გზაზე ერთი ბიჭი მიდიოდა

ჭიჭა პაპას დუქანს გავცდი თუ არა, სპორტულებში ჩაცმული, ზურგჩანთამოკიდებული ბიჭუნა დავინახე, რომელსაც პირი თემქისკენ ეჭირა. ხანდახან, როცა ძლიერად დაუბერავდა, შემოტრიალდებოდა და ზურგს აგებებდა ქარს. დამინახა თუ არა, ხელი უიმედოდ დამიქნია. უიმედოდ-მეთქი, იმიტომ ვამბობ, რომ თბილისის ზღვის განაპირას ერთი კინკილა ავტობუსის გარდა არაფერი დადის. აქ გაყოლის მსურველი ძალიან ბევრია, მანქანის გამჩერებელი – ძალიან ცოტა. კეთილი სამარიტელის იგავს ჰგავს ვაზისუბნიდან თემქამდე მანქანით მისვლის ამბავი… არც დავფიქრებულვარ, მექანიკურად გავაჩერე, რადგან გონებაში ერთი ძველისძველი ამბავი ამომიტივტივდა:

წინა საუკუნეში, ერთ-ერთი აღდგომის მომდევნო დღეს, მუხათგვერდში, ბაბუაჩემის საფლავზე წავედით. მაშინ მანქანა არ გვყავდა. რაის მანქანა, თქვენი ჭირიმე. მამაჩემი თბილისში არ იყო, ამიტომ ოთხნი დავიძარით – მე, ვახო, დედა და ბებია. მაშინ უბრალო ხალხისთვის მუხათგვერდის სასაფლაოზე ასვლა-ჩამოსვლა ორადრუინის, ცეცხლოვანი მთის გულში ბეჭდის ჩაგდების ტოლფასი გახლდათ: დიდუბის მეტროსადგურთან მდგომი დარდით სავსე დანჯღრეული ავტობუსები და სამარშრუტოები, ჭყლეტა, შავებში ჩაცმული თავდახრილი მოხუცები, მამაკაცები საფლავზე დასარგავი ყვავილების ნერგებით, კილომეტრებიანი საცობები, სიცხე და ჩახუთულობა. უკანა გზაზე თავსხმამ მოგვისწრო, გავილუმპეთ. ბაბუას საფლავიდან ავტობუსების გაჩერებამდე შორი გზაა, მაგრამ თავს ზემოთ ძალა არ იყო, მივბაჯბაჯებდით. ა მდროს მაღალ ნაძვებსა და წვიმისგან მოლაპლაპე საფლავის ქვებს შორის თეთრი „ვოლგა” გამოჩნდა. იქაური ორმოების გადამკიდე, ნელ-ნელა მოდიოდა და ისე ირწეოდა , როგორც ტალღებზე -გემი. რაკი ჩვენ უკაცრიელ კუნძულზე გარიყულებს ვგავდით, ეს ეპიზოდი კი არ ჰგავდა ჰოლივუდური ფილმის ბედნიერ დასასრულს, წესით, გემბანზე მყოფებს ვერ უნდა შევემჩნიეთ, რაგინდ ხელები გვექნია, მაგრამ ამ იგავს სხვანაირი გაგრძელება აღმოაჩნდა. მას შემდეგ კარგ ანდაზასავით ან ლექსივით ვიხსენებ სიტყვებს, რომლებიც მძღოლმა გვითხრა მას შემდეგ, რაც დასახლებამდე მიყვანა შემოგვთავაზა: „ასე მასწავლა მამამ”, – თქვა მან. წარმოდგენა არ მქონდა ვინ იყო მამამისი, მაგრამ მივხვდი, კარგი კაცი უნდა ყოფილიყო.

ამ ამბავმა მაიძულა, სპორტულებიანი ბიჭუნასთვის მანქანა გამეჩერებინა. რა დასამალია, ამ გზიდან აქამდეც გამიყოლებია მგზავრი და ის უცნაურად ჩაცმული შუახნის ქალი იმდენად დიდი იმედგაცრუება აღმოჩნდა, რომ კეთილ სამარიტელობაზე ხელი ამაღებინა. მახსოვს, გაუგებარი სიტყვებით ლოცულობდა, უშინაარსო სურვილებს აფრქვევდა და ბოლოს მითხრა, რუსებს პატიება უნდა ვთხოვოთ, მე ყოველდღე ვლოცულობ მათთვისო.

აი, ბიჭი კი თავაზიანი ვინმე აღმოჩნდა. „გმადლობთ, რომ გამიჩერეთ”, – მითხრა,, სანამ მანქანაში ჩაჯდებოდა. ასე გასაკვირია-მეთქი? ამ გზაზე თითქმის ყოველდღე დავდივარ და იშვიათად, ვინმემ გამიყოლოსო.

– საით მიდიხარ? – ვკითხე, თავი უხერხულად რომ არ ეგრძნო.

– დევნილთა დასახლებამდე გამოგყვებით.

– კაი, ბატონო.

– ეს რომელი BMW-ა?

– ყველაზე ბანძი, – ალალად ვუთხარი.

– ბანძი BMW მე არ გამიგონია, – ნაღვლიანად მიპასუხა.

აღარ ვიცოდი, გამხარებოდა თუ დავდარდიანებულიყავი. ერთი მხრივ, ბოლო სამი წლის განმავლობაში პირველად შეაქეს ჩემი მანქანა, მეორე მხრივ კი გვერდით მეჯდა ბავშვი, რომლისთვისაც ეს შავი, გასარეცხი ჯართი მაგარი და, დიდი ალბათობით, სანატრელი რამ იყო. დასახლებასთან ჩამოსვლისას ბიჭმა მითხრა: „როცა BMW მეყოლება, მეც გაგიჩერებთ და წაგიყვანთ, სადაც გენდომებათ, დიდი მადლობა, რომ წამომიყვანეთ, კეთილი მგზავრობა”. პასუხის მოსაფიქრებლად იმდენი ხანი დამჭირდა, მხოლოდ თავი დავუქნიე. ბიჭუნას ალალმა, გულიდან წამოსულმა დაპირებამ დენი ბოილის ფილმის „მილიონერი ღარიბთა უბნიდან” ეპიზოდი გამახსენა: ჯამალ მალიკი ძველ ნაცნობს შეხვდება, რომელსაც მამანმა თვალებში ცხელი ტყვია ჩაასხა და ახლა მიწისქვეშა გადასასვლელში მღერის მოწყალებისთვის. ჯამალი მას 100 დოლარს მისცემს, ბიჭი კი დამშვიდობებისას შეჰპირდება ერთადერთს, რისი გაკეთებაც მადლობის ნიშნად შეუძლია: „შენს დაკრძალვაზე ვიმღერებ”.

იოლი მისახვედრი იყო, რომ წესიერი და შრომისმოყვარე ადამიანი გავიცანი, რომელიც ყოველდღე, ზურგჩანთამოკიდებული, ფეხით გადის მრავალ კილომეტრს და იშვიათად, რომ ვინმემ ჯაფა შეუმსუბუქოს. მერედა, გიფიქრიათ, რამდენ საინტერესო ადამიანთან შეხვედრის შანსს ვკარგავთ ყოველდღე? რამდენ საინტერესო საუბარს გავურბივართ განგებ? რამდენ მანქანას არ ვაჩერებთ, როცა შებინდებულზე, ან თუნდაც დღისით, მარტო მიმავალ მგზავრს დავინახავთ? იცით, რატომ? მგონი იმიტომ, რომ გვეშინია. გვეშინია, ვინმე ოხერი მამაძაღლი არ აღმოჩნდეს და შუბლზე რევოლვერი არ მოგვაბჯინოს, საფულე არ წაგვართვას და თუ გავუძალიანდით, თვალებს შორის ცხელი ტყვია არ დაგვაჭედოს. გვეშინია და ამ შიშში გადის დრო. მერე კი, როცა ვხვდებით, რომ სინამდვილეში საშიში არაფერია, უკვე სქელია ჩვენი კანი, მერე უკვე ჩვეულება რჯულზე უმტკიცესია, მერე უკვე ნაჭუჭში ვართ, რომლის გამომტვრევაც, როგორც ამბობენ, ჩვენს ძალებს აღემატება. მერე ზვიად რატიანი ამომიტივტივდება გონებაში:

„ჩვენ, ვინც არასდროს ვეზიდებით სხვების ჩემოდნებს.

არც სხვას დავიხმართ, მით უმეტეს – თუა ნაცნობი;

ვინც მუდამ ვცდილობთ, არავისგან გავირჩეოდეთ

არც სისუსტით და, მთავარია, არც ვაჟკაცობით”.

ჩვენ შევნატრით არაჩვეულებრივ ადამიანებს, თავად კი თავდაუზოგავად ვცდილობთ, ვიყოთ ჩვეულებრივი ადამიანები. ასე იბადებიან, ცხოვრობენ და იხოცებიან მექანიკური არსებები, რომლებსაც ხანდახან საკუთარი ჩრდილისაც კი ეშინიათ. ისინი ურთიერთობას გაურბიან. ასეთ, ჩვენნაირ ადამიანებზე ფიქრის დროსაც „ნეგატივი 20 წლის შემდეგ” ტივტივებს ზედაპირზე:

„და ჩვენ არასდროს გამოვალთ გარეთ,

ხმას აღარასდროს შევუერთებთ შეშლილ ფანტომებს,

მთელ უკვდავებას მრავლისმეტყველ დუმილში გავლევთ

და არსად, გარდა სიზმრებისა, კვალს არ დავტოვებთ”.

ასპროცენტიანია ეს კაცი.