რამდენიმე დღის წინ თბილისში ეთერ ჭკადუას გამოფენა გაიხსნა. გამოფენა „ანონიმუსი” ქართველი ჰომოსექსუალების რეალურ ისტორიებზე აგებულ ექსპოზიციას წარმოადგენს და ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო, მძიმე და ეფექტური სანახაობაა, რაც კი ოდესმე მინახავს. კედლებზე ნახატებთან, ინსტალაციებსა და პრინტებთან ერთად მარტოობის, სასოწარკვეთილების, შიშის, ტკივილის, გაურკვევლობის, ოცნებების, შეუპოვრობის, სიმამაცის, დინების საწინააღმდეგოდ ცურვის ქრონიკებია განთავსებული, რომლებიც, რაც უნდა ახლოს იცნობდეთ ჰომოსექსუალების ცხოვრების სირთულეებს, რაც უნდა მგრძნობიარე იყოთ მათი პრობლემების მიმართ, მაინც შეგძრავთ.
„არ მინდოდა ჩემი ორიენტაციის გამჟღავნება, რადგან ვიცოდი, რომ ოჯახში ძალიან დიდი პრობლემები შემექმნებოდა, მაგრამ ერთხელაც მამაჩემმა გაიგო, რომ გეი ვარ. ჩემი ოთახის კარი შემოამტვრია, მეცა და მახრჩობდა. სახლში ჩვენ გარდა არავინ იყო, ასე რომ, მისი შეჩერებაც ვერავინ შეძლო. ვგრძნობდი, როგორ მაჭერდა ხორხში თითებს და გრძნობას ვკარგავდი. როცა გრძნობა დამიბრუნდა, მიწაზე ვეგდე, ყელში აუტანელ ტკივილს ვგრძნობდი… როგორც გაირკვა, სახლიდან გამომიტანა, მანქანაში ჩამდო და თბილისის ზღვის მიმდებარე ტერიტორიაზე დამაგდო”.
„მთელ რაიონში რამდენიმე ადამიანი ვართ, ვინც ამ საიდუმლოს საგულდაგულოდ ინახავს და ერთმანეთს უაღრესად გასაიდუმლოებულ ვითარებაში ვხვდებით, მაგრამ ეს საკმარისი არ არის. მინდა, რომ აქაურ კაფეში ღიად შემეძლოს საყვარელ ადამიანთან ჩახუტება, მაგრამ ვიცი, მაშინვე ზიზღით სავსე მზერას მივიზიდავთ. ადამიანი ვარ, ცხოველი ხომ არა, რომ მარტო ფიზიკური ურთიერთობა მაკმაყოფილებდეს, ისიც – მკაცრად განსაზღვრულ გარემოში?! ალბათ, ჰეტეროსექსუალი რომ ვყოფილიყავი, არც მე ვიდარდებდი ვიღაც გადაგვარებულ გეებზე. ამიტომ ძალიან ბევრი ფიქრის შემდეგ მივედი დასკვნამდე, რომ ჩვენი მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად ჩვენ თვითონ უნდა ვიბრძოლოთ. საქართველოშოც მოვა დრო, როდესაც იმის გამო, რომ გეი ხარ, არავინ ჩაგქოლავს და დაგცინებს”.
საგამოფენო დარბაზში თავად ეთერ ჭკადუას რამდენიმე ისტორიასაც წაიკითხავთ, სადაც ის ჰომოსექსუალებთან ურთიერთობის პირად გამოცდილებაზე ჰყვება. ამერიკაში ახლად ჩასული, გაოცებული უყურებდა ქუჩაში ტრანსგენდერებს, უიმედოდ შეჰყვარებია გეი ბიჭი და მის მამასაც, ალბათ ისევე, როგორც ყველა ჩვენგანის ოჯახის წევრებს, ერთსქესიანი ურთიერთობები ავადმყოფობად, ნორმისგან გადახრად მიაჩნდა. ეთერი დიდი ხანია უცხოეთში ცხოვრობს და, როგორც ერთ-ერთ ბოლოდროინდელ ინტერვიუში აღნიშნა, იამაიკაში სულ ორჯერ დაინტერესდნენ მისი ქვეყნის ამბით: 2008 წლის ომის დროს და 2013 წლის 17 მაისის შემდეგ.
„მამა ახალი ჩამოსული იყო ამერიკაში, არ მახსოვს, როგორ, მაგრამ ლაპარაკი ჰომოსექსუალიზმზე ჩამოვაგდე – მგონი, ვსადილობდით, როცა ახლად ჩამოსული მამისთვის დასავლური ფასეულობების ახსნას შევეცადე. მახსოვს, მამამ აღშფოთებულმა მკითხა: შენ ამბობ, რომ ჰომოსექსუალიზმი „ნორმალურია”?!” მე ვუთხარი: დიახ! გამომეტყველებაზე მეტყობოდა, რომ არავის მივცემდი უფლებას, ჩემი გეი მეგობრების შესახებ რამე ცუდი ეთქვა.
ამის მერე მამას აღარასოდეს დაუსვამს ასეთი გულუბრყვილო შეკითხვა. ის სასწრაფოდ „აზრზე მოვიდა”…
ინფორმაციისთვის: ჩემი მამა ლინგვისტია, მთელი ცხოვრება უნივერსიტეტში მუშაობდა სვანური და მეგრული ენების ტოპონიმიკაზე. ის დაიბადა სოფელ ვედში, სვანეთში. ეს სოფელი ზღვის დონიდან ერთ-ერთი ყველაზე მაღლა მდებარეა ევრაზიაში და იქ მხოლოდ 3 ოჯახი ბინადრობდა. ასე რომ, თუ ჩემმა მამამ მიიღო ეს, წესით, ყველა ქართველმა უნდა გაიგოს, მაგრამ დიალოგი აუცილებელია”.
ამ ამბავს იმიტომ გიყვებით თქვენ, მასწავლებლებს, რომ გამოფენაზე მოყოლილი რამდენიმე ისტორია სკოლაში ხდება და ისინი განსაკუთრებით მძიმეა. ვიცი, რომ ისევე, როგორც ჩემს მშობლებს და ეთერის მამას, ბევრს აქვს ჩვენს ქვეყანაში ჰომოსექსუალების მიმართ ნეგატიური დამოკიდებულება, გაუცხოება, ხშირად აგრესიაც. გამონაკლისები ალბათ ვერც მასწავლებლები იქნებით, მაგრამ სანამ კონკრეტული ბავშვის ბედს გადაწყვეტდეთ, სანამ მას სიძულვილის, სასოწარკვეთილებისა და მარტოობისთვის გაწირავდეთ, იქნებ დაფიქრდეთ, თქვენი საქმეა თუ არა სხვისი სექსუალური იდენტობა, თქვენი საზრუნავია თუ არა სხვისი პირადი ცხოვრება და რატომ იქცევა ეს ურთიერთობისას ბარიერად. გვაქვს კი უფლება გადავწყვიტოთ, ვინ ნორმალურია და ვინ – არა, ვინ უნდა იყოს იზოლირებული და ვინ იმსახურებს საჯარო სივრცეში თავისუფლად ცხოვრების უფლებას? შევძლებთ მშვიდად ცხოვრებას, თუ გვეცოდინება რომ ჩვენი აგრესიის გამო ჩვენმა ნაცნობმა თავი მოიკლა და ახლა დედამიწაზე ერთით ნაკლები გეი ცხოვრობს?
„სკოლაში ყველა ჩემს დაჩაგვრას ცდილობდა. ეს ერთგვარი ვალდებულება იყო. ბიჭები თავიანთ ვაჟკაცობას უსვამდნენ ხაზს, როცა მცემდნენ. მეძახდნენ „პიდარასტს”, „ქალაბიჭას” და „ცისფერს”. მე გადავწყვიტე, თავი მომეკლა… ავიღე ბებიაჩემის წნევის ტაბლეტები და დავლიე… კარგი გრძნობა იყო. სადღაც ყვავილებით სავსე ადგილას აღმოვჩნდი. სასწრაფომ მომისწრო. ვკვდებოდი. დღემდე არ ვიცი, კარგია თუ ცუდი, რომ გადავრჩი. შენს ოთახში დარჩი, – მეუბნებიან. მეც სიამოვნებით დავიმალებოდი, მოგშორდებოდით… მართლა მინდა, რომ ბედნიერები იყოთ”.
„ჩემს თავს ვერ შევაფასებ, მაგრამ მეუბნებიან, რომ კარგად ვხატავ. კლასელებს ხშირად უთხოვიათ, რამე დამიხატე, სახლში გავიკრავო. ჩემი ნახატები თითქმის ყველა ჩემს კლასელს და მეგობარს აქვს, უფრო სწორად, ჰქონდა. ერთხელ ერთ-ერთი მასწავლებელი ჩამაცივდა, „ქალურად” ნუ ლაპარაკობ, „კაცურად”, ბოხი ხმით ილაპარაკეო. რა თქმა უნდა, ვერ შევძელი. იმ დღის შემდეგ გამუდმებით მაძალებდა ბოხი ხმით ლაპარაკს. თუ შევეწინააღმდეგებოდი, მემუქრებოდა, მთელ კლასს გადაგკიდებო.
ერთ მშვენიერ დღეს, როცა მორიგ ჯერზე ჩამაცივდა, ეს საშინელი წნეხი ვეღარ ავიტანე და მთელი კლასის წინაშე განვაცხადე, არ მინდა, „კაცური” ხმა მქონდეს, როგორიც ვარ, ისეთი მინდა ვიყო-მეთქი, უნებლიეთ აღმომხდა.
იქ ტრაგედია დატრიალდა – მსგავსი არაფერი მინახავს. პირდაპირ გაკვეთილზე, ყველა თანაკლასელი ბიჭი მოვიდა და უშვერად მაგინებდა. გაკვეთილი ჩაიშალა, მაგრამ მასწავლებლი უკიდურესად კმაყოფილი იყო იმით, რომ კლასელები ამიმხედრდნენ. მეორე დღეს ყველა კლასელმა, ბიჭებმაც და გოგოებმაც, ჩემი ნახატები მოიტანა, ჩემ თვალწინ დემონსტრაციულად დახია და ზედ ფეხებით შედგა. მას შემდეგ სკოლაში ფეხი აღარ შემიდგამს. ჩემი ცხოვრების ის ორი დღე არასოდეს დამავიწყდება…”
