დედამიწა… ვისთვის – მამული და მამა-პაპის საძვალე, ვისთვის – ტალახი და ფეხის მტვერი; ვისთვის – თვალუწვდენელი სამყარო და ვისთვის – მტვრის ნაწილაკი…
კიდევ რით ჰგავს დედამიწა დედას? მასაც დედაჩვენებივით დიდი გული აქვს, რომელიც უამრავ დარდს, ნაღველსა თუ მრისხანებას იტევს… იგი მთელ ჩვენს ამქვეყნიურ ვარამს საგულდაგულოდ მალავს გულის სიღრმეში ჩვენი თვალისთვის მოსარიდებლად…
ჩვენც, ხავსსა თუ ბაობაბებს, ღრმად გაგვიდგამს ფესვები მის წიაღში და ხარბად ვეწაფებით მისი მკერდის ნაჟურს; ნადირი თუ ადამიანი, ამაყად დავაბიჯებთ მის მკერდზე და ჩვენად მიგვაჩნია მთელი სამყარო – ვიგონებთ წესებსა და კანონებს, ვიძლევით ბრძანებებს, რეკომენდაციებს, ვაწესებთ მორალს, რათა უფრო უკეთ და მეტხანს ვიბატონოთ, მაგრამ დედამიწას ორივე ხელით ისე ვართ ჩაფრენილი, როგორც უსუსური ჩვილი – დედის მკერდს. ფრინველებმა ისწავლეს ზეცაში აჭრა, მაგრამ დედამიწას მოწყვეტილებს მხოლოდ მოკლე ხანს შეუძლიათ ნავარდი; ბოლოს, დაღლილები და მოშივებულები, ისევ მის მკერდზე დაეშვებიან. მუდმივი ბუდე-სამკვიდროც დედამიწაზე აქვთ…
ჩვენც, ადამიანებს, დედამიწის ყველაზე გონიერ, ძლიერ, საზრიან შვილებს, მის გარეშე არსებობა არ შეგვიძლია. ვერანაირი სამრეწველო-ტექნოლოგიური პროგრესი, ცათამბჯენები, უზარმაზარი, რობოტიზებული ქარხნები, კომპიუტერები, მობილური ტელეფონები თუ სხვა ციფრული ტექნიკა, რომლის შესაძლებლობები, უკვე მრავლისმნახველებს, უფრო და უფრო განგვაცვიფრებს, ვერ შეგვიცვლის დედამიწას. ამერიკელები და ევროპელები ისეთივე იმედით დავცქერით მიწაში გაღვივებულ ხორბლის მარცვალს, როგორც მავრები ან ზულუსები… და ამ ჩვენი სარჩო-საბადებლის მოპოვებისას ნებით თუ უნებლიეთ რამდენ იარას ვაყენებთ ჩვენს გამჩენ-მასაზრდოებელს…
ეკოლოგები დღეს ბევრს ხმაურობენ. მათი დამსახურებით დედამიწის მოსახლეობის დიდმა ნაწილმა უკვე იცის, რომ ხის მოჭრა ცუდია, რომ ქარხნების, ფაბრიკების, ქალაქების გამონაბოლქვი ადრე თუ გვიან მწარედ გვანანებინებს… ეკოლოგიური უსაფრთხოების ექსტაზში შესულები, ზოგჯერ ქიმიის წინააღმდეგაც ილაშქრებენ, ჩნდება პროდუქციის „ახალი” სახეობა – „ბიოპროდუქტი”. მაგრამ…
მოდი, სოფლის განაპირას მდგომ ერთ მაჟალოს დავაკვირდეთ. სანამ ზამთარია, მშვიდად დაყუდებულა და ტკბილ ძილს მისცემია. გაზაფხულზე, ბუნება რომ გამოიღვიძებს, მის ძარღვებშიც ამოძრავდება წვენი. ჰაერიდან – ნახშირორჟანგითა და წყლით, ხოლო ნიადაგიდან – მაკრო- თუ მიკროელემენტებით ივსება. ასე გრძელდება გვიან შემოდგომამდე. შემოდგომაზე მცენარე ისევ მოსასვენებლად ემზადება. ფოთლები და ნაყოფი დედამიწაზე ცვივა. ნაყოფი წვრილია და ისეთი მჟავე, ყვავს დააჩხავლებს, ამიტომ არავინ ეკარება და იქვე, ხის ძირას, უწერია დალპობა და ნეშომპალასთან შეერთება. მოდი, ახლა ამ მოვლენას „ქიმიური” თვალით შევხედოთ. საიდან გამოისხა მცენარემ ფოთლები და ნაყოფი? ერთისთვისაც და მეორისთვისაც „საშენი მასალა” მოლეკულებია, მოლეკულებისთვის კი – ელემენტები. ეს ელემენტები ხემ ფესვებით შეიწოვა ნიადაგიდან და ქიმიური გარდაქმნების შედეგად ფოთლებსა და ნაყოფში დააგროვა გვიან შემოდგომამდე, ზამთრისპირზე კი ნასესხები უკან დააბრუნა. სწორედ ეს არის, ქიმიური ტერმინი რომ მოვიშველიოთ, წონასწორობა.
მოდი, ახლა იმ თურაშაულს შევხედოთ, ჩვენს ბაღში რომ ხარობს. ის ისევე იქცევა, როგორც მაჟალო, მაგრამ განსხვავებულია ჩვენი ქცევა – მის ლოყაწითელა ვაშლს დაცვენას და დალპობას არ ვაცდით, შინ მიგვაქვს და ამით მკაცრად ვარღვევთ ბუნებრივ ეკოლოგიურ წონასწორობას.
ფერმერი დაინტერესებულია, ერთ ჰექტარზე ათი ტონა მოსავალი მიიღოს. ეს მისთვის ეკონომიკური სტიმულია. ჩვენც, მისი ხელის შემყურენი, ბევრს ვუკიჟინებთ – ათი ტონა მოსავალი დიდი სტიმულია ჩვენი დამშეული კუჭისთვის. და ასე მიგრირებს მოსავალი სოფლიდან ქალაქში, ქვეყნიდან ქვეყანაში, კონტინენტიდან კონტინენტზე. მაგრამ ეს ათი ტონა მოსავალი ათი ტონა ქიმიური ელემენტია, რომელიც წელს ერთი ადგილიდან ავიღეთ და სხვაგან გადავიტანეთ. რა მოხდება გაისად? ჩვენი მოთხოვნა არ მცირდება, ფერმერის ინტერესიც უცვლელია… რა ქნას ნიადაგმა? ის ჩვენს მოთხოვნებსა და კანონებს არ ემორჩილება, მისთვის ქიმიური წონასწორობის კანონია უზენაესი. მასაც სჭირდება კვება, რაც „ქიმიის” გარეშე წარმოუდგენელია. მაგრამ ამაზე დაწვრილებით მომდევნო ბლოგში ვისაუბროთ, ახლა ამით დავასრულებ:
