანებზე, უფრო სწორად, დანაკარგზე ამ თარგმანებში, რადგან ენდობა სხვა ენას და თუნდაც სრულიად უცხო ენის მუსიკალობას და ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ წიგნზე მუშაობისას ერთადერთი პერსონაჟი, რომლის გონებაში შეძვრომა და რომლის პერსპექტივით საუბარიც არ უცდია, იყო აბა – დაუნის სინდრომის მქონე გოგონა, რადგან უნდოდა, ამ სიჩუმით პატივი ეცა მისი არსებობისთვის.
ავტორმა ზუსტად იცის, სად შეწყვიტოს თხრობა, რა გაამჟღავნოს და რა დამალოს, მაგრამ ასევე იცის, რა ძალა აქვს მის სიტყვას, რომლითაც ღრმა კვალის დატოვება შეუძლია. როგორც მის ლექსში, რომლის თარგმანიც დარბაზში მოვისმინე: „როცა სიტყვა ნამღერია უკვე, ის ვეღარასოდეს შეწყვეტს ჟღერას.“
