(საზაფხულო საკითხავი ბავშვებისთვის ომიანობის ხანაში)
ეს პაწაწინა კარტოფილის საყვარელი დრო იყო. როცა მიწა ოდნავ გათბებოდა, კარგად გაფხვიერებულ ნიადაგში ორმოს ამოთხრიდნენ და პაწია კარტოფილის ბოლქვს სულ ციმციმ ჩააბრძანებდნენ.
მერე იძინებდა, ისვენებდა, სულს მოითქვამდა, რაღაცისთვის ემზადებოდა, თანდათან, ნელა-ნელა ყველაზე დიდი საოცრება ხდებოდა, მიწითა და წყლით ნაკვები, ლოყებშეპუტკუნებული კარტოფილი სასიცოცხლო წვენით ივსებოდა, მერე ჯერ ერთ ფესვს გამოუშვებდა ფრთხილად, მერე ლერწს, ჯერ გამჭვირვალეს, უღონოს, მერე უფრო მოღონიერდებოდა, სუსტი ღერი მიწაში გაძვრებოდა, ნელ-ნელა ბნელს გაარღვევდა და აი, ბოლოს და ბოლოს, მზის ულამაზეს შუქსაც იხილავდა. მერე იწყებოდა და იწყებოდა, ზრდა, გალამაზება, უნაზესი, გამჭვირვალე ყვავილებით ყვავილობა და ერთი ბუთქუჩა კარტოფილი ბევრად იქცეოდა…
ჰოდა, ზუსტად ეგ დრო იყო, ბუთქუჩა კარტოფილმა მიწაში გაიზმორა, გაიზმორა და ფესვი გამოუშვა. დაისვენა, მერე კიდევ ერთხელ სცადა, კიდევ დაისვენა, მერე კიდევ…
უცებ ფესვი რაღაც ცივს შეეხო, სასწრაფოდ გამოსწია,დამფრთხალმა და შეშინებულმა. მაგრამ დიდხანს არ შეშინებია, ეს მისი მიწა იყო, მისი სახლი, ალბათ გვერდითაც კიდეც ერთი კარტოფილია.
ახლა კიდევ გაიწვდინა ფესვი და კარგად მოსინჯა საგანი, რომელმაც შეაშინა. ეს რანაირი კარტოფილი იყო! ფორმა კარტოფილისა ჰქონდა, აი, კანი კი-ცივი, მაგარი, ლითონის. ეს რა უცნაური რამეაო, იფიქრა კარტოფილმა, მაგრამ ამ დაუპატიჟებელი მეზობლის გამო თავის მთავარ საქმეს ხომ არ შეწყვეტდა? ფესვები და ღერო უნდა გაზრდოდა, მიწას მოსდებოდა, გაძლიერებულიყო, გამრავლებულიყო, ეყვავილა… ამიტომ ერთი-ორჯერ კი სცადა მეზობელთან გამოლაპარაკება, მაგრამ მან რაღაც უკმეხად ჩაიბურდღუნა და ხმა არ გასცა, უკმეხი იყო და უზრდელი.
კარტოფილი კი ცნობისმოყვარე იყო, ფესვი კიდევ გაუშვა და კიდევ ერთხელ სცადა მეზობელთან დალაპარაკება. მაგრამ იმ უკმეხს ერთი სიტყვა არ უთქვამს.
მაინც ვინაა? კარტოფილი? რომელიმე სხვა ბოსტნეული? არც ჭარხალს ჰგავს, არც თალგამს, სტაფილოს ხომ მითუმეტეს.
გვიან ღამით, როცა უკმეხ მეზობელს ღრმა ძილით ეძინა, კარტოფილმა თავისი ლერწი კიდევ ერთხელ გაუშვა მისკენ, შეუღუტუნა, შეუციხინა, მაგრამ შენც არ მომიკვდე, მეზობელი თითქოს უსულო საგანი იყო, არც კი შეუბეტყავს ცხვირი. მერე კიდევ შეუხიცინა, სცადა თვალები გაეხილა, რამე ეთქვა, მაგრამ რკინის ბოსტნეულმა ერთი ჩაიბუზღუნა, გადატრიალდა და ძილი გააგრძელა.
ცნობისმოყვარე კარტოფილმა ვერაფრით მოისვენა. ხან მახრა გააგზავნა მეზობელთან, ხან ჭიაყელა, ხანაც ცუანა ჭია, იქნებ სუნმა მაინც შეაწუხოსო, რკინის ბოსტნეული კი არც კი იმჩნევდა ცნობისმოყვარე მეზობელს, იწვა გადრუნჩული და ეძინა.
კარტოფილი კი იზრდებოდა, ახლა ერთი ფესვი კი არა, ფესვების მთელი ბადე ჰქონდა, ერთი ღერო კი არა-ღონიერი ღეროების მთელი კონა, ბოლოს და ბოლოს, ყვავილობის დროც მოვიდა და ისეთი ლამაზი ყვავილებით აყვავდა, უბრალო კარტოფილი რომ იყო, ვერაფრით მიხვდებოდი.
მეზობელს ისევ აკითხავდა, ოღონდ ის ისევ ისე, უძრავად იწვა და ზედაც არ უყურებდა.
როცა ბავშვები კარტოფილის ამოსაღებად მოვიდნენ, ფესვების ბადეში გახვეული, უცნაური რკინის ბოსტნეული იპოვეს, რომელსაც კარტოფილის ფესვები ჰქონდა შემოხვეული, მეტიც, რამდენიმე ლერწს ბოსტნეულის შუაგულშიც შეეღწია, ბოსტნეულის რკინის ზურგზე მოთავსებული მავთული მახრას გადაეხრა, ხოლო მუცელი მთლად დაჟანგებოდა.
ბავშვებმა უცნაური ბოსტნეული კარტოფილით სავსე კალათაში მოათავსეს და შინ წაიღეს.
ბოსტნეული მხოლოდ ბაბუამ იცნო, ხელებაკანკალებულმა ამოიღო კალათიდან და მხოლოდ მაშინ დამშვიდდა, როცა ნახა, რომ ხელყუმბარა გაფუჭებული იყო, დაჟანგებული, მიწიანი, ერთიანად გაშავებული და კარტოფილის ფესვებშემოხვეული.
ვერავინ მიხვდა, რომ კარტოფილმა, რომელიც ახლა ბანზე იყო გაფენილი და დასათესად გადარჩეული მზეზე შრებოდა, ბავშვები გადაარჩინა. იმდენი უჩხიკინა საშიშ ბოსტნეულს, რომ მთლიანად მოშალა.
