შესავლისათვის
ქალთა როლი საბჭოთა კავშირში ერთ-ერთი საკვანძო საკითხია, რომელმაც დიდი გავლენა იქონია ქართულ მენტალიტეტზე. სლავი ქალის გაიდეალებამ გამოიწვია თუნდაც ის, რომ მამაკაცთა გარკვეული კატეგორია საბჭოთა კავშირის ნოსტალგიას დღესაც „სლავ ქალთა” ნოსტალგიად აფასებს.
ზოგადად ტოტალიტარიზმს დღეს ეროვნულ სასწავლო გეგმაში მწირი და ფორმალური ადგილი უკავია. საშუალო საფეხურზე (10-11-12 კლასებში) „ბადეში” მას მხოლოდ 5 საათი აქვს დათმობილი, თემატიკა კი მწირი და ზოგადია. არც მსგავსებებზე ხდება მსჯელობა, არც – განსხვავებებზე. ახალი თაობა ისე ამთავრებს სკოლას, რომ ამ ფენომენის შეფასება არ ხდება და, შესაბამისად, მოსწავლეთა დიდ ნაწილს წარმოდგენა არ აქვს, თუ რატომ იყო ხშირ შემთხვევაში ტოტალიტარულ სახელმწიფოებს შორის ასეთი მსგავსება? კონკრეტულად რაში მდგომარეობდა ეს მსგავსება? ტერორში, ცენტრალიზაციაში, რელიგიისადმი დამოკიდებულებაში? მოსწავლეებმა არ იციან და, შესაბამისად, არც მიდის ანალიზი იმ ფაქტზე, თუ რატომ განსხვავდებოდა საბჭოთა კავშირის ქალებისადმი მიდგომა ფაშისტური გერმანიის, ნაცისტური იტალიის თუ ფაშისტური ესპანეთის მიდგომებისგან?
რა იდო ამ პოლიტიკის უკან? რატომ იყო, რომ მაშინ, როცა ჰიტლერისთვის ქალი განიხილებოდა როგორც „ტაძარი, სამზარეულო, ბავშვი”–ს კონტექსტში, როცა მუსოლინის ცნობილი ციტატაა – „ქალები უნდა გვიჯერებდნენ და გვმორჩილებდნენ”; „ქალები არაფერს წარმოადგენენ, გარდა იმისა, რომ ბავშვებს „აწარმოებენ” (მუსოლინის საყვარელი ნაპოლეონისეული ფრაზა), რატომ გახდა საბჭოთა ქალი მამაკაცის „თანასწორი?” და იყო კი ეს თანასწორობა რეალური? რა როლს თამაშობდა ქალი საბჭოთა კავშირში? რა იყო ეს „თანასწორობა” ფარსი თუ მხოლოდ პროპაგანდა? ხდებოდა კი ეს სლავი ქალის განდიდების მიზნით, (რუსიფიკაცია) თუ კიდევ სხვა მიზანი (თუ ნაღმი) იდო ამ პოლიტიკაში? როგორი იყო ამ პოლიტიკის დინამიკა?
იმისათვის, რომ მოსწავლეებს გარკვეული წარმოდგენა შეექმნათ, შეძლონ ტოტალიტარულ სახელმწიფოებში ქალისადმი დამოკიდებულების მსგავსებებისა თუ განსხვავების დანახვა, იმსჯელონ ამგვარი პოლიტიკის არსსა თუ მიზანზე, მინიმუმ საჭიროა, რომ 11 და 12 კლასებში ისტორიის სწავლება მოიცავდეს მხოლოდ მეოცე საუკუნეს და არა ზეზვადან მოყოლებული ისტორიას ვიდრე დღემდე.
